Nehemiya ye tilimbaliyaa bo
1 Saayiŋ kewolu niŋ ì la musoolu naata woosii baake, ì baadiŋ Yahuudoolu la kuwo kamma la. 2 Doolu be a fo kaŋ ko, “Ntolu niŋ ǹ dinkewolu niŋ ǹ dimmusoolu siyaata le. Ntolu te tu noo la baluwo to fo niŋ ŋà siimaŋ kesoo soto, m̀ be meŋ domo la.” 3 Doolu be jee le mennu ko, “Ǹ ka ǹ na kunkoolu le laa sankayaaraŋo ti, ǹ na wayini* yiri kankaŋolu, aniŋ ǹ na buŋolu ñiŋ kamma la fo ǹ si siimaŋ kesoo soto noo konkoo waatoo kono.” 4 Tukuŋ, doolu fanaa ko, “Ǹ ka kodoo donto le ka mansa la naamoo joo ǹ na kunkoolu niŋ ǹ na wayini yiri kankaŋolu kunna. 5 Ntolu niŋ m̀ baadiŋ Yahuudoolu bee mu kiliŋ ne ti, aduŋ ǹ dinkewolu niŋ ì dinkewolu bee mu kiliŋ ne ti. Bari ǹ ka ǹ dinkewolu niŋ ǹ dimmusoolu waafi joŋolu ti le. Ǹ dimmusoolu doolu waafita le fokabaŋ. Bari ǹ te kuu noo la jee, kaatu ǹ na kunkoolu niŋ wayini yiri kankaŋolu keta moo doolu le taa ti.” 6 Kabiriŋ ŋà ì la woosiyo moyi, aniŋ ì la tuumiroo, n kamfaata baake le.
7 Kabiriŋ ŋa a kuwo miira kendeke, ŋa ñaatonkoolu niŋ alifaalu jalayi le. N ko ì ye ko, “Ali bee le ka lankaŋo taa ali fansuŋ moolu bulu.” Wo le to ŋa beŋ baa kumandi ka ì la kuwo bo ñoo to. 8 Bituŋ n ko, “Ŋà ǹ na katoo daŋo ke le ka m̀ baadiŋ Yahuudoolu kumakaa moolu bulu, mennu maŋ ke Yahuudoolu ti. Saayiŋ ali be ali baadiŋolu waafi la, tukuŋ ì ye naa ì seyinkaŋ waafi m̀ ma.” Ì tuta deyiriŋ ne, kaatu ì maŋ feŋ soto ì be meŋ fo la.
9 Bituŋ n tententa ka a fo ko, “Ali be meŋ ke kaŋ a maŋ tiliŋ. Fo ali maŋ ñaŋ na taama la Alla ñaasilaŋo le la baŋ, i si a je ǹ jawoolu mennu maŋ ke Yahuudoolu ti, te feŋ fo noo la ali ma? 10 Nte fanaa niŋ m baadiŋolu aniŋ kewolu mennu be m fee, ka ì donto kodoo niŋ siimaŋ kesoo la le. Bari ali ŋà ñiŋ lankaŋo taa bula. 11 Bii faŋo ali ì la kunkoolu seyi ì ma, wayini yiri kankaŋolu, olifu* yiroolu aniŋ buŋolu saayiŋ teŋ. Ali lankaŋo fanaa seyindi, ali ka meŋ kaniŋ, meŋ keta siidulaa kemenjaŋo ti kodoo to, siimaŋ kesoo to, wayini kutoo to, aniŋ tuloo to.”
12 Bituŋ ì kumata ko, “M̀ be feŋo bee murundi la ì kaŋ ne, aduŋ ǹ te feŋ kaniŋ na ì bulu kotenke. I ye meŋ fo, m̀ be wo le ke la.” Bituŋ ŋa piriisoolu* kumandi, aduŋ ŋa ñaatonkoolu niŋ alifaalu kalindi ka kuwo ke ì ye meŋ laahidi. 13 Ŋa n na dendika kopoo fanaa konkoŋ ne, aduŋ n kumata ko, “Allamaa Alla ye moo-wo-moo fanaa konkoŋ wo ñaama aniŋ a la sotofeŋolu, ka bo a la buŋo kono, niŋ a maarii maŋ a la laahidoo ke. Allamaa a maarii ye konkoŋ teŋ, a kenseŋo ye loo.” Kafoo bee kumata ko, “Amiin,” aduŋ ì ye Yaawe* tentu. Aduŋ moolu ye meŋ laahidi, ì ye a ke le.
Nehemiya la konotodiyaa
14 Sanji taŋ niŋ fuloo bee kono, kabiriŋ m mu Yahuuda bankoo kumandaŋo ti, ka bo Atasasita la mansayaa sanji muwanjaŋo la ka taa fo a la sanji taŋ saba niŋ fulanjaŋo la, m baadiŋolu mu wo, nte mu wo, moo maŋ domoroo domo meŋ ñanta ka dii nte kumandaŋo la.
15 Nte siŋo be kumandaŋolu mennu bee kaŋ, wolu ye duni kuliŋo le laa moolu kaŋ. Ì ka moolu kaniŋ domoroo niŋ wayinoo la le, aduŋ ì ka kodiforo kuntu taŋ naani le taa ì bulu luŋ-wo-luŋ. Ì la maakoyirilaalu fanaa ye dunoo le laa moolu kaŋ. Bari Alla ñaasilaŋo le ye a tinna nte maŋ maa wo ñaama. 16 M maŋ kene fanaa saŋ m faŋo ye, bari n tarata tata sansaŋo dookuwo le kunna. Kewolu mennu be m fee fanaa bee ye ì daa ke dookuwo ñiŋ to le. 17 Wo koolaa fanaa, Yahuudoolu niŋ ì la ñaatonkoolu moo keme niŋ taŋ luulu le ka domoroo ke n yaa, aniŋ moo doolu mennu naata ǹ yaa ka bo dandanna bankoolu kaŋ. 18 Luŋ-wo-luŋ ninsituuraa, saajii kende wooro, aniŋ bulafeŋ meseŋolu le ka tabi, aniŋ tili taŋ-wo-tili taŋ, wayinoo jamaa si naa. Ŋa a loŋ ne ko, dunoo kuliyaata moolu kaŋ baake le, wo le ye a tinna m maŋ n na domori sumaŋo kaniŋ, meŋ ñanta ka dii kumandaŋo la.
19 N na Alla, i hakiloo si bula ka neema m ma kuu betoo kamma la, ŋa meŋ ke ñiŋ moolu ye.
شكوى الشعب من الظلم
1 وتعالَت صَيحةُ الشَّكوى مِنَ العائِدينَ مِنَ السَّبْـي، رِجالا ونِساءً، على إخوانِهمِ اليَهودِ. 2 فكانَ بَعضُهم يقولُ: «نحن وبَنونا وبَناتُنا كثيرونَ، أنُقايضُهُم بالحِنطَةِ لنأكُلَ ونَعيشَ؟» 3 وبَعضُهم الآخرُ: «أنَرْهَنُ حُقولَنا وكُرومَنا وبـيوتنا لنأخُذَ حِنطةً في هذِهِ المَجاعةِ؟» 4 وقالَ آخرونَ: «أنَقترِضْ مالا على حُقولِنا وكرومِنا لنُوفيَ ضريـبةَ المَلِكِ؟ 5 أنبـيعُ بنينا وبناتِنا للعبوديَّةِ ونحن وهؤلاءِ العائِدونَ مِنَ السَّبْـي مِن نسلٍ واحدٍ وبَنونا كبَنيهم؟ بل ها بعضُ بناتِنا مُستَعبداتٌ وما بأيدينا شيءٌ، وحقولُنا وكرومُنا أصبحت لغيرِنا».
6 فلمَّا سَمِعتُ صراخَهُم وكلامَهُم هذا غَضِبتُ جدًّا. 7 فشاورتُ نَفسي ووبَّختُ رؤساءَهُم ووُلاةَ أمرهِم مِن إخوانِهِم اليهودِ وقلتُ لهُم: «أنتم تأخذونَ الرِّبا مِن إخوتِكُم بَني قومِكُم». ودَعَوتُ إلى إجتماعٍ عامٍ‌ 8 وقلتُ لهُم: «نحنُ على قَدْرِ طاقتِنا ا‏فتَدَيْنا إخوانَنا اليَهودَ الّذينَ بـيعُوا للأممِ. وها أنتُمُ الآنَ تَبـيعونَ إخوانكُم للأمَمِ فنَعودُ ونَفْتَديهِمْ نحن». فَسكتوا وما وجدوا جوابا. 9 وقلتُ: «ما تعملونَه خطأٌ، فخافوا اللهَ إلهَنا حتّى تـتفادوا تعيـيرَ الأممِ أعدائِنا؟ 10 فأنا وإخواني ورجالي أقرَضْنا الشَّعبَ مالا وحِنطةً، ولكنَّنا نَعفيهِم مِن هذا الدَّينِ. 11 وأنتم أيضا أعيدوا إليهم في هذا اليومِ حُقولَهم وكُرومَهم وزَيتونَهم وبـيوتَهم، ولا تطالِبوهُم بالمالِ والحِنطةِ والخَمرِ والزَّيتِ». 12 فقالوا: «نُعيدُها ولا نطلبُ مِنهم شيئا، وكما تقولُ نعملُ». ودَعَوتُ الكهَنةَ وحَلَّفْتُهم أنْ يَعملوا بِما أقولُ. 13 فنفَّضتُ جَيـبَ رِدائي وقلتُ: «هكذا يَنفضُ اللهُ كلَّ مَنْ لا يُشارِكُ في هذا العملِ مِمَّا في بـيتِهِ ومِن تَعَبِ يَدَيهِ، فيكونُ كجَيـبِ ردائي هذا منفوضا وفارِغا»، فقالَتِ الجماعةُ كُلُّها: «آمينَ». وحَمَدَتِ الرّبَّ. وعمِلَ الشعبُ بِـحسَبِ هذا الكلامِ.
نزاهة نحميا
14 وفوقَ ذلِكَ، فَمِن يومِ أمَرني المَلِكُ أنْ أكونَ واليا في أرضِ يَهوذا، مِنَ السَّنةِ العِشرينَ إلى السَّنةِ الثانيةِ والثلاثينَ لأرتَحْشَشْتا‌ المَلِكِ، أيّ مُدةَ إثنَتَي عَشْرَةَ سنَةً، لم آكلْ أنا ولا إخواني خُبزا مِن تِلكَ الوظيفةِ. 15 وأمَّا الوُلاةُ الأوَّلونَ الّذينَ كانوا قَبْلي، فثَقَّلُوا على الشعبِ وكانوا يأخذونَ منِهُم كلَّ يومٍ ما يَزيدُ على أربعينَ قِطعةً مِن الفِضَّةِ لِشراءِ الخُبزِ والخَمرِ. بل كانَ رِجالُهم أيضا يَظلِمونَ الشَّعبَ. أمَّا أنا فما عَمِلْتُ مِثلَ ذلِكَ لأنِّي أخافُ اللهَ. 16 وإنَّما صَرفتُ جُهْدي إلى بِناءِ هذا السُّورِ حتّى إنِّي ما ا‏قتنَيتُ حَقلا‌. وكانَ جميعُ رِجالي مُجتمعينَ هناكَ للبِناءِ، 17 وكانَ على مائدتي مِنَ اليهودِ والولاةِ مئَةٌ وخمسونَ رَجلا، فضلا عمَّن جاءَنا مِنَ الأُممِ الّذينَ حولَنا. 18 وكُنتُ أُهَيِّـئُ كلَّ يومٍ ثورا وستَّةً مِنْ خِيارِ الغنَمِ، ما عدا الطَّيرَ وفي كُلِّ عشرَةِ أيّامٍ خمرا كثيرا. ومعَ هذا كلِّه لم أطلُبْ أُجرةَ مَنصِبـي كوَالٍ‌، لأنَّ الضَّرائِبَ كانَت عِبْئا ثقيلا على هؤلاءِ الشَّعبِ. 19 فا‏ذكرْني يا إلهي بالخيرِ على جميعِ ما عمِلْتُه لأجلِهم.