Tiliboo la karoo lasiloolu muruta
1 Bituŋ Yosuwa ye Rubeni lasiloo moolu kumandi, Kadu lasiloo moolu aniŋ Manase lasili talanteemoo. 2 A ko ì ye ko, “Ali ye kuwolu bee ke le Musa Yaawe* la dookuulaa ye ali yaamari mennu la, aduŋ ali ye nte fanaa buuñaa le feŋ-wo-feŋ to, ŋa ali yaamari mennu la. 3 Waati jaŋ ne mu ka naa bula bii tiloo la, ali maŋ i bo ali baadiŋolu to, ali bulata Yaawe ali la Alla la yaamaroo nooma. 4 Saayiŋ teŋ, Yaawe ali la Alla ye dahaa dii ali baadiŋolu la le, ko a ye ì laahidi ñaameŋ. Ali muru ali la suwolu kono bankoo kaŋ, Musa Yaawe la dookuulaa ye meŋ dii ali la, Yoridani Boloŋo ñiŋ kara doo la. 5 Bari ali si ali hakiloo tu kendeke, ka yaamaroolu niŋ luwaa nooma, Musa Yaawe la dookuulaa ye mennu dii ali la mennu mu: ka Yaawe kanu, ali la Alla, ka taama niŋ a la siloolu bee la, ka a la yaamaroolu nooma ka i deŋ a la, aniŋ ka a batu ali sondomoo bee la aniŋ ali niyo bee la.” 6 Bituŋ Yosuwa naata neemoo duwaa ì ye, a ye ì bula, ì taata ì la suwolu kono.
7 Manase lasili talanteemoo, Musa ye bankoo dii wolu la Basani tundoo le kaŋ. Bituŋ talanteema doo, Yosuwa ye bankoo dii wolu la Yoridani Boloŋo tilijii kara maafaŋo le la, ì niŋ ì baadiŋo doolu. Kabiriŋ a ye ì bula ka seyi suwo kono, a naata neemoo duwaa ì ye. 8 Wo to le a ko ì ye ko, “Ali seyi ali yaalu to, ali niŋ fanka baa, beeyaŋ jamaa, sanoo niŋ kodiforoo, jaawaloo niŋ newo, aniŋ duŋ feŋ jamaa. Ali niŋ ali baadiŋolu si ñiŋ feŋolu talaa, ali ye mennu buusi ali jawoolu bulu.”
Ì ye sadaabodulaa loo Yoridani Boloŋo daala
9 Bituŋ Rubeni lasiloo moolu, Kadu lasiloo moolu aniŋ Manase lasili talanteemoo ye Banisirayilankoolu bula Silo saatewo to Kanaani bankoo kaŋ, ka seyi Kileyadi, ì faŋo la tundoo kaŋ, ì ye meŋ soto Yaawe la yaamaroo kaŋ ka bo niŋ Musa la. 10 Kabiriŋ ì naata Keliloti Yoridani Boloŋo daala, Kanaani bankoo kaŋ, Rubeni lasiloo moolu, Kadu lasiloo moolu aniŋ Manase lasili talanteemoo ye sadaabodulaa* baa loo Yoridani daala, meŋ ñaaboo warata. 11 Kabiriŋ Banisirayilanka doolu ye a moyi ko, ì ye sadaabodulaa le loo Kanaani naanewo to Keliloti, Yoridani daala, ì la maafaŋo la, 12 ì jamaa moolu benta Silo saatewo to, ka taa ì maa keloo la.
13 Bituŋ Banisirayilankoolu ye Pineha, Piriisi* Eleyasa dinkewo kii Kileyadi tundoo kaŋ, Rubeni lasiloo moolu, Kadu aniŋ Manase lasili talanteemoo yaa. 14 Ì ye a niŋ kaabiila kuntii taŋ ne kii ka bo lasili-wo-lasili to meŋ be Banisirayila. Ñiŋ moolu bee mu kaabiila kuntiyolu le ti, mennu bee kiliŋ-kiliŋ naa ka moo wuli kiliŋ ne ñaatonkayaa Banisirayila kono.
15 Kabiriŋ ì taata Kileyadi, Rubeni, Kadu aniŋ Manase lasili talanteemoo kaŋ, ì ko ì ye ko, 16 “Yaawe la ñiŋ moolu mennu bee benta, ì be ali ñininkaa la ko, ‘Muŋ ne ye a tinna ali ka lannabaliyaa teŋ bii, Banisirayila la Alla ma? Saayiŋ, ali si ali koo dii noo Yaawe la ñaadii le ka sadaabodulaa loo ali faŋo ye ka balaŋ a ma? 17 Ali i miira junube kuwo la, ŋà meŋ ke Pewori Konkoo to, meŋ ye yankankati baa samba naŋ Yaawe la jamaa kaŋ. Fo wo junube kuu kiliŋo maŋ kaañaŋ baŋ? Ka bo wo luŋo la, ka naa bula fo bii tiloo la, m̀ maŋ m̀ faŋo seneyandi noo wo junube kuu kiliŋo kamma la. 18 Fo hani saayiŋ alitolu be ali koo dii la Yaawe la le baŋ kotenke? Niŋ ali keta balannaalu ti Yaawe bulu bii tiloo, saama a be naa kamfaa la Banisirayila moo bee le kamma.
19 “ ‘Ali ye bankoo meŋ soto, niŋ a maŋ ke banku senuŋo ti Alla la karoo la, ali naa Yaawe la bankoo kaŋ, daameŋ Yaawe faŋo la Tiriliisi Senuŋo* be jee, ali niŋ ŋà jee bankoo talaa. Bari ali kana balaŋ Yaawe ma, waraŋ ntolu ma, ka ñiŋ sadaabodulaa loo ali faŋolu ye, meŋ maŋ ke Yaawe la sadaabodulaa ti, ǹ na Alla. 20 Ali i miira Akani Sera dinkewo la, a ye foroyaabaliyaa meŋ ke, a maŋ feŋolu kasaara mennu ñanta ka kasaara, ko Alla ye a fo ñaameŋ. Alla la kamfaa baa naata boyi Banisirayilankoolu bee kaŋ. Aduŋ ate dammaa maŋ ke moo ti meŋ faata a la junube kuwo kamma la.’ ”
Banisirayila lasiloolu bee keta kiliŋ ti
21 Bituŋ Rubeni lasiloo moolu, Kadu aniŋ Manase lasili talanteemoo ye Banisirayilankoolu la ñiŋ kaabiila kuntiyolu jaabi ko, 22 “Yaawe Alla Tallaa! Yaawe Alla Tallaa ye a loŋ ne! Aduŋ alitolu Banisirayilankoolu fanaa ñanta a loŋ na le! Niŋ a ye a tara, ñiŋ mu ka ǹ koo dii Alla le la, waraŋ ka foroyaabaliyaa tiliŋ Yaawe la, ali kana m̀ bula ŋà baluu bii. 23 Niŋ a ye a tara, ŋà m̀ fansuŋ sadaabodulaa le loo, ka ǹ koo dii Yaawe la, aniŋ ka m̀ fansuŋ sadaalu bo jee, mennu be ko jani sadaalu*, siimaŋ sadaalu aniŋ kayira sabatindiraŋ sadaalu, Allamaa Yaawe ye ǹ joo a la.
24 “Tooñaa-tooñaa, ntolu ye ñiŋ ke silaŋo le kamma ko luŋ kiliŋ si soto noo le, ali koomalankoolu si a fo noo ǹ koomalankoolu ye ko, ‘Alitolu ye muŋ haaji le soto Yaawe la kuwo to, Banisirayila la Alla? 25 Yaawe ye Yoridani Boloŋo le ke naanewo ti ntolu niŋ alitolu teema, alitolu Rubeni lasiloo moolu aniŋ Kadu! Alitolu maŋ nii soto Yaawe la kuwo to.’ Ñiŋ kumoo kamma la, ali koomalankoolu si a tinna noo le ntolu koomalankoolu te Yaawe ñaasilaŋo soto la.
26 “Wo daliiloo le ye a tinna, ǹ kumata ko, ‘Ali ŋà paree ŋà sadaabodulaa loo. Bari a maŋ ke ñiŋ ti ko, m̀ be jani sadaalu le bo la jee, waraŋ beeyaŋ sadaalu.’ 27 A daliiloo faŋo mu meŋ ti, wo le mu ka ke seedoo ti ntolu niŋ alitolu teema, aniŋ jamaanoolu mennu be naa la ko, m̀ be Yaawe batu la a la Tiriliisi Senuŋo le to, ǹ niŋ ǹ na sadaalu mennu be ko jani sadaalu, beeyaŋ sadaalu aniŋ kayira sabatindiraŋ sadaalu. Siniŋ saama, ali koomalankoolu te feŋ soto noo la ka a fo ǹ koomalankoolu ye, ‘Ali maŋ nii soto Yaawe la kuwo to.’
28 “Ǹ naata a fo ko, ‘Niŋ ñinnu naata ñiŋ kumoo fo ǹ ye, waraŋ ǹ koomalankoolu, m̀ be ì jaabi la le ko: Ali Yaawe la sadaabodulaa ñoŋo juubee, m̀ faañolu ye meŋ loo. A maŋ ke sadaabodulaa ti ka jani sadaalu aniŋ beeyaŋ sadaalu bo jee, bari ka ke seede ti ǹ niŋ alitolu teema.’ 29 Ka balaŋo tiliŋ Yaawe la, ntolu niŋ wo teemoo jamfata ñoo la le, ka ǹ koo dii a la bii tiloo la, ka m̀ fansuŋ sadaabodulaa loo, ǹ ka jani sadaalu bo jee, siimaŋ sadaalu aniŋ beeyaŋ sadaalu. A maŋ ke Yaawe ǹ na Alla la sadaabodulaa ti, meŋ be looriŋ a la Tiriliisi Senuŋo ñaatiliŋo la.”
30 Kabiriŋ Piriisi Pineha aniŋ Banisirayila jamaa kaabiila kuntiyolu ye ñiŋ kumoolu moyi, Rubeni, Kadu aniŋ Manase lasili talanteemoo ye mennu fo, a beteyaata ì fee. 31 Bituŋ Pineha, Piriisi Eleyasa dinkewo, naata a fo Rubeni, Kadu aniŋ Manase lasili talanteemoo moolu ye ko, “Bii tiloo la, ŋà a loŋ ne ko, Yaawe be m̀ fee le, kaatu ali maŋ foroyaabaliyaa tiliŋ Yaawe la ñiŋ kuwo to. Ali ka Banisirayilankoolu tankandi Yaawe la kasaaroo le ma.”
32 Bituŋ Pineha, Piriisi Eleyasa dinkewo, a niŋ kaabiila kuntiyolu muruta Kanaani ka bo ì niŋ Rubeni lasiloo moolu niŋ Kadu lasiloo moolu la beŋo to meŋ keta Kileyadi. Bituŋ ì naata kumoo ñiŋ fo Banisirayilankoolu ye. 33 Kumoo ñiŋ beteyaata Banisirayilankoolu fee, ì ye Alla tentu. Ì maŋ naa keloo ñiŋ na kumoo fo kotenke, ì ye meŋ siti Rubeni niŋ Kadu lasili moolu kamma ka ì la bankoo bee kasaara. 34 Wo to le Rubeni lasiloo moolu niŋ Kadu lasiloo moolu naata a fo ko, “Ñiŋ sadaabodulaa mu seedoo le ti ntolu bee ye ko, Yaawe le mu ǹ na Alla ti.” Bituŋ ì naata a toolaa “Seede” la.
عودة أسباط شرقي الأردن إلى ديارهم
1 وا‏ستَدعى يَشوعُ بَني رَأوبـينَ وبَني جادَ ونِصفَ سِبْطِ منَسَّى 2 وقالَ لهُم: «عَمِلتُم بجميعِ ما أمَركُم بهِ موسى عبدُ الرّبِّ وسَمِعتُم لِقولي في جميعِ ما أمَرتُكُم بهِ 3 ولم تَترُكوا إخوتَكُم بَني إِسرائيلَ إلى هذا اليومِ، وحَفِظتُم وصيَّةَ الرّبِّ إلهِكُم. 4 والآنَ أراحَ الرّبُّ إلهُكُم إخوتَكُم كما وعَدَهُم، فا‏نصَرِفوا الآنَ إلى خيامِكُم وأرضِكُمُ الّتي أعطاكُم موسى عبدُ الرّبِّ في شرقيِّ الأردُنِّ. 5 لكِنِ ا‏سهَروا على العمَلِ بالوصيَّةِ والشَّريعةِ الّتي أوصاكُم بِها موسى عبدُ الرّبِّ، وهيَ أنْ تُحِبُّوا الرّبَّ إلهَكُم وتَسلُكوا في جميعِ طُرُقهِ وتحفَظوا وصاياهُ. وتـتَمسَّكوا بهِ وتعبُدوهُ بِكُلِّ قُلوبِكُم ونُفوسِكُم». 6 وباركَهُم يشوعُ وصَرَفَهُم، فرَجَعوا إلى ديارِهِم.
7 وأعطى موسى نِصفَ عشيرَةِ منَسَّى أرضا في باشانَ، وأمَّا النِّصفُ الآخَرُ فأعطاهُم يشوعُ أرضا معَ إخوتِهِم غربـيَّ الأردُنِّ. وعِندَما صَرَفَهم يشوعُ إلى ديارِهِم وباركَهُم 8 قالَ لهُم: «بِـخَيراتٍ كثيرةٍ تَعودونَ إلى ديارِكُم، وبِمواشٍ كثيرةٍ جِدًّا، وبفضَّةٍ وذهَبٍ ونُحاسٍ وحديدٍ وثيابٍ كثيرةٍ جِدًّا، فا‏قتَسِموا غَنائمَ أعدائِكُم معَ إخوتِكُم». 9 فعادَ بَنو رَأوبـينَ وبَنو جادَ ونِصفُ سِبْطِ منَسَّى مِنْ عندِ سائرِ بَني إِسرائيلَ مِنْ شيلوه الّتي في أرضِ كنعانَ، وا‏نطَلَقوا إلى أرضِ جِلعادَ، إلى أرضِ مُلكِهِم الّتي أخَذوها حسَبَ ما أمرَ الرّبُّ على لِسانِ موسى.
10 وجاؤوا إلى بِقاعِ الأردُنِّ الّتي بأرضِ كنعانَ وبَنوا هُناكَ على ضَفَّةِ الأردُنِّ مذبَحا ضَخما. 11 فسَمِعَ سائرُ بَني إِسرائيلَ مَنْ يقولُ: «بَنى بَنو رَأوبـينَ وبَنو جادَ ونِصفُ سِبْطِ منَسَّى مذبَحا في أرضِ كنعانَ على نهرِ الأردُنِّ في حُدودِ بَني إِسرائيلَ». 12 فلمَّا سَمِعَ ذلِكَ سائرُ بَني إِسرائيلَ ا‏جتَمَعوا في شيلوهَ حتّى يَصعَدوا إليهِم ويُقاتِلوهُم‌. 13 وأرسَلوا فِنحاسَ بنَ ألِعازارَ الكاهنَ 14 ومعَهُ عشَرَةُ رؤساءَ، كُلُّ واحدٍ مِنهُم رئيسُ سِبْطٍ مِنْ أسباطِ إِسرائيلَ: 15 فجاؤوا إليهِم في أرضِ جِلعادَ وقالوا لهُم: 16 «هذا ما يقولُ شعبُ الرّبِّ: ما هذِهِ المَعصيةُ الخطيرةُ الّتي عصَيتُم بِها إلهَ إِسرائيلَ. فحِدتُمُ اليومَ عَنْ طريقِ الرّبِّ إلهِكُم وبَنَيتُم مذبَحا مُتَمرِّدينَ بذلِكَ على الرّبِّ؟ 17 أما كفانا الإثمُ الّذي ا‏رتكبناهُ في فَغورَ ولم نتطهَّرْ مِنهُ بعدُ إلى هذا اليومِ. حينَ وقَعتِ الضَّربةُ في شعبِ الرّبِّ‌ 18 حتّى حِدتُمُ اليومَ عَنْ طريقِ الرّبِّ؟ فأنتُمُ اليومَ تَتَمرَّدونَ علَيهِ، وهوَ غدا يغضَبُ غضَبا شديدا على بَني إِسرائيلَ؟ 19 فإنْ كانَت أرضٌ لا تَليقُ بالعِبادةِ فا‏عبُروا إلى أرضِ الرّبِّ الّتي حَلَّ فيها مَسكِنُهُ وتَمَلَّكوا بَينَنا ولا تَتَمرَّدوا علَيهِ ولا علَينا بِبِناءِ مذبَحٍ غيرِ مذبَحِهِ. 20 أما وقَعَ غضَبُ الرّبِّ على بَني إِسرائيلَ كُلِّهِم حينَ خالَفَ عاكانُ بنُ زارَحَ أمرَ الرّبِّ في شأنِ المُحَرَّمِ لَه؟ فمعَ أنَّهُ كانَ رَجُلا واحدا لم يَمُتْ بِـخَطيئتِهِ وحدَهُ‌».
21 فأجابَ بَنو رَأوبـينَ وبَنو جادَ ونِصفُ سِبْطِ منَسَّى رُؤساءَ بَني إِسرائيلَ: 22 «الرّبُّ هوَ الإلهُ القديرُ، الرّبُّ هوَ القديرُ. هوَ يَعلَمُ وبَنو إِسرائيلَ سيَعلمونَ إنْ كُنَّا نَتَمرَّدُ على الرّبِّ حينَ فعَلْنا ما فعَلناهُ، فلا يُنَجِّينا الرّبُّ مُنذُ هذا اليومِ. 23 وإنْ كُنَّا بنَينا مذبَحا لِنَحيدَ عَنْ طريقِ الرّبِّ أو لِنُقَدِّمَ علَيهِ مُحرَقةً أو تقدِمةً، أو نذبحَ علَيهِ ذبائحَ سلامةٍ فليُعاقِبْنا الرّبُّ. 24 ما فعَلْنا ذلِكَ إلاَّ مَخافةَ أنْ يقولَ بَنوكُم لِبَنينا غدا: ما علاقَتُكُم بالرّبِّ إلهِ إِسرائيلَ؟ 25 جعَلَ الرّبُّ الأردُنَّ فاصِلا بَينَنا وبَينَكُم يا بَني رَأوبـينَ وبَني جادَ، فما لكُم علاقةٌ بالرّبِّ، فيَرُدُّ بَنوكُم بَنينا عَنْ عِبادَتِه. 26 فقُلنا لأنفُسِنا لِنُقِمْ لنا مذبَحا لا لِمُحرَقةٍ ولا لِذَبـيحةٍ، 27 بل ليكونَ شاهِدا بَينَنا وبَينَكُم وبـينَ أجيالِنا وأجيالِكُم مِنْ بَعدِنا أنَّنا كذلِكَ مِثلُكُم نَعبُدُ الرّبَّ بِمُحرَقاتِنا وذبائحِنا وذبائحِ سلامَتِنا، ولا يقولُ بَنوكُم غدا لِبَنينا: ما لكُم علاقةٌ بالرّبِّ. 28 وقُلنا إذا قالوا غدا هذا لنا ولأجيالِنا، نقولُ: أُنظُروا مذبَحَ الرّبِّ الّذي بَناهُ آباؤُنا لا لِمُحرَقةٍ ولا لِذَبـيحةٍ، بل ليكونَ شاهِدا بَينَنا وبَينَكُم. 29 حاشا لنا أنْ نَتَمرَّدَ على الرّبِّ أو نَحيدَ اليومَ عَنْ طريقِهِ بأنْ نَبنيَ مذبَحا لِلمُحرَقةِ أو لِلتَّقدِمةِ أو لِلذَّبـيحةِ غيرَ مذبَحِ الرّبِّ إلهِنا الّذي أمامَ مَسكِنِه».
30 فلمَّا سَمِعَ فِنحاسُ الكاهنُ ورؤساءُ بَني إِسرائيلَ الّذينَ معَهُ هذا الكلامَ الّذي قالَهُ بَنو رأوبـينَ وبَنو جادَ وبَنو منَسَّى حَسُنَ في عُيونِهِم. 31 فقالَ لهُم فِنحاسُ الكاهنُ: «اليومَ عَلِمنا أنَّ الرّبَّ بَينَنا، لأنَّكُم لم تَرتَكِبوا أمامَهُ تِلكَ المَعصيةَ الخطيرةَ فأنقَذتُم بَني إِسرائيلَ مِن عِقابِهِ».
32 ورجَعَ بِالجوابِ فِنحاسُ بنُ ألعازارَ الكاهنُ والرُّؤساءُ مِنْ عندِ بَني رَأوبـينَ وبَني جادَ مِنْ أرضِ جِلعادَ إلى أرضِ كنعانَ، إلى سائرِ بَني إِسرائيلَ. 33 فرَضيَ بَنو إِسرائيلَ بِالجوابِ وباركوا اللهَ ولم يفعَلوا ما عزَموا علَيهِ مِنَ الصُّعودِ لِقتالِ بَني جادَ وبَني رَأوبـينَ وإتلافِ الأرضِ الّتي يُقيمونَ علَيها. 34 وسَمَّى بَنو رَأوبـينَ وبَنو جادَ المذبَحَ شاهِدا لأنَّهُم قالوا: «هوَ شاهِدٌ بَينَنا أنَّ الرّبَّ هوَ اللهُ».