Sodomu kewolu la junube kuwo
1 Wulaaroo la, wo malaayika fuloo ñinnu naata futa Sodomu. Luuti be siiriŋ saatewo dundaŋ daa* to, kabiriŋ a ye ì je, a wulita, a taata ì benduŋ. Bituŋ a ñoyita ì ye duuma, 2 a ko, “M maariyolu, dukaree nte mu ali la dookuulaa le ti. Ali naa n na buŋo kono, ali ye ali siŋolu kuu, aniŋ ali si suutoo laa jaŋ. Saama soomandaa ali si tenteŋ ali la siloo la.” Bari ì ko a ye le ko, “Hanii, m̀ be suutoo laa la saatewo bantabaa le to.” 3 A ye ì maaneenee kendeke, fo ì sonta. Ì niŋ a taata ñoo la a la buŋo kono. A ye mbuuroo jani ì ye, meŋ maŋ leweñoo soto, aniŋ a ye siimaŋo parendi ì ye. Bituŋ ì naata domoroo ke.
4 Ì maŋ i laa foloo, Sodomunkoolu naata ka buŋo bee muruŋ-muruŋ, saatewo kewolu bee, dindiŋ, keebaa, ì bee le be jee ka bo saatewo karoo bee la. 5 Bituŋ ì ye Luuti kumandi, ì ko a ye ko, “Wo kewolu lee, mennu naata i yaa ñiŋ wulaaroo? Ì fintindi naŋ banta, ŋà ì laañooyaa.”
6 Luuti bota bundaa to, a taata ñiŋ kewolu kaŋ, a ye bundaa tawuŋ a faŋ ma. 7 A kumata ko, “Ŋa ali daani, m baadiŋolu, ali kana ñiŋ kuu kuruŋ baa ke. 8 Dimmusu fula le be m bulu, ì maŋ kee kuu loŋ. M batu, ŋa wolu samba ali ye naŋ. Meŋ diyaata ali ye, ali ye a ke ì la danko doroŋ, ali kana feŋ ke ñiŋ kewolu la, kaatu ì be nte le la maroo to.”
9 Bari ì ye a jaabi ñiŋ ne la ko, “Ñori jana! Ite mu jumaa le ti? Ite mu luntaŋo doroŋ ne ti jaŋ, fokabaŋ i ka naa i faŋ ke ko, ite le mu ntolu la kiitiikuntulaa ti. Saayiŋ m̀ be kuu jawoo meŋ ke la ite la, ǹ te wo ke la ñinnu la.” Bituŋ ì ye Luuti ñori niŋ semboo la, ì naata bundaa to ka a tiñaa. 10 Bari ñiŋ kewolu mennu be buŋo kono, ye Luuti saba naŋ konoto, ì ye daa tawuŋ. 11 Ì ye wo kewolu mennu tarata banta ñaalu finkindi, dindiŋ, keebaa, ì maŋ bundaa faŋo je noo.
Luuti tankandoo
12 Bituŋ ñiŋ kee fuloo ko Luuti ye ko, “Fo i la moo koteŋ ne be jaŋ baŋ? Ì bee bondi naŋ dulaa ñiŋ to, i dinkewolu, i dimmusoolu, i bitankewolu, aniŋ i la moo koteŋolu mennu be saatewo kono. 13 Ǹ ka naa dulaa ñiŋ kasaara le, kaatu tuumiroo meŋ be laariŋ a moolu kaŋ, warabaata Yaawe* ñaa koto le, aduŋ Yaawe ye ǹ kii le ka a kasaara.” 14 Wo le to Luuti fintita banta, a ko a bitankewolu ye, mennu be a dimmusoolu futuu la, ko, “Ali wuli, ali bo ñiŋ dulaa to, kaatu Yaawe ka naa saatewo ñiŋ kasaara le.” Bari a keta a ñiŋ bitankewolu fee le, komeŋ a be sanaaroo le la.
15 Kabiriŋ fanoo keta, ñiŋ malaayikoolu ye Luuti maamandi, ì ko a ye ko, “I bambaŋ! I la musoo samba aniŋ i dimmusu fuloo mennu be i bulu. Niŋ wo nte, ali be faa la le, niŋ kasaaroo ñiŋ be boyi la saatewo kaŋ.” 16 Luuti naafata le, bari hani wo Yaawe lafita a tanka la le. Wo le to ñiŋ kewolu ye a niŋ a la musoo niŋ a dimmusu fuloo ñafu ì buloolu la, ì ye ì fintindi naŋ banta, ì ye ì bula saatewo ñiŋ banta. 17 Kabiriŋ ì ye ì samba naŋ banta, doo ko a ye ko, “Ali i bori ali niyolu la tankoo kaŋ. Ali kana kooma fele, aduŋ ali kana loo dulaa to wulumbaŋo kono. Ali i bori konkoolu to, niŋ wo nte, ali be faa la le.”
18 Bituŋ Luuti ko ì ye ko, “Hee m maariyo, 19 ŋa a loŋ ne ko, i hiinata n na le, aduŋ i ye beteyaa kuu baa le yitandi n na, kabiriŋ i ye n niyo tankandi. Bari n te bori noo la konkoolu to. Maasiiboo ñiŋ si boyi noo n kaŋ ne, janniŋ m be futa la jee, aduŋ m be faa la le. 20 Wo saateeriŋo juubee. A maŋ jamfa. N si bori noo jee le. Jee mu dulaandiŋo le ti. M batu, ŋa bori jee ka n niyo tanka.”
21 Bituŋ a ko a ye ko, “Wo beteyaata, m be wo daaniroo fanaa muta la le. I ka saatewo meŋ fo teŋ, n te a kasaara la. 22 I bambaŋ, i bori jee. N te feŋ ke la, fo niŋ i futata jee.” Moolu naata ka a fo wo saateeriŋo ye le ko Sowari.
Sodomu niŋ Komora la kasaaroo
23 Tiloo bota le, kabiriŋ Luuti naata Sowari. 24 Bituŋ Yaawe ye solifa* dimbaa jindi Sodomu niŋ Komora saatewolu kaŋ ka bo saŋo santo komeŋ samaajiyo. 25 A ye wo saatewolu kasaara, aniŋ Yoridani Wulumbaŋo bee, saatee moolu bee, aniŋ fiifeŋolu, mennu be bankoo ñiŋ kaŋ. 26 Bari Luuti musumaa ye kooma juubee. Bituŋ a yelemata koo samasiŋo ti.
27 Iburayima sorita juuna ka taa dulaa to, a be looriŋ nuŋ daameŋ Yaawe ñaatiliŋo la. 28 A ye duuma juubee Sodomu niŋ Komora maafaŋo la, aniŋ wulumbaŋo to maafaŋo bee la, a ye siisiyo je budubudu la bankoo bee kaŋ, komeŋ siisiyo ka bo faroo la ñaameŋ. 29 Kabiriŋ Alla be saatewolu ñinnu kasaara la, mennu be wulumbaŋo kono, a hakiloo bulata Iburayima la kuwo la le. Bituŋ a ye Luuti, meŋ tarata wo saatewolu to, kanandi maasiiboo ñiŋ ma.
Luuti niŋ a dimmusoolu
30 Saayiŋ Luuti taata ka bo Sowari, a sabatita konkoolu to, a niŋ a dimmusu fuloo, kaatu a silata le ka sabati Sowari. Bituŋ a niŋ a dimmusu fuloo sabatita berehuwo kono. 31 Bituŋ dimmusu foloo ko dindimmaa ye ko, “M̀ faamaa kotoota le, aduŋ kee te ñiŋ bankoo kaŋ ka naa ntolu kaŋ futuwo la siloo la, ko a ñanta ke la ñaameŋ duniyaa bee kono. 32 Naa, ŋà m̀ faamaa mindi wayinoo* la, ǹ niŋ a ye kafu, fo ǹ si diŋo soto ka bo niŋ m̀ faamaa faŋo la.”
33 Bituŋ wo suutoo, ì ye ì faamaa mindi wayinoo la. Dimmusu keebaa le foloo taata, a niŋ a faamaa kafuta. A faamaa maŋ a loŋ, a niŋ a ye laa waatoo meŋ na, aduŋ a maŋ a loŋ, a wulita waatoo meŋ fanaa la. 34 Wo saamoo dimmusu keebaa ko dindimmaa ye ko, “Nte niŋ m faamaa kafuta le ñiŋ suuto tambilaa. Ñiŋ suutoo fanaa, ŋà a mindi wayinoo la, bituŋ i fanaa si taa, i niŋ a ye kafu, fo ǹ si diŋo soto ka bo niŋ m̀ faamaa la.” 35 Bituŋ wo suutoo fanaa ì ye ì faamaa mindi wayinoo la. Bituŋ dindimmaa taata, a niŋ a faamaa kafuta. A faamaa maŋ a loŋ, a niŋ a ye i laa waatoo meŋ na, aduŋ a maŋ a loŋ, a wulita waatoo meŋ fanaa la.
36 Luuti dimmusoolu bee ye konoo soto a la. 37 Dimmusu foloo ye dinkewo wuluu, a ye a toolaa Mowabi la. Ate le mu Mowabi koomalankoolu bonsuŋo ti ka naa bula fo bii tiloo la. 38 Dindimmaa fanaa ye dinkewo wuluu, a ye a toolaa Beni-Ammi la. Ate le mu Ammoni koomalankoolu bonsuŋo ti ka naa bula fo bii tiloo la.
خراب سدوم
1 فجاءَ المَلاكانِ‌ إلى سدومَ عِندَ الغُروبِ وكانَ لُوطٌ جالسا بِبابِ المدينةِ‌، فلَّما رآهُما قامَ لِلقائِهِما وسجدَ بِوجهِهِ إلى الأرضِ 2 وقالَ: «يا سيّديَّ، ميلا إلى بَيتِ عبدِكُما وبـيتا وا‏غْسِلا أرجُلَكُما، وفي الصَّباحِ باكرا تَستأنِفانِ سَفَرَكُما». فقالا: «لا، بل في السَّاحَةِ نَبـيتُ». 3 فألَحَّ علَيهِما كثيرا حتّى مالا إليهِ ودَخَلا بَيتَه، فعَمِلَ لهُما وليمةً وخبزَ فطيرا فأكلا.
4 وقَبلَ أنْ يناما جاءَ رِجالُ سدومَ جميعا، شُبَّانا وشُيوخا، وأحاطوا بالبَيتِ مِنْ كُلِّ جِهةٍ، 5 فنادوا لُوطا وقالوا لهُ: «أينَ الرَّجُلانِ اللَّذانِ دَخلا بَيتَكَ اللَّيلةَ؟ أخرِجْهُما إلينا حتى نُضاجِعَهُما».
6 فخَرجَ إليهِم لُوطٌ وأغلقَ البابَ وراءَه 7 وقالَ: «لا تفعَلوا سُوءًا يا إخوتي. 8 لي بِنتانِ ما ضاجعَتا رَجُلا، أُخرِجُهما إليكُم فا‏فعَلوا بهما ما يحلو لكُم. وأمَّا الرَّجُلانِ فلا تفعلوا بهما شيئا، لأنَّهما في ضِيافتي‌». 9 فقالوا لَهُ: «ا‏بتَعِدْ مِنْ هُنا! جِئتَ أيُّها الغريـبُ لِتُقيمَ بَينَنا وتـتحكَّمَ فينا. الآنَ نفعَلُ بِكَ أسوأَ مِمّا نفعَلُ بِهِما». ودفعوا لُوطا إلى الوراءِ وتقدَّموا إلى البابِ لِـيَكسِرُوه. 10 فمَدَّ الرَّجُلانِ أيديَهما وجذَبا لُوطا إلى البَيتِ وأغلقا البابَ. 11 وأمَّا الرِّجالُ الّذينَ على بابِ البَيتِ فضربَهُمُ الرَّجلانِ بالعَمَى‌، مِنْ صغيرِهِم إلى كبـيرِهِم، فعجزُوا عَنْ أنْ يَجِدوا البابَ.
12 وقالَ الرَّجُلانِ للُوطٍ: «مَنْ لكَ أيضا هُنا؟ إنْ كانَ لكَ أصهارٌ وبَنونَ وبَناتٌ وأقرباءُ آخرونَ في هذِهِ المدينةِ، فأخرِجْهُم مِنها. 13 فهذا المكانُ سَنُهلِكُه، لأنَّ الشَّكوى على أهلهِ بلغَت مَسامعَ الرّبِّ فأرسلَنا لِنُهلِكَهُم». 14 فخرجَ لُوطٌ وقالَ لِصهرَيهِ الخاطبـينِ بِنتَيهِ: «قُومَا ا‏خرُجا مِنْ هُنا، لأنَّ الرّبَّ سَيُهلِكُ المدينةَ». فكانَ كَمَنْ يَمزَحُ في نظَرِ صِهرَيهِ.
15 فلمَّا طلَعَ الفَجرُ كانَ الملاكانِ يستعجلانِ لُوطا ويقولانِ لهُ: «قُمْ خُذِ ا‏مرأتَكَ وا‏بنتَيكَ الموجودَتينِ هُنا، لِئلاَّ تَهلَكُوا معَ المدينةِ عِقابا لها». 16 فلمَّا تباطأ لُوطٌ أمسَكَ الرَّجُلانِ بـيدهِ وبـيدِ ا‏مرأتهِ وا‏بنتَيهِ، لشفقةِ الرّبِّ علَيهِ، وأخرَجاهُ مِنَ المدينةِ وتركاهُ هُناكَ‌.
17 وبَينَما هُما يُخرجانِهِ مِنَ المدينةِ قالَ لَه أحدُهُما: «أُنْجُ بنفْسِكَ. لا تَلتَفِتْ إلى ورائِكَ ولا تَقِفْ في السَّهْلِ كُلِّهِ، وا‏هرُبْ إلى الجَبلِ لِئلاَّ تَهلِكَ». 18 فقالَ لُوطٌ: «لا يا سيّدي. 19 نِلْتُ رِضاكَ وغمرْتَني برحمتِكَ فأنقذتَ حياتي. ولكنّي لا أقدِرُ أنْ أهرُبَ إلى الجَبلِ، فرُبَّما لَحِقَني السُّوءُ فأموتُ. 20 أمَّا تِلكَ المدينةُ فهيَ قريـبةٌ وصغيرةٌ، فدَعْني أهربُ إليها، فأنجوَ لصِغَرِها بحياتي». 21 فقالَ لَهُ: «إكراما لكَ لن أُدمِّرَ المدينةَ التي ذَكرْتَ. 22 أسرِعْ بالهرَبِ إلى هُناكَ، لأنِّي لن أفعَلَ شيئا حتى تَصِلَ إليها». ولذلِكَ سُمِّيتِ المدينةُ صُوغرَ‌.
23 فلمَّا أشرقتِ الشَّمسُ على الأرضِ ودَخلَ لُوطٌ مدينةَ صُوغرَ. 24 أمطرَ الرّبُّ على سدومَ وعَمورةَ كِبريتا ونارا مِنَ السَّماءِ، 25 فدَمَّرَها معَ الوادي وجميعِ سُكَّانِ المُدُنِ ونباتِ الأرضِ‌. 26 وا‏لْتفتـتِ امرأةُ لُوطٍ إلى الوراءِ فصارت عَمودَ مِلحٍ‌.
27 وبكَّرَ إبراهيمُ في الغدِ إلى المكانِ الّذي وقفَ فيهِ أمامَ الرّبِّ، 28 وتطلَّعَ إلى جِهةِ سدومَ وعَمورةَ والوادي كُلِّهِ، فرأى دُخانَ الأرضِ صاعدا كدُخانِ الأتونِ.
29 ولمَّا أهلكَ اللهُ مُدُنَ الوادي الّتي كانَ لُوطٌ يُقيمُ بها، تذَكَّرَ إبراهيمَ، فأخرجَ لُوطا مِنْ وسَطِ الدَّمارِ.
أصل المؤابـيين وبني عمون
30 وخافَ لُوطٌ أنْ يسكُنَ في صُوغرَ، فصعِدَ إلى الجبَلِ وأقامَ بالمغارةِ هوَ وا‏بنتاهُ.
31 فقالتِ الكُبرى للصُّغرى: «شاخَ أبونا وما في الأرضِ رَجلٌ يتزوَّجُنا على عادةِ أهلِ الأرضِ كُلِّهِم. 32 تعالَي نسقي أبانا خمرا ونضاجِعُهُ ونقيمُ مِنْ أبـينا نسلا». 33 فسقتا أباهُما خمرا تِلكَ اللَّيلةَ، وجاءتِ الكُبرى وضاجعت أباها وهوَ لا يَعلمُ بنيامِها ولا قيامِها.
34 وفي الغدِ قالتِ الكُبرى للصُّغرى: «ضاجعتُ البارحةَ أبـي، فلنَسْقِهِ خمرا اللَّيلةَ أيضا، وضاجعيهِ أنتِ لِنُقيمَ مِنْ أبـينا نسلا». 35 فسقتا أباهُما خمرا تِلكَ اللّيلةَ أيضا، وقامتِ الصُّغرى وضاجعَتْهُ وهوَ لا يَعلمُ بنيامِها ولا قيامِها. 36 فحملتِ ا‏بنتا لُوطٍ مِنْ أبـيهما. 37 فولدتِ الكُبرى ا‏بنا وسمَّتْهُ موأبَ‌، وهوَ أبو المؤابـيِّينَ إلى اليومِ. 38 والصُّغرى أيضا ولدتِ ا‏بنا وسمَّتْهُ بنَ عمِّي‌، وهوَ أبو بَني عمُّونَ إلى اليومِ.