Kiilaalu sonta Pawulu la dookuwo la
1 Bituŋ sanji taŋ niŋ naani koolaa, m muruta Yerusalaamu, n niŋ Barinabas, aduŋ ŋà Titus fanaa samba ñoo la. 2 N taata jee yaamaroo le kaŋ, meŋ lankenemata n ye. Ŋa n na dookuwo la kuwo landi Yeesu la kafoo ñaatonkoolu ye suturoo kono ka ì kalamutandi, n ka Yeesu la kibaari betoo kawandi moolu ye ñaameŋ, mennu maŋ ke Yahuudoolu ti. Ŋa a saata ì ye le fo a si ke ñaa-wo-ñaa, n na dookuwo kana ke kuu kenseŋo ti. 3 Bari hani n taañoo Titus meŋ mu Jirisinkoo ti, ì maŋ a diyaakuyaa ka sunna.
4 Ñiŋ kuwo naata wuli le, biriŋ moo doolu mennu ye ì faŋolu ke baadiŋolu* ti, ì feeretoo dunta ali la kafoo kono ka ǹ na firiŋo koroosi, ŋà meŋ soto Kiristu* Yeesu kono, fo ì si ǹ joŋyandi. 5 Bari ntolu maŋ soŋ ì la kumoo lamoyi la hani domandiŋ fo kibaari betoo tooñaa si tu ali fee.
6 Hani ñaatonkoo doolu mennu be Yeesu la kafoo kono Yerusalaamu, moolu ka mennu muta horoma moolu ti, fo ì jarita horomoo la le, waraŋ fo ì maŋ jari a la, wo maŋ ke nte la haaji ti, kaatu Alla buka moo kiitindi a la maañaa la meŋ ka je, wo ñaatonkoolu maŋ feŋ kafu nte ma. 7 Ì maŋ balaŋ n na dookuwo la, bari ì ye a je le ko, Alla ye kibaari betoo karafa m ma le ka a kawandi moo koteŋolu ye, mennu maŋ sunna, ko Alla ye kibaari betoo karafa Pita ma ñaameŋ ka a kawandi Yahuudoolu ye, mennu sunnata. 8 Alla meŋ ye dookuwo ke ka bo niŋ Pita la, moolu kono mennu sunnata, ate le fanaa be dookuwo la ka bo niŋ nte la sunnabaloolu kono.
9 Biriŋ Yankuba, Kefas aniŋ Yohana mennu mu samasiŋolu ti Yeesu la kafoo kono, ye hiinoo je, Alla ye meŋ dii n na ka n ke kiilaa* ti, ì naata ì buloo dii n niŋ Barinabas la. Ñiŋ ye ǹ na kafuñooyaa le yitandi ko, ntolu si taa moolu yaa, mennu maŋ ke Yahuudoolu ti, itolu ye taa Yahuudoolu yaa. 10 Bari ì naata a fo ǹ ye ko, ǹ kana ñina fuwaaroolu la, mennu be ì fee. Wo mu kuwo le ti, n tarata meŋ kata kaŋ baake.
Pawulu ye Kefas jalayi
11 Kabiriŋ Kefas naata Antiyoki saatewo kono, ŋa a soosoo kenebaa to le, kaatu a ye kuwo le ke, meŋ maŋ tiliŋ. 12 Janniŋ moo doolu ka naa, mennu bota Yankuba yaa, a niŋ moolu mennu maŋ ke Yahuudoolu ti, ì ka domoroo ke ñoo kaŋ ne, bari kabiriŋ wo kewolu futata doroŋ, a ye a faŋ jamfandi wolu ma, kaatu a silata Yahuudoolu le la, mennu ye sunnoo kuwo kummaayandi. 13 A la wo le ye a tinna, Yahuudi toomaalu fanaa dunta bunaafayiyaa kono. Hani Barinabas faŋo naata bula ì nooma, feŋ te fo Kefas la maañaa.
14 Kabiriŋ ŋa ì la wo maañaa je, meŋ maŋ tara looriŋ tooñaa kaŋ kibaari betoo kono, n ko Kefas ye ì bee ñaa la ko, “Ite mu Yahuudoo le ti, bari hani wo, i buka maa ko Yahuudoo. Niŋ ite ka maa ko meŋ maŋ ke Yahuudoo ti, wo to, muŋ ne ye a tinna i ka moo koteŋolu diyaakuyaa mandi ko Yahuudoolu?”
Moo te tilindi noo la lannoo kooma
15 Wuluwo to, ntolu mu Yahuudoolu le ti. M̀ maŋ bo moolu kono, Yahuudoolu ka mennu kumandi jaahiloolu la. 16 Bari hani wo, ŋà a loŋ ne ko, ka Musa la Luwaa* la yaamaroolu muta, wo te moo-wo-moo tilindi noo la Alla ñaatiliŋo la, bari wo tiliŋo ka naa ka bo niŋ lannoo le la Yeesu Kiristu kono. Wo kamma la, m̀ fanaa naata laa Kiristu Yeesu la, fo ǹ si tilindi noo Alla ñaatiliŋo la ka bo niŋ lannoo la Kiristu kono. N na tiliŋo maŋ bo niŋ Luwaa la yaamaroolu la, kaatu ì mutoo te hani moo kiliŋ ne tilindi noo la Alla ñaatiliŋo la.
17 Ntolu be a kata kaŋ ne ka tilindi Alla ñaatiliŋo la Kiristu kafuñooyaa kono. Bari niŋ a naata je ko, ntolu faŋolu mu junubelaalu le ti, fo wo ye a yitandi le ko, Kiristu mu dookuulaa le ti junuboo ye baŋ? Wo te ke noo la muk! 18 Niŋ ŋa Luwaa buruka, n naata muru ŋa a londi kotenke, wo to ŋa m faŋ yitandi le ko, m mu Luwaa tiñaalaa le ti. 19 M faata ka bo niŋ Luwaa la karoo la, fo n si baluu Alla ye.
20 Wo to n niŋ Kiristu pempenta yiribantambiloo bala le. A maŋ ke ko, nte faŋo le be baluuriŋ, bari Kiristu le be baluuriŋ n kono. M be baluwo meŋ to saayiŋ, wo baluwo be looriŋ lannoo le kaŋ ŋa meŋ soto Alla Dinkewo* la, meŋ ye n kanu, aniŋ a ye a niyo laa n ye.
21 M maŋ Alla la hiinoo muta kuu kenseŋo ti, kaatu niŋ tiliŋo Alla ñaatiliŋo la si soto noo ka bo niŋ Luwaa la yaamarimutoo le la, wo to Kiristu la saayaa maŋ daliila soto.
بولس والرسل في أورشليم
1 وبَعدَ أربعَ عَشرَةَ سنَةً، صَعِدْتُ ثانِـيَةً إلى أُورُشليمَ معَ بَرنابا وأخَذتُ مَعي تِـيطُسَ، 2 وكانَ صُعودي إلَيها بِوَحْيٍ. وعَرَضتُ على كِبارِ المُؤمِنينَ دُونَ غَيرِهِم، البِشارَةَ التي أُعلِنُها بَينَ الأُمَمِ، لِئَلاّ يكونَ سَعيـي في الماضي والحاضِرِ باطِلاً. 3 فَما أجبَروا رَفيقي تيطُسَ، وهوَ يونانيّ، على الاختِتانِ، 4 معَ أنَّ إخوَةً دُخَلاءَ كَذّابـينَ دَسّوا أنفُسَهُم بَينَنا لِــيَـتَجَسّسوا الحُرّيّةَ التي لنا في المَسيحِ يَسوعَ، فيَستَعبِدونا. 5 وما اَستَسْلَمْنا لهُم خاضِعينَ ولَو لَحظَةً، حتى نُحافِظَ على صِحّةِ البِشارَةِ كما عَرَفتُموها.
6 أمّا الذينَ كانوا يُعتَـبَرونَ مِنْ كبارِ المُؤمنينَ - ولا فَرقَ عِندي ما كانَت علَيهِ مكانتُهُم لأنَّ اللهَ لا يُحابـي أحدًا - فما أضافوا شيئًا، 7 بَلْ رأَوا أنَّ اللهَ عَهِدَ إليّ في تَبشيرِ غَيرِ اليَهودِ كما عَهِدَ إلى بُطرُسَ في تَبشيرِ اليَهودِ، 8 لأنَّ الذي جعَلَ بُطرُسَ رَسولاً لِليَهودِ، جعَلَني أنا رَسولاً لِغَيرِ اليَهودِ، 9 ولمّا عَرَفَ يَعقوبُ وبُطرُسُ ويوحنّا، وهُم بِمكانَةِ عُمَداءِ الكنيسَةِ، ما وهَبَني اللهُ مِنْ نِعمَةٍ، مَدّوا إليّ وإلى بَرنابا يَمينَ الاتّفاقِ على أنْ نَتوجّهَ نَحنُ إلى غَيرِ اليَهودِ وهُم إلى اليَهودِ. 10 وكُلّ ما طَلَبوهُ مِنّا أنْ نتَذكَّرَ الفُقَراءَ، وهذا ما بَذَلتُ في سَبـيلِهِ كُلّ جَهدٍ.
بولس وبطرس في أنطاكية
11 وعِندَما جاءَ بُطرُسُ إلى أنطاكِيَةَ، قاوَمْتُه وجهًا لِوَجهٍ لأنّهُ كانَ يَستحِقّ اللّومَ. 12 فقَبْلَ أنْ يَجيءَ قَومٌ مِنْ عِندِ يَعقوبَ، كانَ بُطرُسُ يأكُلُ معَ غَيرِ اليَهودِ. فلمّا وصَلوا تَجنّبَهُم واَنفَصَلَ عَنهُم خَوفًا مِنْ دُعاةِ الخِتانِ. 13 وجاراهُ سائِرُ اليَهودِ في ريائِهِ، حتى إنَّ بَرنابا نَفسَهُ اَنقادَ إلى رِيائِهِم. 14 فلمّا رَأيتُ أنّهُم لا يَسيرونَ سِيرَةً مُستقيمَةً معَ حَقيقةِ البِشارَةِ، قُلتُ لِبُطرُسَ بِمَحضَرٍ مِنهُم كُلّهِم: «إذا كُنتَ أنتَ اليَهوديّ تعيشُ كغَيرِ اليَهودِ لا كاليَهودِ، فكيفَ تُلزِمُ غَيرَ اليَهودِ أنْ يَعيشوا كاليَهودِ؟»
الجميع يخلصون بالإيمان
15 نَحنُ يَهودٌ بالوِلادَةِ لا مِنَ الأُمَمِ الخاطِئينَ كما يُقالُ لهُم. 16 ولكنّنا نَعرِفُ أنَّ اللهَ لا يُبرّرُ الإنسانَ لأنّهُ يَعمَلُ بأحكامِ الشّريعَةِ، بَلْ لأنّهُ يُؤمِنُ بـيَسوعَ المَسيحِ. ولذلِكَ آمَنّا بِالمَسيحِ يَسوعَ ليُبرّرَنا الإيمانُ بِالمَسيحِ، لا العَمَلُ بأحكامِ الشّريعَةِ. فالإنسانُ لا يتَبَرّرُ لِعمَلِهِ بأحكامِ الشّريعَةِ. 17 فإنْ كُنّا ونَحنُ نَسعى إلى التَبَــرّرِ في المَسيحِ وُجِدنا أيضًا مِنَ الخاطِئينَ، فهَلْ يَعني هذا أنّ المَسيحَ يَعمَلُ لِلخَطيئَةِ؟ كلاّ. 18 ولكنّي إذا عُدتُ إلى بِناءِ ما هَدَمتُهُ، جَعَلتُ مِنْ نَفسي مُخالِفًا لِلشّريعَةِ، 19 لأنّي بالشّريعَةِ مُتّ عَنِ الشّريعَةِ لأحيا للهِ. 20 معَ المَسيحِ صُلِبتُ، فما أنا أحيا بَعدُ، بَلْ المَسيحُ يَحيا فِـيّ. وإذا كُنتُ أحيا الآنَ في الجَسَدِ. فحَياتي هِيَ في الإيمانِ باَبنِ اللهِ الذي أحبّني وضَحّى بِنَفسِهِ مِنْ أجلي. 21 فكيفَ أكفُرُ بِنِعمَةِ اللهِ؟ ولَو كانَ الإنسانُ يَتبَرّرُ بالشّريعَةِ، لكانَ موتُ المَسيحِ عَبَثًا؟