Yaawe ye batudulaa kiliŋ ne tomboŋ
1 Musa ko Banisirayilankoolu ye ko:
Ñiŋ ne mu luwaalu niŋ saratoolu ti, ali ñanta mennu muta la kendeke, ali be sabati la bankoo meŋ kaŋ, Yaawe* ali mumuñolu la Alla be naa daameŋ dii la ali la ka ke ali taa ti ali la baluwo bee la. 2 Ali ka taa bankoo meŋ taa teŋ, a moolu ka alla koteŋolu le batu. Ali ñanta ì la batudulaalu bee le tumbuŋ na fereŋ, mennu be konko baalu kaŋ waraŋ konkoriŋolu, aniŋ yirisuŋ biireeriŋolu koto. 3 Ali ì la jalaŋ sadaabodulaalu* janjaŋ, ali ye ì la jalaŋ bere samasiŋolu teyiŋ-teyiŋ, ali ye ì la Asera* jalaŋ dokoolu jani, ali ye ì la jalaŋ leseriŋolu buruka, moo hakili kana bula hani ì toolu la ñiŋ dulaalu to kotenke. 4 Ali maŋ ñaŋ na Yaawe ali la Alla batu la wo sila siifaa ñaama. 5 Yaawe ali la Alla be dulaa le tomboŋ na ali lasili kiliŋ na tundoo kaŋ, a too be tara la daameŋ, jee ye ke a batudulaa ti, ali si jee waliŋ. 6 Ali be kali la ali la sadaalu* samba la naŋ jee le to: jani sadaalu, beeyaŋ sadaa koteŋolu, jakoolu, soorifeŋ doolu, laahidi timmandiraŋ sadaalu, fankadaŋ sadaalu aniŋ ali la beeyaŋolu konoñaa foloolu. 7 Jee to, ali niŋ ali la dimbaayaalu si sadaalu domo ka juurali ke Yaawe ali la Alla ñaatiliŋo la. Ali si seewoo ali la kata kuwolu bee to, Yaawe ali la Alla neemata ali ma mennu la. 8 Ali kana kuwolu ke, ko ali ka a ke ñaameŋ jaŋ bii. Moo-wo-moo ka sadaa bo le, a lafita a la ñaameŋ, 9 baawo ali maŋ duŋ bankoo kaŋ foloo, Yaawe ali la Alla be daameŋ dii la ali la dahaa dulaa ti. 10 Niŋ ali ye Yoridani Boloŋo teyi, ali sabatita bankoo kaŋ, Yaawe be daameŋ dii la ali la, a be ali tanka la ali jawoolu bee ma le, a ye dahaa dii ali la. 11 Bituŋ Yaawe ali la Alla be dulaa kiliŋ ne tomboŋ na, a too be tara la daameŋ to. Ali si sadaalu samba a ye jee to, ŋa ali yaamari mennu la: jani sadaalu niŋ beeyaŋ sadaa koteŋolu, jakoolu, soorifeŋ doolu, aniŋ laahidi timmandiraŋ sadaalu. 12 Ali si seewoo Yaawe ñaatiliŋo la ali la Alla, ali niŋ ali dinkewolu, ali dimmusoolu, ali la jonkewolu niŋ ali la jommusoolu, aniŋ Lewi lasiloo moolu mennu be sabatiriŋ ali la saatewolu kono, bayiri itolu te nii soto la ali la banku kenoolu to. 13 Ali ali hakiloo tu, ali kana jani sadaalu bo daa-wo-daa, ali lafita daameŋ na. 14 Ali ñanta jani sadaalu bondi la dulaa le to Yaawe be daameŋ tomboŋ na ali lasiloolu kiliŋ na tundoo kaŋ, aduŋ ali si kuwolu bee ke jee, ko ŋa ali yaamari ñaameŋ.
15 Bari ali la beeyaŋolu, mennu maŋ ke sadaa ti, ali si wolu kanateyi noo le ka ì suboo domo ali la saatewolu kono. Niŋ Yaawe ali la Alla neemata ali ma beeyaŋ jamaa la, ali si ì kanateyi noo le ka ì suboo domo, ko a diyaata ali ye ñaameŋ. Moolu mennu niŋ kosoo mu, aniŋ mennu be jankuriŋ, bee si wo suboo domo noo le, ko ì ka minaŋ suboo niŋ daakoyi suboo domo ñaameŋ. 16 Bari ali kana yeloo domo, ali a boŋ bankoo to ko jiyo. 17 Sadaalu mennu bota Yaawe ye, ali maŋ ñaŋ na wolu domo la ali la saatewolu kono. Wolu le mu ñiŋ jakoolu ti: siimaŋ kesoo, wayini* kutoo, aniŋ olifu* tuloo. Ali la beeyaŋolu fanaa konoñaa foloolu maŋ ñaŋ ka domo jee, laahidi timmandiraŋ sadaalu aniŋ soorifeŋ doolu. 18 Ali si ñiŋ sadaalu domo Yaawe ñaatiliŋo la ali la Alla, dulaa to, a be meŋ tomboŋ na. Ali si a domo jee to, ali niŋ ali dinkewolu, ali dimmusoolu, ali la jonkewolu niŋ ali la jommusoolu, aniŋ Lewi lasiloo moolu mennu be sabatiriŋ ali la saatewolu kono. Ali si seewoo Yaawe ali la Alla ñaatiliŋo la ali la kata kuwolu bee to. 19 Ali si ali hakiloolu tu, ali kana ali ñaa kaasi Lewi lasiloo moolu la ali la sabatoo bee kono wo bankoo kaŋ.
20 Niŋ Yaawe ali la Alla ye ali la bankoo fanundi, ko a ye ali laahidi ñaameŋ, aduŋ suboo ye ali meeyaa, ali si a domo noo le kendeke, ko ali lafita a la ñaameŋ. 21 Niŋ a ye a tara Yaawe ye batudulaa meŋ tomboŋ ka a too ke jee, jamfata ali la baake, aduŋ ali lafita beeyaŋo faa la domotaa ti, wo to ali si doolu faa noo le, Yaawe ye mennu dii ali la. Ali si ì suboo domo noo ali la saatewolu to le, a diyaata ali ye ñaameŋ, ko ŋa a fo ali ye ñaameŋ nuŋ. 22 Ali si a domo noo, ko ali ka minaŋ suboo niŋ daakoyi suboo domo ñaameŋ. Moolu mennu niŋ kosoo mu, aniŋ mennu be jankuriŋ, bee si wo suboo domo noo le. 23 Ali ali hakiloo tu ali kana subu yelemaa domo, kaatu yeloo le mu baluwo ti. Wo kamma la ali kana baluwo niŋ suboo domo ñoo la. 24 Ali kana yeloo domo, ali a boŋ bankoo to ko ali ka jiyo boŋ ñaameŋ. 25 Ali kana a domo. Niŋ ali ye kuu betoo ke Yaawe ñaa koto, kuwolu bee be laakuu la ali ye le, aniŋ ali koomalankoolu. 26 Sadaalu mennu kerekereta Yaawe ye, aniŋ laahidi timmandiraŋ sadaalu, ali ì bee samba batudulaa to, Yaawe be meŋ tomboŋ na. 27 Ali ali la jani sadaalu suboo niŋ ì yeloo bo Yaawe la sadaajanidulaa* kaŋ. Ali si ali la sadaa koteŋolu yeloo boŋ Yaawe la sadaajanidulaa daala, bari ì suboo, ali si wolu domo noo le. 28 Ali si ali hakiloo tu ka bula kumakaŋolu bee nooma, ŋa mennu dii ali la bii. Niŋ ali ye wo ke, kuwolu bee be laakuu la ali niŋ ali koomalankoolu ye le fo abadaa, kaatu wo be ke la kuu betoo niŋ kuu tilindiŋo le ti Yaawe ñaa koto, ali la Alla.
Jalambatoo la kuwo dandalaaroo
29 Niŋ Yaawe ali la Alla ye wo banku moolu kasaara ali ñaato fo ali ye ì la bankoo taa ali sabatita jee, 30 ali kana marisa fo ali ye bula ì la kuwolu nooma. Ali kana kisikisiri ke ka a fo ko, “Ñiŋ moolu ka ì la alloolu batu ñaadii le? M̀ fanaa lafita a ke la wo le ñaama.” 31 Ali maŋ ñaŋ na Yaawe ali la Alla batu la wo ñaama, kaatu wolu la alla batoo kono, ì ka kuu haraamuriŋolu bee le ke, Yaawe ye mennu koŋ. Itolu ka hani ì dinkewolu niŋ ì dimmusoolu jani dimbaa kono sadaa ti ì la alloolu ye le.
32 Ali si kuwolu bee ke a ñaama, ŋa ali yaamari mennu la. Ali kana feŋ lafaa ì kaŋ waraŋ ka feŋ talaa ì to.
موضع واحد للعبادة
1 وهذِهِ هيَ السُّنَنُ والأحكامُ الّتي تعمَلونَ بِها في الأرضِ الّتي أعطاكُمُ الرّبُّ إلهُ آبائِكُم لِتمتَلِكوها كُلَّ أيّامِ حياتِكُم على الأرضِ: 2 أنْ تُخَرِّبوا جميعَ المواضِعِ الّتي كانَ الأُمَمُ الّذينَ أنتُم ترِثونَهُم يعبُدونَ فيها آلِهَتَهُم على الجِبالِ العاليةِ والتِّلالِ وتَحتَ كُلِّ شجرةٍ خضراءَ، 3 وأنْ تَهدِموا مذابِـحَهُم وتكسِروا أنصابَ آلهتِهِم وتَحرِقوا أوتادَ آلهتِهِم بِالنَّارِ وتقطَعوا تماثيلَ آلهتِهِم وتُزيلوا أسماءَها مِنْ ذلِكَ الموضِعِ. 4 لا تفعَلوا مِثلَهُم فتَعبُدوا الرّبَّ إلهَكُم في مواضِعَ مُتَعدِّدَةٍ، 5 بل تعبُدونَهُ في الموضِعِ الّذي يختارُهُ الرّبُّ إلهُكُم مِنْ بَينِ أراضي أسباطِكُم لِـيُحِلَّ فيهِ ا‏سْمَهُ ويسكُنَ فيهِ. هُناكَ تطلُبونَهُ وإلى هُناكَ تذهَبونَ 6 حامِلينَ مُحرَقاتِكُم وذبائِحَكُم، وأعشارَ غلاَّتِكُم وتقدِماتِ أيديكُم، ونُذورَكُم وتبَرُّعاتِكُم، وبُكورَ بقَرِكُم وغنَمِكُم. 7 تَأكُلونَ هُناكَ أمامَ الرّبِّ إلهِكُم، وتفرَحونَ بجميعِ ما هوَ في مُتَناوَلِ أيديكُم أنتُم وأهلُ بُيوتِكُم مِنَ الخَيراتِ الّتي بارَكَكُم فيها الرّبُّ إلهُكُم. 8 وفي ذلِكَ الحينِ لا يفعَلُ كُلُّ واحدٍ ما تيَسرَ لَه، كما أنتُم تفعَلونَ هُنا اليومَ. 9 فأنتُم بَعدُ لم تدخُلوا الأرضَ الّتي يُعطيكُمُ الرّبُّ إلهُكُم مُلْكا تَجِدونَ فيهِ الرَّاحةَ. 10 ولَكنْ متى عَبَرتُمُ الأُردُنَّ وأقَمتُم بِتلكَ الأرضِ وا‏سْتَرَحتُم مِنْ جميعِ أعدائِكُمُ المُحيطينَ بِكُم وسكَنتُم آمِنينَ، 11 فأيُّ موضِعٍ ا‏ختارَهُ الرّبُّ إلهُكُم لِـيُحِلَّ فيهِ ا‏سمَهُ يكونُ هوَ الموضِعَ الّذي تأتونَ إليهِ بجميعِ ما آمُرُكُم بهِ مِنْ مُحرَقاتِكُم وذبائِحِكُم وأعشارِ غَلاَّتِكُم، وتقدِماتِ أيديكُم، وخيرَةِ نُذورِكُم الّتي تَنذُرونَها لِلرّبِّ. 12 وا‏فْرَحوا أمامَ الرّبِّ إلهِكُم، أنتُم وبَنوكُم وبَناتُكُم وعبـيدُكُم وجَواريكُم واللاَّويُّ الّذي في مُدُنِكُم، لأنَّ اللاَّويَّ لا نصيـبَ لَه ولا مُلْكَ فيما بَينَكُم‌. 13 إيَّاكُم أنْ تُصعِدوا مُحرَقاتِكُم في أيِّ موضِعٍ ترتَأونَه 14 إلاَّ في الموضِعِ الّذي يختارُهُ الرّبُّ مِنْ أرضِ أحدِ أسباطِكُم، فهُناكَ تُصعِدونَ مُحرقاتِكُم وتصنَعونَ جميعَ ما آمُرُكُم بهِ.
15 لكنْ مِنْ كُلِّ ما تشتهي نُفوسُكُم تذبَحونَ وتأكُلونَ لَحما على حسَبِ الخَيراتِ الّتي بارَكَكُم فيها الرّبُّ إلهُكُم في جميعِ مُدُنِكُم. الطَّاهرُ مِنكُم والنَّجِسُ بِـحسَبِ الشَّريعةِ يأكُلُهُ كما لو كانَ لحمَ وَعْلٍ أو غزالٍ‌. 16 أمَّا الدَّمُ فلا تأكُلوهُ‌، بلِ ا‏سْفُكوهُ على الأرضِ كالماءِ. 17 لا يجوزُ لَكُم أنْ تَأكُلوا في مُدُنِكُم ما تُقَدِّمونَه لِلرّبِّ مِنْ أعشارِ غَلَّتِكُم مِنَ الحنطَةِ والخمرِ والزَّيتِ، ولا مِنْ أبكارِ بقَرِكُم وغنَمِكُم، ولا مِنْ نُذورِكُم وتبَرُّعاتِكُم وتقدِماتِ أيديكُم 18 إلاَّ أمامَ الرّبِّ إلهِكُم في الموضِعِ الّذي يختارُهُ، أنتُم وبَنوكُم وبَناتُكُم وعبـيدُكُم وإماؤُكُم واللاَّويُّونَ الّذينَ في مُدُنِكُم، وتفرَحونَ أمامَ الرّبِّ إلهِكُم بِما هوَ في مُتَناوَلِ أيديكُم. 19 وحاذِروا أنْ تُهمِلوا اللاَّويَّ في أرضِكُم كُلَّ أيّامِكُم على وجهِ الأرضِ.
20 وإذا وسَّعَ الرّبُّ إلهُكُم حدودَ أرضِكُم كما وعَدَكُم، وا‏شتَهَت نُفوسُكُم أكْلَ اللَّحمِ، فَكُلوهُ على قَدْرِ ما تشتَهي نُفوسُكُم. 21 وإنْ بَعُدَ عَنكُمُ الموضِعُ الّذي يختارُهُ الرّبُّ إلهُكُم لِـيُحِلَّ فيهِ ا‏سمَهُ، فا‏ذبَحوا مِمَّا رزَقَكُمُ الرّبُّ مِنْ بقَرِكُم وغنَمِكُم كما أمَرتُكُم، وكُلوا في مُدُنِكُم مِنْ كُلِّ ما ا‏شتَهَت نُفوسُكُم. 22 كما يُؤكَلُ الوَعْلُ والغَزالُ تأكُلونَه: النَّجِسُ والطَّاهرُ مِنكُم بِلا فَرقٍ. 23 لكنْ لا تأكُلوا الدَّمَ، فهوَ نفْسٌ والنَّفْسُ لا تُؤْكَلُ معَ اللَّحمِ‌. 24 لا تأكُلوهُ، بل ا‏سفِكوهُ على الأرضِ كالماءِ. 25 لا تأكُلوهُ لِخَيرِكُم أنتُم وبَنوكُم مِنْ بَعدِكُم، لأنَّكُم تفعَلونَ ما هوَ قويمٌ في نظَرِ الرّبِّ. 26 وأمَّا نُذورُكُم وما قدَّستُموهُ لِلرّبِّ فا‏حمِلوه إلى الموضِعِ الّذي يختارُهُ الرّبُّ 27 وقرِّبوا مُحرَقاتِكُم لَحما ودَما على مذبَحِ الرّبِّ إلهِكُم، ودَمُ ذبائِحِكُم يُسفَكُ على مذبَحِ الرّبِّ إلهِكُم، واللَّحمُ تأكُلونَهُ. 28 إحفَظوا وا‏سْمَعوا جميعَ هذا الكلامِ الّذي أنا آمُرُكُم بهِ لِخَيرِكُم أنتُم وبَنوكُم مِنْ بَعدِكُم إلى الأبدِ، لأنَّكُم تفعلونَ ما هوَ صالحٌ وقويمٌ في نظرِ الرّبِّ إلهِكُم.
التحذير من عبادة الأصنام
29 وإذا أفنى الرّبُّ إلهُكُم مِنْ أمامِكُمُ الأُمَمَ الّذينَ أنتُم ذاهِبونَ لِتَرثوهُم، فوَرِثـتُموهُم وأقَمتُم في أرضِهِم 30 فحاذِروا أنْ تقَعوا في الشَّرَكِ با‏تِّباعِ طُرُقِهِم بَعدَ زوالِهِم مِنْ أمامِكُم، وأنْ تعبُدوا آلِهَتَهُم مُقتَدينَ بِهِم. 31 لا تفعَلوا هذا نَحوَ الرّبِّ إلهِكُم، فهُم فعَلوا لآلِهَتِهِم كُلَّ رجْسٍ يكرَهُهُ الرّبُّ، حتّى إنَّهُم أحرَقوا لها بَنيهِم وبَناتِهِم بِالنَّارِ.