Daniyeli ye daafeŋ naani je a la jeri foloo kono
1 Babiloni mansakewo Belisasa la mansayaa sanji foloo la, n siiboota, ŋa jeroo ke, wo tumoo m be laariŋ n na laaraŋo le kaŋ. Bituŋ ŋa siiboo ñiŋ safee, ka a kuwo bee saata, meŋ keta ñiŋ ti:
2 N na siiboo kono suutoo, ŋa a je le doroŋ foñoo feeta ka bo naŋ karoo bee la, a ye fankaasoo maamandi. 3 Wo le to daafeŋ baa naani fintita naŋ fankaasoo kono, mennu maŋ kiliŋ. 4 Daafeŋ foloo ka munta le ko jatoo, aduŋ seeliŋ dampaŋolu le be a la. Kabiriŋ m be juubeeroo la, feŋ ne ye a dampaŋolu wutu, aduŋ ì ye a sikandi ka bo bankoo to, ì ye a londi a siŋ fuloo la, komeŋ hadamadiŋo. Ì ye hadamadiŋ hakiloo ke a la.
5 Daafeŋ fulanjaŋo warata le, a mulunta ko daafeŋ saŋarariŋ* doo. A be cufayiriŋ. A ye karakulu saba le muta a ñiŋolu la. Bituŋ ì ko a ye ko, “Wuli i ye loo, i ye subu jamaa domo.”
6 N tarata juubeeroo kaŋ ne, tukuŋ ŋa daafeŋ doo fanaa je, a ka munta ko soloo. Dampaŋ naani le tarata a koo to, ì ka munta ko kunu dampaŋolu. Kuŋ naani le be a la, aduŋ ì ye semboo dii a la le ka maraloo ke.
7 N tarata juubeeroo kaŋ ne, daafeŋ naaninjaŋo fintita naŋ. A maneeta, a silaŋñaa warata, aduŋ a semboo warabaata le. Nee ñiŋolu le be a la, mennu warata. A ka ñimiroo ke le, aniŋ ka moolu kasaara ka ì janjaŋ, aduŋ niŋ too tuta, a ka a dori a siŋolu le la. A niŋ daafeŋ doolu bee le fatata. Bina taŋ ne be ate la.
8 N tarata binoolu koroosi kaŋ ne, wo le to ŋa a je binandiŋo be finti kaŋ doolu teema. A ye bina saba le wutundi ì noo to, mennu foloo tarata jee. Ñiŋ binoo ye hadamadiŋ ñaalu le soto, aniŋ daa meŋ ka kuma baalu fo.
Alla la kiitiyo jewo
9 N tarata juubeeroo kaŋ ne,
ì ye kiitiisiiraŋolu londi.
Alifaa meŋ be keriŋ biriŋ foloodulaa to, siita.
A la duŋ feŋolu be koyiriŋ ne ko perekaanoo,
a kuntiñoo be koyiriŋ ko kotondi buunaa.
A la kiitiisiiraŋo ye sareeti siŋ muluŋolu le soto,
aduŋ dimbaa le ka bo a bala.
10 Dimbaa ka feenee naŋ a ñaatiliŋo la le.
Mennu be a batu kaŋ, ì wuliwuloolu le mu,
miliyoŋolu le be looriŋ a ñaatiliŋo la.
Kiitiyo datita,
aduŋ ì ye kitaaboolu yele.
11 N tententa juubeeroo la, kaatu wo binandiŋo tarata kuma baalu le fo kaŋ. Kabiriŋ m be juubeeroo la, ŋa a je ì ye daafeŋo ñiŋ faa, ì ye a fayi dimbaa kono, ka a kasaara. 12 Daafeŋ toomaalu mennu tuta, ì ye wolu la semboo taa ì bulu le. Bari ì ye ì tu baluwo to le, ka taa fo ì ye waatoo meŋ londi ì ye.
13 Suuto jeroo ñiŋ kono,
tukuŋ ŋa meŋ je ka munta le ko hadamadiŋo,
minaayoolu ye a murubeŋ.
Bituŋ a taata Alifaa yaa,
meŋ be keriŋ biriŋ foloodulaa to.
A loota a ñaatiliŋo la.
14 Wo le to a ye kaŋo dii a la,
horomoo, aniŋ mansayaa semboo,
ñiŋ kamma la banku-wo-banku, sii-wo-sii, aniŋ moolu bee si a batu.
A la mansayaa semboo be tu la keriŋ ne fo abadaa,
aduŋ a la mansabaayaa te baŋ na.
Jeri foloo fasaroo
15 Nte Daniyeli ye jeroo meŋ ke, a ye n dewundi le, aduŋ n silata le. 16 Kafoo meŋ tarata looriŋ jee, n katata kiliŋ na ì kono, ŋa a ñininkaa ka ñiŋ kuwolu bee koyindi m ma. Wo le to a ye kuwolu ñinnu bee fasari n ye, a ko n ye ko, 17 “Ñiŋ daafeŋ naanoolu mu mansakee naani le ti, mennu be soto la duniyaa kono. 18 Bari Alla Mansa Tallaa la moolu be labaŋ na mansayaa semboo taa la le, a ye tara ì bulu fo abadaa.”
19 Bari n lafita le daafeŋ naaninjaŋo la kuwo ye koyi m ma, meŋ niŋ daafeŋ doolu bee fatata, aduŋ a silaŋñaa warata baake le. Nee ñiŋolu le be a la, aniŋ jaawali ŋonsiŋolu. A ka ñimiroo ke le, ka moolu kasaara ka ì janjaŋ, aduŋ niŋ too tuta, a ka a dori a siŋolu le la. 20 N lafita le fanaa bina taŋolu la kuwo ye koyi m ma, mennu tarata a kuŋo to, aniŋ binandiŋo meŋ fintita naŋ, bina saba wututa ì noo to meŋ ye, wo binoo meŋ ñaalu be a la, aniŋ daa meŋ ka kuma baalu fo. A ka muluŋ ne ko, ate le la kuwo warata a ñoŋolu ti.
21 Kabiriŋ m be juubeeroo la, ŋa a je ñiŋ binoo ye keloo boyi Alla la moolu kaŋ, aduŋ a ye ì noo. 22 Bituŋ Alifaa meŋ be keriŋ biriŋ foloodulaa to, meŋ mu Alla Mansa Tallaa faŋo ti, ye kiitiyo taamandi a la moolu ye. Waatoo siita le Alla la moolu ñanta mansayaa semboo taa la waatoo meŋ na.
23 Wo le to a ko n ye ko: “Daafeŋ naaninjaŋo kotoo mu ñiŋ ne ti ko, mansamarali banku naaninjaŋo be soto la duniyaa kono le, meŋ niŋ mansamarali banku doolu bee be fata la. Ñiŋ mansamarali bankoo be duniyaa bankoolu bee le teyi la ka ì janjaŋ, a ye ì dori, ka ì kasaara. 24 Bina taŋo kotoo mu ñiŋ ne ti ko, mansa taŋ ne be soto la ñiŋ mansamarali bankoo kaŋ. Wolu koolaa, mansa doo fanaa be soto la le. Ate niŋ wo mansa doolu be fata la baake le, mennu foloota, aduŋ a be mansa saba le bondi la mansayaa to, wo mansa foloolu kono. 25 A be Alla Mansa Tallaa sooki la le, aduŋ a be Alla la moolu toorandi la le. A be feeroo ke la le ka ì la diina luwaalu niŋ waati looriŋolu faliŋ. Alla la moolu be tara la marariŋ a bulu le fo sanji saba niŋ too.
26 “Ì be kiitiyo le wulindi la a kamma, ì ye a semboo taa a bulu, ì ye a muumewo kasaara fereŋ. 27 Bituŋ ì si naa duniyaa mansamarali bankoolu bee la semboo niŋ waroo dii Alla Mansa Tallaa la moolu la. Ì la mansayaa be tu la le fo abadaa. Maralilaalu bee be soŋ na ì ma le, aduŋ ì be dookuwo ke la ì ye le.”
28 Kuwo ñiŋ banta jaŋ ne. Nte Daniyeli dewunta baake le, fo m muluŋo yelemata, aduŋ ŋa a kuwo muta n hakiloo kono le.
رؤى دانيال
1 في السَّنةِ الأولى مِنْ عَهدِ بَلشصَّرَ مَلِكِ بابِلَ، حَلُمَ دانيالُ حُلُما رَآهُ في مَنامِهِ وهوَ على فِراشِهِ، فكتَبَ الحُلُمَ وأخبَرَ بخُلاصَتِهِ.
2 قال: «رَأيتُ في مَنامي ليلا، فإذا برياحِ السَّماءِ الأربَعِ ا‏جتاحَتِ البحرَ الكبـيرَ، 3 فطَلَعَ مِنَ البحرِ أربعَةُ حيواناتٍ عظيمَةٍ يَختَلِفُ بَعضُها عَنِ البَعضِ الآخَرِ‌. 4 الأوَّلُ مِثلُ الأسدِ ولَه جَناحا نَسْرٍ. وبَينَما كُنتُ أنظُرُ إليهِ ا‏قْتُلِـعَ جَناحاهُ، ثُمَّ ا‏رْتَفَعَ على الأرضِ وقامَ على رِجلَيهِ كإنسانٍ، وأُعطِـيَ قلبَ إنسانٍ. 5 وإذا بحيوانٍ آخَرَ شَبـيهٍ بالدُبِّ، فقامَ على جَنْبٍ واحدٍ وفي فَمِهِ ثَلاثُ أَضلُعٍ بَينَ أسنانِهِ فقِـيلَ لَه: قُمْ فَكُلْ لَحْما كثيرا. 6 وبَعدَ ذلِكَ رَأيتُ فإذا بِآخَرَ مِثلِ النَّمِرِ، ولَه أربعَةُ أجنِحَةٍ، طائِرٌ على ظَهرِهِ. وكانَ لِلحيوانِ أربعَةُ رُؤوسٍ وأُعطِـيَ سُلطانا‌. 7 ثُمَّ رَأيتُ في مَنامي في ذلِكَ اللَّيلِ، فإذا بِـحيوانٍ رابِـعٍ هائِلٍ شديدٍ قَويٍّ جدًّا. ولَه أسنانٌ كبـيرةٌ مِنْ حديدٍ، فكانَ يأكُلُ ويَسحَقُ ويَرفُسُ الباقي بِرِجلَيهِ. وهوَ يختَلِفُ عَنْ سائِرِ الحيواناتِ الّتي قَبلَهُ، ولَه عشَرَةُ قُرونٍ‌. 8 فتَأمَّلْتُ القُرونَ، فإذا بِقَرنٍ آخرَ صغيرٍ طلَعَ بَينَها، فقَلَعَ ثَلاثَةً مِنَ القُرونِ الأولى مِنْ أمامِهِ، وإذا بِــعُيونٍ في هذا القَرْنِ كعُيونِ إنسانٍ وبِفَمٍ يَنطِقُ بعَظائِمِ الأمورِ‌. 9 وبَينَما كُنتُ أرى، نُصِبَتْ عُروشٌ، فجلَسَ شيخٌ‌ طاعِنٌ في السِّنِ، وكانَ لباسُهُ أبـيضَ كالثَّلْجِ، وشَعْرُ رَأسِهِ كالصُّوفِ النقيِّ، وعرشُهُ لَهيـبُ نارٍ، 10 وتَخدُمُهُ أُلوفُ أُلوفٍ، وتَقِفُ بَينَ يديهِ رِبْواتُ رِبْواتٍ. فجلَسَ أهلُ القضاءِ وفُتِحَتِ الأسفارُ‌.
11 «وكُنتُ أرى وأسمَعُ صوتَ الأقوالِ العظيمَةِ الّتي يَنطِقُ بها القَرْنُ، إلى أنْ قُتِلَ الحيوانُ الرَّابعُ وبادَ جسمُهُ وجُعِلَ وَقُودا لِلنَّارِ. 12 أمَّا باقي الحيواناتِ فأُزيلَ سُلطانُها، لكنَّها وُهِبَت حياةً تَطولُ إلى زمانٍ مُعَيَّنٍ.
13 «ورَأيتُ في مَنامي ذلِكَ اللَّيلَ، فإذا بِمِثلِ ا‏بْنِ إنسانٍ‌ آتيا على سَحابِ السَّماءِ‌، فأسرَعَ إلى الشَّيخِ الطَّاعِنِ في السِّنِ. فقُرِّبَ إلى أمامِهِ 14 وأُعطِـيَ سُلطانا ومَجدا ومُلْكا حتّى تعبُدَهُ الشُّعوبُ مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ ولِسانٍ ويكونَ سُلطانُهُ سُلطانا أبديًّا لا يَزولُ، ومُلْكُهُ لا يتَعَدَّاهُ الزَّمنُ‌.
تفسير الرؤى
15 «فا‏نْزَعَجَت روحي، أنا دانيالُ، في داخِلي وأقلَقَتْني رُؤى مَنامي‌، 16 فا‏قتَرَبْتُ إلى أحدِ الواقِفينَ وسَألْتُهُ عَنْ حقيقةِ ذلِكَ كُلِّهِ، فأخبَرَني وأعلَمَني بتفسيرِ تِلكَ الأمورِ. 17 وهوَ أنَّ هذِهِ الحيواناتِ الأربعَةَ العظيمةَ تَدُلُّ على أربعَةِ مُلوكٍ يَقومونَ مِنَ الأرضِ‌، 18 ثُمَّ يأتي قدِّيسُو اللهِ العليِّ فيأخذونَ المُلْكَ ويَحوزونَهُ إلى أبدِ الآبدينَ‌».
19 «فرغِبْتُ في الاطِّلاعِ على حقيقةِ الحيوانِ الرَّابعِ الّذي كانَ مُختَلِفا عَنْ سائِرِ الحيواناتِ وهائِلا جدًّا، والّذي أسنانُهُ مِنْ حديدٍ، وأظفارُهُ مِنْ نُحاسٍ، وأكلَ وسحَقَ ورفَسَ الباقي برجلَيهِ، 20 وعلى القُرونِ العشَرَةِ الّتي في رأسِهِ، وعلى القَرْنِ الآخرِ الّذي طلَعَ فسَقَطَت مِنْ أمامِهِ ثَلاثةُ قُرونٍ، وكانَ لَه عُيونٌ وفَمٌ يَنطِقُ بعَظائِمِ الأمورِ، ومَنظَرُهُ أضخَمُ مِنْ مَنظَرِ أصحابِهِ. 21 ونَظَرْتُ القَرْنَ فرَأيتُهُ يُحارِبُ القدِّيسينَ ويَغلِبُهُم‌. 22 ولكنْ جاءَ الشَّيخُ الطَّاعِنُ في السِّنِ، وحكَمَ بالعَدلِ‌ لِقدِّيسي اللهِ العليِّ، وحانَ الوقتُ الّذي فيهِ يَحوزونَ المُلْكَ.
23 «وهذا هوَ التَّفسيرُ الّذي أُعطِـيَ لي: الحيوانُ الرَّابعُ يكونُ المَملَكةَ الرَّابعَةَ على الأرضِ، وتكونُ مُختَلِفَةً عَنْ سائِرِ المَمالِكِ، فتأكُلُ الأرضَ كُلَّها وتَدوسُها وتَسحَقُها. 24 والقُرونُ العشَرَةُ الّتي تَحكُمُ تِلكَ المَملَكةَ، هيَ عشَرَةُ مُلوكٍ ثُمَّ يَقومُ بَعدَهُم مَلِكٌ آخَرُ يَختَلِفُ عَنِ الأوَّلينَ ويُخضِعُ ثَلاثَةَ مُلوكٍ، 25 ويَنطِقُ بأقوالٍ ضِدَّ اللهِ العليِّ ويُضايِقُ قِدِّيسيهِ، ويَظنُّ أنَّهُ يُغَيِّرُ الأزمِنَةَ والشَّريعَةَ، وسَيُسَلَّمُ القِدِّيسونَ إلى يدِهِ ثَلاثَ سِنينَ ونِصْفَ السَّنةِ‌. 26 ثُمَّ يَجلِسُ أهلُ القضاءِ، فيُزالُ سُلطانُهُ‌ ويُدَمَّرُ ويُبادُ على الدَّوامِ. 27 ويُوهَبُ المُلْكَ والسُّلطانَ وعظَمَةَ جميعِ المَمالِكِ تَحتَ السَّماءِ كُلِّها لِشعبِ قدِّيسيِّ اللهِ العليِّ، وسيكونُ مُلْكُهُم مُلْكا أبديًّا، ويَخدُمُهُم جميعُ السَّلاطينِ ويَسمعونَ لهُم‌.
28 إلى هُنا نِهايَةُ ما رَأيتُ، فأقلَقَتْني، أنا دانيالُ، أفكاري جدًّا، وتَغَيَّرَت منِّي سِحْنَتي، وحَفِظْتُ هذا كُلَّهُ في قلبـي».