Yahuuda mansa Ahasi
(2 Taarika 28:1-27)
1 Remaliya dinkewo Peka la mansayaa sanji taŋ niŋ woorowulanjaŋo Banisirayila bankoo kaŋ, wo saŋo le mu Yotamu dinkewo Ahasi keta Yahuuda mansa ti. 2 Ahasi siyo be sanji muwaŋ ne kabiriŋ a be ke la mansa ti. A ye maraloo ke Yerusalaamu kono le fo sanji taŋ niŋ wooro. A maŋ baara kuu betoo la Yaawe* ñaa koto, a la Alla, komeŋ a bonsuŋ Dawuda ye a ke ñaameŋ. 3 Ate bulata Banisirayila mansoolu la siloo le nooma. A ye a dinkewo faŋo jani dimbaa kono le ka a ke sadaa* ti ko moolu ka baara kuu jawu baa meŋ na, Yaawe ye mennu bayi ka ì fintindi Banisirayilankoolu ye. 4 A ye sadaalu bo, aduŋ a ye cuuraayoo siisindi jalaŋ batudulaa tintiŋolu* to, konkoolu kaŋ, aniŋ yirisuŋ biireeriŋolu meŋ-wo-meŋ koto le.
5 Bituŋ Aramu mansa Resini niŋ Remaliya dinkewo Peka, Banisirayila mansa, wulita Yerusalaamu kamma keloo la. Ì ye Ahasi suki jee, bari ì maŋ kuu noo a ma. 6 Wo waatoo le mu Edomu mansa ye Elati saatewo seyinkaŋ muta Edomu bankoo ye, aduŋ a ye Yahuuda moolu bayi, mennu tarata siiriŋ jee. Wo le to Edomunkoolu siita Elati saatewo to, aduŋ ì tarata sabatiriŋ jee le ka naa bula bii la.
7 Ahasi ye kiilaalu kii Asiriya mansa Tikilati-Pilesa kaŋ ka a fo a ye ko, “Ahasi ko ate mu i la dookuulaa le ti, aniŋ i dinkewo. I si taa a bondi Aramu mansa niŋ Banisirayila mansa bulu, mennu naata a kamma keloo la.” 8 Ahasi ye kodiforoo niŋ sanoo taa meŋ tarata Yaawe Batudulaa Buŋo* kono, aniŋ mansasuwo naafulu maabodulaa kono, a ye a kii Asiriya mansa ye, ka a so a la. 9 Asiriya mansa sonta Ahasi ye a daani kuwo meŋ na. A wulita Damasiku saatewo kamma, a ye jee muta. A ye jee moolu bayi ka taa Kiri maafaŋo la, aduŋ a ye Mansa Resini faa.
10 Kabiriŋ Mansa Ahasi taata Mansa Tikilati-Pilesa benduŋ Damasiku saatewo to, a ye sadaabodulaa* je meŋ be jee. Bituŋ a ye a misaaloo bee nuunee, a ye a kii Piriisi* Uriya ye. 11 Piriisi Uriya ye sadaabodulaa loo komeŋ Mansa Ahasi ye misaaloo meŋ kii a ye, ka bo Damasiku. A ye a baŋ loo la le, janniŋ Mansa Ahasi be muru la ka bo naŋ Damasiku. 12 Kabiriŋ mansa muruta naŋ ka bo Damasiku, a taata le ka sadaabodulaa ñiŋ juubee. A sutiyaata a la, aduŋ a seleta a kaŋ. 13 Bituŋ a ye a la jani sadaa bo jee, a la siimaŋ sadaa, a la miŋ feŋ sadaa, aniŋ a ye a la kayira sabatindiraŋ beeyaŋ sadaalu yeloo sari sadaabodulaa kaŋ. 14 Sadaabodulaa jaawalimaa meŋ tarata looriŋ Yaawe ñaatiliŋo la, wo tarata sadaabodulaa kutoo ñiŋ niŋ Yaawe Batudulaa Buŋo teema le. Bari Ahasi ye a bondi jee le, a taata a loo a la sadaabodulaa kutoo maraa karoo la.
15 Bituŋ Mansa Ahasi ye ñiŋ yaamaroo dii Piriisi Uriya la ka a fo a ye ko, “I si ñiŋ sadaabodulaa warariŋ kutoo ke dulaa ti, i be soomandaa jani sadaa bo la meŋ kaŋ, aniŋ wulaara siimaŋ sadaa. I si nte mansa fanaa la jani sadaa niŋ siimaŋ sadaa bo a kaŋ. I si bankoo moolu bee fanaa la jani sadaa niŋ siimaŋ sadaa, aniŋ ì la miŋ feŋ sadaa bo a kaŋ. I si beeyaŋ jani sadaalu, niŋ beeyaŋ sadaa koteŋolu bee yeloo sari sadaabodulaa ñiŋ kaŋ. Bari sadaabodulaa jaawalimaa, wo be ke la n na duwaa dulaa le ti, ka yaamaroo ñini.” 16 Bituŋ Piriisi Uriya ye a bee ke, komeŋ mansa ye a fo a ye ñaameŋ.
17 Mansa Ahasi ye kaadaroolu bondi looraŋolu bala sareeti siŋo be mennu la, a ye booloolu bondi ì kaŋ. A ye jaawali dumbu baa fanaa jindi jaawali ninsituuraa tunkandiŋolu kaŋ, a ye a londi bere looraŋo kaŋ. 18 A ye Loobula Luŋo tiriliisoo* bondi, ì ye meŋ loo Yaawe Batudulaa Buŋo to. A ye mansa dundaŋ daa fanaa bondi meŋ be Yaawe Batudulaa Buŋo ye banta la, ñiŋ kamma la ka Asiriya mansa kontaanindi.
19 Ahasi la mansayaa waatoo kuu koteŋolu, aniŋ a ye kuwolu mennu ke, wolu safeeta Yahuuda Mansoolu la Taarika Kitaaboo le kono. 20 Ahasi faata, aduŋ ì ye a baadee a mumuñolu fee ì la kaburoo to, Dawuda la Saatewo* to. Bituŋ a dinkewo Hesekiya keta a noo to mansa ti.
آحاز يخلف يوثام
(2أخ 28‏:1‏-27)
1 في السَّنةِ السَّابعةَ عَشْرَةَ لِفَقْحَ بنِ رَمَلْيا، ملَكَ آحازُ بنُ يوثامَ على يَهوذا. 2 وكانَ آحازُ ا‏بنَ عشرينَ سنَةً، ودامَ مُلْكُهُ سِتَّ عَشْرَةَ سَنةً بِأورُشليمَ ولم يكُنْ صالِحا في نظَرِ الرّبِّ إلهِهِ مِثلَ داوُدَ جَدِّهِ، 3 بَلِ ا‏قْتَدى بِمُلوكِ إِسرائيلَ، حتّى إنَّهُ أحرقَ ا‏بنَهُ في النَّارِ قُربانا لِلبَعلِ. وهذِهِ رجاسةٌ مارسَها الأمَمُ الّذينَ طَرَدَهُمُ الرّبُّ مِنْ وجهِ بَني إِسرائيلَ‌. 4 وذبَحَ لِلبَعلِ وبخَّرَ لَه على المُرتَفَعاتِ والتِّلالِ وتَحتَ كُلِّ شجَرةٍ خضراءَ.
5 وهاجَمَ رَصينُ مَلِكُ آرامَ وفَقْحُ بنُ رَمَلْيا مَلِكُ إِسرائيلَ مدينةَ أورُشليمَ وحاصَراها، فلم يقدِرا أنْ يَغلِبا أحازَ‌. 6 وفي ذلِكَ الوقتِ ا‏ستَرَدَّ مَلِكُ أدومَ أيلَةَ وجاءَ الأدوميُّونَ‌ إليها وطَرَدوا مِنها بَني يَهوذا وأقاموا هُناكَ إلى هذا اليومِ. 7 وأرسلَ أحازُ إلى تَغلَثَ فلاسَرَ مَلِكِ أشُّورَ يقولُ: «أنا عبدُكَ وا‏بنُكَ، تَعالَ وخلِّصْني مِنْ مَلِكِ آرام ومِنْ ومَلِكِ إِسرائيلَ». 8 وأخذَ أحازُ ما وجَدَهُ مِنَ الفضَّةِ والذَّهبِ في هَيكلِ الرّبِّ وخزائِنِ قصرِ المَلِكِ وأرسلَهُ هديَّةً إلى مَلِكِ أشورَ. 9 فلَبَّـى مَلِكُ أشورَ طلَبَهُ وزحَفَ على دِمَشقَ فا‏حتَلَّها وسَبى سُكَّانَها إلى قِـيرَ، وقتلَ المَلِكَ رَصينَ.
10 ولمَّا ذهبَ المَلِكُ آحازُ لِـيَستَقبِلَ تَغْلَثَ فَلاسَرَ مَلِكَ أشُّورَ بِدِمَشقَ رَأى المذبَحَ‌ هُناكَ وأُعجِبَ بهِ، فأرسلَ إلى أوريَّا الكاهنِ شَكْلَ المذبَحِ مرسوما بِـجميعِ تفاصيلِهِ. 11 فبَنى أوريَّا الكاهنُ مذبَحا مِثلَه، وأكمَلَهُ قَبلَ رُجوعِ المَلِكِ آحازَ مِنْ دِمَشقَ. 12 فلمَّا عادَ آحازُ رَأى المذبَحَ، فا‏قتَرَبَ مِنهُ وصَعِدَ علَيهِ 13 وأحرقَ ذبـيحةً وقَدَّمَ الدَّقيقَ والخمرَ، ورَشَّ ذبـيحةَ سلامَتِه على المذبَحِ. 14 وكانَ مذبَحُ النُّحاسِ الّذي قُدَّامَ الرّبِّ بَينَ المذبَحِ الجديدِ وهَيكلِ الرّبِّ، فنَقَلَهُ أحازُ مِنْ هُناكَ ووضَعَهُ على جانِبِ المذبَحِ مِنْ ناحيةِ الشَّمالِ. 15 وقالَ أحازُ لأوريَّا الكاهنِ: «مِنَ الآنَ فصاعِدا، صباحا ومساءً على هذا المذبَحِ الكبـيرِ تحرُقُ الذبـيحةَ وتُقَدِّمُ الدَّقيقَ والخمرَ عنِّي وعَنِ الشَّعبِ وتَرُشُّ دِماءَ الذَّبائِـحِ. أمَّا مذبَحُ النُّحاسِ فيكونُ لِمَعرِفَةِ الغَيـبِ». 16 فعَمِلَ أوريَّا الكاهنُ بِما أمرَهُ المَلِكُ أحازُ.
17 وفَكَّ المَلِكُ آحازُ عجَلاتِ‌ النُّحاسِ الّتي في هَيكلِ بَيتِ الرّبِّ وأزاحَ المَغاسِلَ عَنها، وأنزَلَ الحَوضَ عَنْ ثِـيرانِ النُّحاسِ الّتي تَحتَهُ ووضَعَهُ على حجارةٍ مَرصوفةٍ. 18 مِنْ هَيكلِ الرّبِّ أزالَ رِواقَ السَبْتِ، وأغلَقَ مَدخَلَ المَلِكِ، تَذَلُّلا لِمَلِكِ أشُّورَ. 19 وما بَقيَ مِنْ أخبارِ آحازَ وأعمالِهِ مُدَوَّنٌ في سِفْرِ أخبارِ الأّيّامِ لِمُلوكِ يَهوذا. 20 وماتَ آحازُ‌ ودُفِنَ معَ آبائِهِ في مدينةِ داوُدَ، وملَكَ حَزْقيَّا ا‏بنُهُ مكانَهُ.