Banisirayila mansa Yehohasi
1 Ahasiya dinkewo Yowasi la mansayaa sanji muwaŋ niŋ sabanjaŋo Yahuuda bankoo kaŋ, wo saŋo le mu Yehu dinkewo Yehohasi keta Banisirayila mansa ti. A ye maraloo ke Samariya saatewo kono le fo sanji taŋ niŋ woorowula. 2 A baarata kuu jawoo le la Yaawe* ñaa koto, aduŋ a bulata Nebati dinkewo Yerobowamu la junube kuwolu le nooma, Yerobowamu ye Banisirayila dundi mennu to. A maŋ a koo dii junube kuwo ñiŋ na. 3 Yaawe naata kamfaa baake Banisirayilankoolu kamma, bituŋ a ye ì duŋ Aramu mansa Hasayeli bulu, aniŋ a dinkewo Beni-Hadadi, ka ì mara fo waati jaŋ. 4 Bituŋ Yehohasi duwaata ka Yaawe daani. Yaawe ye a la duwaa muta, kaatu a ye Banisirayilankoolu la bataa je le, Aramu mansa ye meŋ laa ì kaŋ. 5 Wo le to Yaawe ye tankandirilaa dii Banisirayilankoolu la, aduŋ ì bota Aramu bankoo la maraloo bataa kono. Ì naata sabati noo ì la suwolu kono kotenke komeŋ folooto. 6 Bari wo ñaa-wo-ñaa ì maŋ fata junube baaroolu ma, Yerobowamu ye Banisirayila dundi mennu to, bari ì tuta darooriŋ ì kaŋ ne. Asera* jalaŋ dokoo fanaa tuta looriŋ Samariya kono le.
7 Feŋ maŋ tu Yehohasi la kelediŋolu to niŋ a maŋ ke suuborindilaa kee taŋ luulu ti, keleraŋ sareeti* taŋ, aniŋ sinna kelediŋ wuli taŋ. Aramu mansa le ye wo too bee kasaara, aduŋ a ye ì toñonka le komeŋ bankumunkoo.
8 Yehohasi la kuu koteŋolu, aniŋ a ye kuu baalu mennu ke, wo bee safeeta Banisirayila Mansoolu la Taarika Kitaaboo le kono. 9 Yehohasi naata kafu a mumuñolu ma, aduŋ ì ye a baadee Samariya le. Bituŋ a dinkewo Yehowasi naata ke a noo to mansa ti.
Banisirayila mansa Yehowasi
10 Yowasi la mansayaa sanji taŋ saba niŋ woorowulanjaŋo Yahuuda bankoo kaŋ, wo saŋo le mu Yehohasi dinkewo Yehowasi keta Banisirayila mansa ti. A ye maraloo ke Samariya le fo sanji taŋ niŋ wooro. 11 A fanaa ye kuu jawoo le baara Yaawe ñaa koto, aduŋ a maŋ fata Nebati dinkewo Yerobowamu la junuboolu doodoo ma, Yerobowamu ye Banisirayila dundi mennu to. A tuta darooriŋ ì kaŋ ne.
12 Yehowasi la mansayaa kuu koteŋolu, aniŋ a ye dookuwolu mennu ke, ka taa a ye kele baa meŋ ke, a niŋ Yahuuda mansa Amasiya la keloo to, wolu bee safeeta Banisirayila Mansoolu la Taarika Kitaaboo le kono. 13 Yehowasi kafuta a mumuñolu ma, aduŋ ì ye a baadee Banisirayila mansoolu la kaburoo le to, Samariya. Bituŋ a dinkewo Yerobowamu dindiŋo keta a noo to mansa ti.
Annabilayi Elisa beleta
14 Wo ye a tara le kuuraŋo ye Elisa landi, a la saatoo sunta meŋ na. Banisirayila mansa Yehowasi taata a yaa ka taa a juubee, aduŋ a kumboota a kunna. A kumbootoo ko, “M faa! M faa! Ite le keta Banisirayila tankandirilaa baa ti. 15 Elisa ko a ye ko, “Kaloo taa aniŋ kalabeñoo doo.” Bituŋ a ye kaloo niŋ kalabeñoo doo taa. 16 Wo le to a ko Banisirayila mansa ye ko, “Kaloo muta i buloo la.” Bituŋ a ye a muta a buloo la, Elisa ye a buloo laa mansa buloo kaŋ. 17 Wo le to a ko, “Tilibo maafaŋo palanteeroo yele.” Bituŋ a ye a yele. Elisa ko, “A fayi.” Bituŋ a ye a fayi. Elisa sarita ka a fo ko, “Yaawe la kele nooraŋ kalabeñoo! Aramu bankoo nooraŋ kalabeñoo!” Elisa tententa ka a fo ko, “I be Aramunkoolu muumewo kasaara la Afeki saatewo to le.”
18 A ko kotenke ko, “Kalabeñoolu taa.” A ye ì taa. Bituŋ a ko Banisirayila mansa ye ko, “Bankoo fadi.” Mansa ye bankoo fadi siiñaa saba, bituŋ a ye i foño. 19 Alla la annabiyomoo kamfaata a kamma baake, a ko, “I ñanta bankoo fadi la le nuŋ ko siiñaa luulu waraŋ wooro, tennuŋ i be Aramu bankoo noo la le fo i ye a muumewo kasaara. Bari saayiŋ i be ì noo la siiñaa saba doroŋ ne la.”
20 Wo le to Elisa naata bele, bituŋ ì ye a sutura.
Tilikandoo kono, Mowabinka boyinkannaalu le ka duŋ Banisirayila bankoo kaŋ sanji foloo waatoo la saŋ-wo-saŋ. 21 Luŋ kiliŋ, kabiriŋ Banisirayilankoolu be kewo doo furewo baadee kaŋ, loodulaa kiliŋ ì ye boyinkannaa kafoo je. Bituŋ ì ye furewo ñiŋ korontotoo fayi Elisa la berehuu kaburoo kono, aduŋ ì borita. Bari kabiriŋ furewo ñiŋ ye Elisa kuloolu maa doroŋ, a wulita a loota a siŋolu la.
Banisirayila bankoo niŋ Aramu bankoo la keloo
22 Aramu mansa Hasayeli ye Banisirayila bankoo moolu toorandi le Yehohasi la maraloo waatoo muumewo bee kono. 23 Bari Yaawe hiinanteeyaata le, aduŋ a ye balafaa soto Banisirayilankoolu ye le, a muruta ì kaŋ a la kambeŋo kamma la meŋ be a niŋ Iburayima, Isiyaaka, aniŋ Yaakuba teema. Ka naa bula fo saayiŋ na, a maŋ lafi ka ì kasaara waraŋ ka ì bayi ka bo a ñaatiliŋo la.
24 Aramu mansa Hasayeli naata faa, aduŋ a dinkewo Beni-Hadadi le keta a noo to mansa ti. 25 Bituŋ Yehohasi dinkewo Yehowasi ye saatewolu seyinkaŋ muta Hasayeli dinkewo Beni-Hadadi bulu, a ye mennu muta nuŋ a faamaa Yehohasi bulu. Siiñaa saba Yehowasi ka a noo keloo la, aduŋ a ye Banisirayila saatewolu seyinkaŋ taa le.
يوأحاز ملك إسرائيل
1 في السَّنةِ الثَّالثةِ والعِشرينَ ليوآشَ مَلِكِ يَهوذا، ملَكَ يوأحازُ بنُ ياهو على إِسرائيلَ بِالسَّامِرةِ سَبعَ عَشْرةَ سنَةً. 2 وفعَلَ الشَّرَّ في نظَرِ الرّبِّ، وما حادَ عَنْ خطايا يَرُبعامَ بنِ نَباطَ الّذي جعَلَ شعبَ إِسرائيلَ يَخطَأُ، 3 فا‏شتَدَّ غضَبُ الرّبِّ على شعبِ إِسرائيلَ وأسلَمَهُم إلى يَدِ حَزائيلَ مَلِكِ أرامَ وبَنهَدَدَ ا‏بنِهِ. 4 فتَضَرَّعَ يوأحازُ إلى الرّبِّ، فسَمِعَ لَه لأنَّهُ رأى كم جارَ مَلِكُ آرامَ على مَملكَةِ إِسرائيلَ. 5 وأعطى الرّبُّ بَني إِسرائيلَ مُنقِذا فحَرَّرَهُم مِنْ سيطرةِ الآراميِّينَ، وأقاموا في ديارِهِم بِسلامٍ كما كانَ مِنْ قَبلُ. 6 إلاَّ أنَّهُم ما حادوا عَنْ خطايا بَيتِ يَرُبعامَ الّذي خَطِـئَ وجعَلَ شعبَ إِسرائيلَ يَخطَأُ، بل ثابَروا علَيها وبَقيَ تِمثالُ أشيرةَ قائِما في السَّامِرةِ. 7 ولم يَبقَ ليوأحازَ سِوى خمسينَ فارِسا‌ وعَشْرِ مَركباتٍ وعشَرَةِ آلافِ رَجُلٍ، لأنَّ مَلِكَ آرامَ أبادَ كُلَّ شيءٍ آخَرَ وجعَلَهُ مِثلَ التُّرابِ الّذي يُداسُ. 8 وما بَقيَ مِنْ أخبارِ يوأحازُ وبَسالَتِه وأعمالِهِ مُدَوَّنٌ في سِفْرِ أخبارِ الأيّامِ لِمُلوكِ إِسرائيلَ. 9 وماتَ يوأحازَ ودُفِنَ معَ آبائِهِ في السَّامِرةِ، وملَكَ يوآشُ ا‏بنُهُ مكانَهُ.
يوآش يخلف يوأحاز
10 في السَّنةِ السَّابِــعةِ والثَّلاثينَ ليوآشَ مَلِكِ يَهوذا، ملَكَ يوآشُ بنُ يوأحازَ على إِسرائيلَ بِالسَّامِرةِ سِتَّ عَشْرَةَ سنَةً. 11 وفعَلَ الشَّرَّ في نظَرِ الرّبِّ، وما حادَ عَنْ خطايا يَرُبعامَ بنِ نَباطَ الّذي خَطِـئَ وجعَلَ شعبَ إِسرائيلَ يَخطَأُ. 12 وما بَقيَ مِنْ أخبارِ يوآشَ وبَسالَتِه وأعمالِه، وحُروبِهِ ضدَّ أمَصْيا مَلِكِ يَهوذا، مُدَوَّنٌ في سِفْرِ أخبارِ الأيّامِ لِمُلوكِ إِسرائيلَ. 13 وماتَ يوآشُ ودُفِنَ في السَّامِرةِ معَ مُلوكِ إِسرائيلَ، وجلَسَ يَرُبعامُ ا‏بنُهُ مكانَهُ‌.
موت النبـي أليشع
14 وسقَطَ أليشَعُ في مرضٍ أدَّى إلى موتِهِ فيما بَعدُ، فقدِمَ إليهِ يوآشُ مَلِكُ إِسرائيلَ، وقالَ: «يا أبـي يا أبـي، يا حامي حِمى إِسرائيلَ‌». 15 فقالَ لَه أليشَعُ: «خُذْ قوسا وسِهاما»، فأخذَ قوسا وسِهاما. 16 ثُمَّ قالَ لَه: «ضَعْ يدَكَ على القوسِ»، فوضَعَ يدَهُ. ووضَعَ أليشَعُ يدَهُ على يَدِ المَلِكِ 17 وقالَ لَه: «إفتَحِ النَّافِذَةَ مِنْ جِهَةِ الشَّرقِ»، ففَتَحَها. ثُمَّ قالَ: «إرمِ السَّهْمَ»، فرَماهُ. فقالَ أليشَعُ: «هذا سَهمُ نَصْرٍِ مِنَ الرّبِّ سَهمُ نَصْرٍ على آرامَ، ستَضرِبُ الآراميِّينَ في أفيقَ حتّى تُبـيدَهُم‌». 18 ثُمَّ قالَ لِلمَلِكِ: «خُذِ السِّهامَ». فأخذَها. وقالَ لَه: «إرمِ بِها إلى الأرضِ»، فرمى ثَلاثَةَ سِهامٍ وتوقَّفَ. 19 فغَضِبَ علَيهِ رَجُلُ اللهِ وقالَ لَه: «لو رميتَ خمسةَ سِهامٍ أو ستَّةً، لكُنتَ ضربْتَ الآراميِّينَ حتّى أبَدْتَهُم. لكِنِ الآنَ تَهزِمُهُم فقط ثَلاثَ مرَّاتٍ». 20 ثُمَّ ماتَ أليشَعُ ودُفِنَ. وهجَمَ غُزاةٌ مِنَ الموآبـيِّينَ على أرضِ إِسرائيلَ كعادَتِهم أوَّلَ الرَّبـيعِ 21 وفي ذلِكَ الحينِ كانَ بَعضُ الإسرائيليِّينَ يَقبِرونَ مَيْتا، فلمَّا رأوا الغُزاةَ رمَوا المَيْتَ في قبرِ أليشَعَ وهرَبوا. فلمَّا مَسَّ عِظامَ أليشَعَ عاشَ وقامَ على قدَمَيهِ.
موت حزائيل ملك آرام
22 وا‏ضطَهَدَ حَزائيلُ مَلِكُ آرامَ شعبَ إِسرائيلَ طُولَ عَهدِ المَلِكِ يوأحازَ 23 فتَحَنَّنَ الرّبُّ علَيهِم ورَحِمَهُم وعطَفَ علَيهِم لِعَهدِهِ الّذي قطَعَهُ معَ إبراهيمَ وإسحَقَ ويعقوبَ، ولم يشَأْ أنْ يُبـيدَهُم فأبقاهُم إلى الآنَ.
24 ثُمَّ ماتَ حَزائيلُ مَلِكُ آرامَ، وجلَسَ بَنهَدَدُ ا‏بنُهُ مكانَهُ، 25 فعادَ يوآشُ بنُ يوآحازَ وهزَمَ بَنهَدَدَ ثَلاثَ مرَّاتٍ وا‏ستَرَدَّ مِنهُ مُدُنَ إِسرائيلَ الّتي أخذَها مِنْ يوأحازَ أبـيهِ في الحربِ.