Yahuuda mansa Yowasi ye Yaawe Batudulaa Buŋo dadaakuu
(2 Taarika 24:1-142 23-27)
1 Yehu la mansayaa sanji woorowulanjaŋo Banisirayila bankoo kaŋ, wo saŋo le mu Yowasi keta Yahuuda mansa ti. A ye maraloo ke Yerusalaamu kono le fo sanji taŋ naani. A baamaa too mu Sibiya le ti, meŋ bota Beeriseba saatewo to. 2 Yowasi baarata kuu betoo le la Yaawe* ñaa koto a la baluwo muumewo bee kono, kaatu Piriisi* Yehoyada le ye a kuluu. 3 Bari batudulaa tintiŋolu* maŋ buruka, aduŋ moolu ka sadaalu* bo aniŋ ì ka cuuraayoolu siisindi jee.
4 Saayiŋ Yowasi ko piriisoolu ye ko, “Ali sadaa feŋ senuŋolu kodoo taa, ka taa moo kuŋ joo kodoo, aniŋ kodoo bee, moolu ka meŋ ŋaniya ka a samba naŋ Yaawe Batudulaa Buŋo* to. 5 Piriisoolu meŋ-wo-meŋ si feŋ bo i la sotofeŋo to, aduŋ Yaawe Batudulaa Buŋo daa-wo-daa tiñaata ì si a dadaakuu.” 6 Bari Mansa Yowasi la mansayaa sanji muwaŋ niŋ sabanjaŋo ye a tara le piriisoolu maŋ hani dulaa tiñaariŋ kiliŋ dadaa Yaawe Batudulaa Buŋo to. 7 Bituŋ Mansa Yowasi ye Piriisi Yehoyada kumandi, aniŋ piriisi doolu, a ko ì ye ko, “Muŋ ne ye a tinna ali maŋ Yaawe Batudulaa Buŋo dulaa tiñaariŋolu dadaa? Saayiŋ ali te kodi taa la ali la joo to, bari ali be a dii la le Yaawe Batudulaa Buŋo ye dadaa a la.” 8 Bituŋ piriisoolu sonta ko ì te kodi muta la moolu bulu, sako ì faŋolu si Yaawe Batudulaa Buŋo dadaa.
9 Piriisi Yehoyada ye keesoo taa a ye huwo bo a bitindaŋo kaŋ, bituŋ a ye a londi bulubaa karoo la, sadaajanidulaa* daala, moolu ka duŋ Yaawe Batudulaa Buŋo kono daameŋ to la. Piriisoolu mennu ka bundaa kanta ye kodoo bee ke keesoo ñiŋ kono, moolu ye meŋ samba naŋ Yaawe Batudulaa Buŋo kono. 10 Bituŋ niŋ ì ye a je ko, kodi jamaa le be keesoo kono, mansa la konti safeerilaa niŋ piriisi kuntiyo si taa, ì ye kodoo taa meŋ be Yaawe Batudulaa Buŋo kono ì ye a konti, aduŋ ì si a siti bootondiŋolu kono. 11 Bituŋ niŋ ì ye kodoo ñiŋ hapoo loŋ fokabaŋ, ì si naa a duŋ dookuulaa kuntiyolu bulu, mennu tombonta ka mara Yaawe Batudulaa Buŋo dookuwo ma. Wolu fanaa si kapintaalu niŋ buŋ loolaalu joo a la, mennu ka Yaawe Batudulaa Buŋo dookuu. 12 Ì si masoŋolu niŋ bere kuntulaalu joo, ì ye babaroo niŋ bere kunturiŋo fanaa saŋ ka Yaawe Batudulaa Buŋo dookuu, aniŋ fannaa koteŋolu la, Yaawe Batudulaa Buŋo dookuwo to. 13 Bari kodoo meŋ naata Yaawe Batudulaa Buŋo to, ì maŋ kodiforo booloolu dadaa a la, waraŋ lampu meesi kunturaŋolu, waraŋ junjundirilaŋ booloolu, footaŋolu ka taa fo sani jooraŋo waraŋ kodiforo jooraŋo, Yaawe Batudulaa Buŋo ye. 14 A diita dookuulaalu doroŋ ne la, aduŋ ì ye a ke Yaawe Batudulaa Buŋo dookuwo le kunna. 15 Ì maŋ kewolu ñinnu ñininkaa kontiboo la, ì ye kodoo duŋ mennu bulu ka dookuulaalu joo a la, kaatu ì ka taama tiliŋo doroŋ ne la. 16 Kodoo meŋ ka bo jooseyiraŋ sadaa niŋ junube kafarilaŋ sadaa to, wolu maŋ samba naŋ Yaawe Batudulaa Buŋo to wo ñaa kiliŋo la, kaatu piriisoolu le taa mu ì ti.
17 Wo waatoo la Aramu mansa Hasayeli taata Kati saatewo boyinkaŋ, aduŋ a ye jee muta. Bituŋ a muruta ka naa boyi Yerusalaamu saatewo kaŋ. 18 Bari Yahuuda mansa Yowasi ye jooraŋ senuŋolu taa le, a faa mansoolu ye mennu ŋaniya ka ì dii, aniŋ a faŋo la jooraŋolu kafuriŋo. A faa mansoolu wolu le keta Yahuuda mansoolu ti, Yehosafati, Yehoramu, aniŋ Ahasiya. A ye sanoo bee taa meŋ be mansasuwo naafulu maabodulaa to, aniŋ Yaawe Batudulaa Buŋo naafulu maabodulaa to. A ye ì kii Hasayeli ye, Aramu mansa. Bituŋ Hasayeli naata boyinkaŋo baayi, a ye meŋ wulindi Yerusalaamu kamma.
19 Yowasi la mansayaa kuwolu, aniŋ a ye kuu koteŋolu mennu bee ke, ì bee safeeta Yahuuda Mansoolu la Taarika Kitaaboo le kono. 20 A faŋo la dookuulaalu le wulita, ì ye feeroo siti a kamma, aduŋ ì ye a faa Beti-Millo le, siloo kaŋ meŋ ka jii ka taa Silla. 21 A la mansakundaa dookuulaalu mennu ye a faa, wolu le mu Yosabadi ti, Simeyati dinkewo, aniŋ Yehosabadi, Someri dinkewo. Ì ye Mansa Yowasi baadee a mumuñolu la kaburoo le to, Dawuda la Saatewo* to. A dinkewo Amasiya keta a noo to mansa ti.
يوآش ملك يهوذا
(2أخ 24‏:1‏-3)
1 وكانَ يوآشُ ا‏بنَ سَبعِ سِنينَ حينَ ملَكَ، 2 في السَّنةِ السَّابِــعةِ لِـياهو مَلِكِ إِسرائيلَ، ملَكَ يوآشُ على يَهوذا بِأورُشليمَ أربَعينَ سنَةً. وا‏سمُ أُمِّهِ ظَبْيةُ مِنْ بِئرَ سَبعَ. 3 وعَمِلَ يوآشُ ما هوَ قويمٌ في نظَرِ الرّبِّ كُلَّ الأيّامِ الّتي كانَ فيها يوياداعُ الكاهنُ يُرشِدُه 4 إلاَّ أنَّه لم يَهدِمِ المَعابِدَ على التِّلالِ، فظَلَّ الشَّعبُ يذبَحونَ هُناكَ ويُبَخِّرونَ.
5 وقالَ يوآشُ لِلكهَنةِ: «جميعُ المالِ المَنذورِ والمالِ الوارِدِ إلى هَيكلِ الرّبِّ بَدلا مِنَ الذَّبائِـحِ ومالِ التَبَرُّعاتِ، 6 هذا كُلُّهُ تأخُذونَهُ كُلُّ واحدٍ مِنْ مَعارِفِه، وتُرَمِّمونَ هَيكلَ الرّبِّ كُلَّما دَعَتِ الحاجةُ». 7 وفي السَّنةِ الثَّالثةِ والعِشرينَ لِلمَلِكِ يوآشَ لم يُرَمِّمِ الكهَنةُ ما تَهَدَّمَ مِنَ الهَيكلِ 8 فدَعا المَلِكُ يوياداعَ وسائِرَ الكهَنةِ وسألَهُم: «لِماذا لا تُرَمِّمون ما تَهَدَّمَ مِنْ هَيكلِ الرّبِّ؟ فَمِنَ الآنَ وصاعِدا لا تَأخُذونَ المالَ مِنْ مَعارِفِكُم، بل تـترُكونَهُ لِتَرميمِ الهَيكلِ». 9 فوافَقَ الكهَنةُ على أنْ لا يأخُذوا مالا مِنَ الشَّعبِ ولا يُرَمِّموا ما تَهَدَّمَ مِنَ الهَيكلِ.
10 فأخذَ يوياداعُ الكاهنُ صُندوقا وثقَبَ غِطاءَهُ، ووضَعَهُ جانِبَ المذبَحِ على يَمينِ الدَّاخِلِ إلى هَيكلِ الرّبِّ، فكانَ الكهَنةُ الّذينَ يَحرُسونَ الأبوابَ‌ يُلقونَ فيهِ جميعَ المالِ الّذي يَرِدُ إلى هَيكلِ الرّبِّ. 11 وكانَ إذا كَثُرَ المالُ في الصُّندوقِ يأتي كاتِبُ المَلِكِ ورئيسُ الكهَنةِ ويَصُرَّانِهِ ويَحسِبانِهِ، 12 ثُمَّ يُسَلِّمانِهِ إلى أيدي الوُكَلاءِ الّذينَ يتَوَلَّونَ إصلاحَ هَيكلِ الرّبِّ، فيَدفعونَها إلى النَجَّارينَ والبَنَّائينَ، 13 وإلى رافِعي الجُدرانِ ونَحَّاتي الحجارةِ، وثَمَنَ أخشابٍ وحجارةٍ مَنحوتَةٍ لِتَرميمِ ما تهَدَّمَ مِنَ الهَيكلِ، ولِكُلِّ نَفَقاتِ التَّرميمِ. 14 على أنَّ هذِهِ النَّفَقاتِ لا تَشمُلُ طُسوتَ فضَّةٍ ولا مِقَصَّاتٍ ولا كُؤوسا ولا أبواقا، ولا شيءَ مِنْ آنيةِ الذَّهبِ والفضَّةِ‌. 15 بل كانَت تُدفَعُ إلى العُمَّالِ الّذينَ يُرَمِّمونَ هَيكلَ الرّبِّ. 16 وأمَّا الوُكَلاءُ الّذينَ كانوا يَستَلمونَ المالَ ليَدفَعوهُ إلى العُمَّالِ فلم يُحاسِبْهُم أحدٌ، بل كانوا يفعَلونَ ذلِكَ بالأمانةِ‌. 17 وأمَّا المالُ الّذي كانَ يُؤدَّى تعويضا عَنْ ذبـيحةِ الإثْمِ وذبـيحةِ الخطيئةِ فكانَ لِلكهَنةِ لا لِهَيكلِ الرّبِّ‌.
18 وفي ذلِكَ الوقتِ هاجَمَ حَزائيلُ مَلِكُ آرامَ مدينةَ جِتَّ وا‏ستَولى علَيها، ثُمَّ توَجَّهَ إلى أورُشليمَ لِمُحارَبَتِها. 19 فأخَذَ يوآشُ مَلِكُ يَهوذا جميعَ ما كَرَّسَهُ يوشافاطُ ويورامُ وأخَزْيا آباؤُهُ مُلوكُ يَهوذا تَقدِمةً لِلرّبِّ، وما كرَّسَهُ هوَ أيضا، وكُلَّ الذَّهبِ الموجودِ في خَزائِنِ هَيكلِ الرّبِّ وقصرِ المَلِكِ، وأرسَلَها إلى حَزائيلَ مَلِكِ آرامَ، فا‏نصَرَفَ عَنْ أورُشليمَ. 20 وما بَقيَ مِنْ أخبارِ يوآشَ، وسيرَتِهِ، مُدَوَّنٌ كُلُّهُ في سِفْرِ أخبارِ الأيّامِ لِمُلوكِ يَهوذا. 21 وقامَ رِجالُ حاشيتِهِ وتآمَروا علَيهِ وقتَلوهُ في بَيتِ مَلو‌ 22 على أيدي ا‏ثنَينِ مِنهُم هُما يوزاكارُ بنُ شِمعَةَ ويوزابادُ بنُ شوميرَ. فماتَ ودُفِنَ معَ آبائِهِ في مدينةِ داوُدَ، وملَكَ أمَصْيا ا‏بنُهُ مكانَهُ‌.