1 Yaawe* la kumoo naata Hanani dinkewo Yehu kaŋ ka ñiŋ fo Baasa ma ko, 2 “Ite maŋ ke feŋ ti nuŋ, bari nte le ye i sikandi ka i ke ñaatonkoo ti n na moolu, Banisirayilankoolu kunna. Aduŋ saayiŋ i baarata kuwolu le la Yerobowamu baarata nuŋ mennu la, ka a tinna n na moolu Banisirayilankoolu ye junuboo ke, aniŋ ka n na kamfaa wulindi niŋ ì la junuboolu la. 3 Wo kamma la m be i niŋ i la dimbaayaa kasaara la le, aduŋ m be i la dimbaayaa ke la le komeŋ ŋa Nebati dinkewo Yerobowamu taa ke ñaameŋ. 4 Moo-wo-moo keta Baasa la dimbaayaa moo ti, niŋ a faata saatewo kono, wuloolu le be a domo la, aduŋ niŋ meŋ faata kene koomoo to, duwoolu le be a domo la.”
5 Baasa la mansayaa kuu koteŋolu, a ye mennu baara aniŋ a ye kuu baalu mennu ke noo, ì safeeta Banisirayila Mansoolu la Taarika Kitaaboo le kono. 6 Baasa faata ka kafu a mumuñolu ma, aduŋ ì ye a baadee Tirisa. Bituŋ a dinkewo Ela siita a noo to ka ke mansa ti.
7 Yaawe la kumoo naata Baasa niŋ a la dimbaayaa kaŋ ne ka bo Annabilayi Yehu la, Hanani dinkewo, ñiŋ kamma la Baasa ye kuu jawoolu mennu bee ke Yaawe ñaa koto. A ye a la kamfaa wulindi le ka bo niŋ kuwolu la a ye mennu ke, aniŋ ka ke komeŋ Yerobowamu la dimbaayaa, aduŋ fanaa ate le ye Yerobowamu la dimbaayaa kasaara.
Ela Banisirayila mansa
8 Asa la mansayaa sanji muwaŋ niŋ wooronjaŋo Yahuuda bankoo kaŋ, wo saŋo le mu Baasa dinkewo Ela keta Banisirayila mansa ti, aduŋ a ye sanji fula le ke maraloo la Tirisa.
9 Simuri mu moo le ti meŋ tarata a la mansakundaa dookuulaalu kono. Ate le marata nuŋ mansa la keleraŋ sareetoolu* talantewo ma. A ye jamfaa siti Mansa Ela kamma, wo tumoo a be Tirisa, a be dolo miŋ baa la Arisa yaa, Tirisa mansasuwo kumandaŋo. 10 Simuri dunta naŋ konoto, a ye a boyinkaŋ, a ye a faa. Wo keta Yahuuda mansa Asa la mansayaa sanji muwaŋ niŋ woorowulanjaŋo le kono. Bituŋ a siita a noo to ka ke mansa ti.
11 Kabiriŋ a siita mansasiiraŋo kaŋ ka mansayaa dati doroŋ, a ye Baasa la dimbaayaa bee faa. A maŋ hani kee kiliŋ tu baluuriŋ, biriŋ a baadiŋ fo a teerimaa. 12 Bituŋ komeŋ Yaawe la kumoo ye a yitandi ñaameŋ, a ye meŋ fo Baasa ma ka bo niŋ Annabilayi Yehu la, Simuri ye Baasa la dimbaayaa bee le turutumbuŋ. 13 Meŋ ye ñiŋ saabu wo le keta junuboolu bee ti Baasa niŋ a dinkewo Ela ye mennu baara, aniŋ ì ye Banisirayila dundi junuboolu mennu kewo to, ka Yaawe, Banisirayila la Alla la kamfaa wulindi niŋ ì la jalaŋ kenseŋolu la.
14 Ela la mansayaa kuu koteŋolu, aniŋ a ye meŋ bee ke, ì safeeta Banisirayila Mansoolu la Taarika Kitaaboo le kono.
Simuri Banisirayila mansa
15 Asa la mansayaa sanji muwaŋ niŋ woorowulanjaŋo Yahuuda bankoo kaŋ, wo saŋo le mu Simuri keta mansa ti Tirisa, aduŋ a ye tili woorowula le ke mansayaa la. Wo waatoo la, kelediŋolu ye daakaa le loo Kibetoni kamma, Filisitinkoolu la saatewo. 16 Kabiriŋ Banisirayila kelediŋolu, mennu be daakaa dulaa, ye Simuri la jamfaa moyi aniŋ ko a ye mansa faa le, ì kambenta wo daakaa to jee, ì bee ye ì la kuntiyo Omuri ke Banisirayila mansa ti. 17 Bituŋ Omuri aniŋ Banisirayilankoolu mennu bee be a fee wulita ka bo Kibetoni, ì ye daakaa loo Tirisa kamma. 18 Kabiriŋ Simuri ye a je ko ì ye saatewo ñiŋ muta le, a taata duŋ mansabuŋo tatoo kono. A ye buŋo ñiŋ mala a faŋ fee, bituŋ a faata. 19 Ñiŋ keta le kaatu a ye junube kuwolu le ke Yaawe ñaa koto, ka baara Yerobowamu la baara kuwolu la, wo meŋ ye a tinna Banisirayila ye junuboo ke.
20 Simuri la mansayaa kuu koteŋolu, aniŋ a ye jamfaa kuwo meŋ taamandi, ì safeeta Banisirayila Mansoolu la Taarika Kitaaboo le kono.
Omuri Banisirayila mansa
21 Bituŋ Banisirayilankoolu kaŋolu naata waalii, ì talaata fula ti. Kara doo laata Tibuni le kaŋ, Kinati dinkewo, ka a ke mansa ti, bituŋ kara doo laata Omuri kaŋ. 22 Bari moolu mennu tarata laariŋ Omuri kaŋ ye moo doolu boyindi le mennu tarata laariŋ Tibuni kaŋ, Kinati dinkewo. Tibuni naata faa, bituŋ Omuri keta mansa ti.
23 Asa la mansayaa sanji taŋ saba niŋ kilinjaŋo Yahuuda bankoo kaŋ, wo saŋo le mu, Omuri keta Banisirayila mansa ti. A ye maraloo ke le fo sanji taŋ niŋ fula, sanji wooroo, a ye wo ke Tirisa le. 24 Bituŋ Omuri ye Samariya konkoo saŋ Semeri ma kodiforoo kilo taŋ woorowula la, aduŋ a ye konkoo ñiŋ loo saatewo ti. Bituŋ a ye saatewo ñiŋ meŋ loo a ye a kumandi Samariya la ka a toolaa Semeri la, meŋ taa mu nuŋ konkoo ñiŋ ti.
25 Bari Omuri ye kuu jawoo ke Yaawe ñaa koto le ka tambi a siita mennu bee noo to. 26 A baarata Nebati dinkewo Yerobowamu la baara kuwolu bee la le, aniŋ a la junuboolu ka bo niŋ mennu la a ye a tinna Banisirayila ye junuboo ke, ka Yaawe, Banisirayila la Alla la kamfaa wulindi niŋ ì la jalaŋ kenseŋolu la. 27 Omuri la mansayaa kuu koteŋolu a ye mennu bee ke, aniŋ a la dookuu baalu, ì bee safeeta Banisirayila Mansoolu la Taarika Kitaaboo le kono. 28 Omuri naata faa ka kafu a mumuñolu ma, aduŋ ì ye a baadee Samariya le. Bituŋ a dinkewo Ahabu siita a noo to ka ke mansa ti.
Ahabu Banisirayila mansa
29 Asa la mansayaa sanji taŋ saba niŋ seyinjaŋo Yahuuda bankoo kaŋ, wo saŋo le mu Omuri dinkewo Ahabu keta Banisirayila mansa ti. A ye Banisirayila mara Samariya kono le fo sanji muwaŋ niŋ fula. 30 Ahabu, Omuri dinkewo ye kuu jawoo ke Yaawe ñaa koto le ka tambi a siita mennu bee noo to. 31 A mulunta le ko, ka taama Nebati dinkewo Yerobowamu la junube sila kuruŋo la maŋ kaañaŋ a fee, bari a ye Yesebeli futuu le, Mansa Etibaali Sidoninkoo dimmusoo, aniŋ ka taa Baali* jalaŋo batu, ka sujudi a ye. 32 A ye sadaabodulaa* loo Baali ye Baali buŋo kono, ate faŋo ye meŋ loo Samariya. 33 Ahabu ye Asera* jalaŋ dokoo fanaa loo, aduŋ a ye kuwolu lafaa ka Yaawe, Banisirayila la Alla kamfandi ka tambi Banisirayila mansoolu bee ye a ke ñaameŋ a siita mennu noo to.
34 Ahabu la waatoo la, Hiyeli Betelinkoo ye Yeriko saatewo seyinkaŋ loo. Kabiriŋ Hiyeli ye a fondamaŋolu laa, a dinkee foloo Abiramu faata, aduŋ kabiriŋ a ye saatewo dundaŋ daalu loo, a dinkee labaŋo Sekubu faata, komeŋ Yaawe la kumoo ye a yitandi ñaameŋ ko wo le be ke la, ka bo niŋ Yosuwa la Nuni dinkewo.
1 وأرسَلَ الرّبُّ النَّبـيَّ ياهو بنَ حناني إلى بَعشا يُنذِرُهُ: 2 «رفَعتُكَ مِنَ الحضيضِ وجعَلتُكَ قائِدا لِشعبـي إِسرائيلَ، فسَلكْتَ طريقَ يَرُبعامَ وجعَلْتَ شعبـي يَخطَأونَ ويُغيظونَنِـي بِـخطاياهُم. 3 لِذلِكَ أُبـيدُ ذُرِّيَّتَكَ وأجعَلُ بَيتَكَ كبَيتِ يَرُبعامَ بنِ ناباطَ. 4 مَنْ ماتَ لكَ في المدينةِ تأكُلُهُ الكلابُ، ومَنْ ماتَ لكَ في الصَّحراءِ تأكُلُه طَيرُ السَّماءِ».
5 وما بَقيَ مِنْ أخبارِ بَعشا وأعمالِهِ وبسالَتِهِ مُدَوَّنَةٌ في سِفرِ أخبارِ الأيّامِ لِمُلوكِ إِسرائيلَ. 6 ماتَ بَعشا ودُفِنَ معَ آبائِهِ في تِرْصَةَ وملَكَ أيلَةُ ا‏بنُهُ مكانَهُ 7 وما أنذَرَ بهِ الرّبُّ بَعشا وبَيتَهُ على لِسانِ ياهو بنِ حناني النَّبـيِّ كانَ فقط بِسبَبِ جميعِ الشُّرورِ الّتي فعَلَها أمامَ الرّبِّ، فأغاظَهُ كما فعَلَ يَرُبعامُ قَبلَهُ، بل أيضا لأنَّهُ قضى على ذُرِّيَّةِ يَرُبعامَ.
أيلة يخلف بعشا
8 وفي السَّنةِ السَّادسةِ والعِشرينَ لآسا مَلِكِ يَهوذا، توَلَّى أيلَةُ بنُ بَعشا المُلْكَ على إِسرائيلَ بِتِرْصَةَ سنَتَينِ. 9 فثارَ علَيهِ زِمْري، أحدُ رِجالِهِ وقائِدُ نِصفِ كتيـبةِ المَركَباتِ، وحينَ كانَ أيلَةُ في تِرْصَةَ يشرَبُ ويسكَرُ في بَيتِ أرْصا المُوكَّلِ على القصرِ هُناكَ، 10 دخَلَ زِمْري وضرَبَهُ بِالسَّيفِ وقتَلَهُ في السَّنةِ السَّابعةِ والعِشرينَ لِعَهدِ آسا مَلِكِ يَهوذا، وتوَلَّى المُلْكَ مكانَهُ.
11 فلمَّا مَلَكَ وجلَسَ على العرشِ أبادَ جميعَ نَسلِ بَعشا ولم يَترُكْ لَه ذَكَرا ولا أحدا مِنْ أقارِبِه وأصحابِهِ. 12 فعَلَ ذلِكَ كما أنذَرَ بهِ الرّبُّ بَعشا، على لِسانِ ياهو النَّبـيِّ، 13 لأنَّهُ أغاظَ الرّبَّ إلهَ إِسرائيلَ، هوَ وأيلَةُ ا‏بنُهُ، بِأصنامِهِما وبِـجميعِ خَطاياهُما الّتي خَطِئا بِها وجعَلا شعبَ إِسرائيلَ يَخطَأُ. 14 وما بَقيَ مِنْ أخبارِ أيلَةَ وأعمالِهِ مُدَوَّنَةٌ في سِفرِ أخبارِ الأيّامِ لِمُلوكِ إِسرائيلَ.
زمري يخلف أيلة
15 وفي السَّنةِ السَّابعةِ والعِشرينَ لآسا مَلِكِ يَهوذا، توَلَّى زِمري المُلْكَ على إِسرائيلَ سبعةَ أيّامٍ بِتِرْصَةَ حينَ كانَ يُحاصِرُ جِبَّثونَ الّتي لِلفِلسطيِّينَ. 16 فلمَّا سَمِعَ الجيشُ أنَّ زِمري ثارَ على المَلِكَ وقتَلَهُ، نادوا جميعُهُم على الفَورِ بِــعُمري قائدِ الجيشِ مَلِكا على إِسرائيلَ‌. 17 فسارَ عُمري وجميعُ جيشِهِ مِنْ جِبَّثونَ وحاصروا تِرْصةَ. 18 فلمَّا رأى زِمري أنَّ المدينةَ سقَطَت، دخَلَ قصرَهُ وأحرَقهُ على نفْسِه وماتَ. 19 حدَثَ ذلِكَ لأنَّهُ خَطئَ أمامَ الرّبِّ، وسلَكَ في طريقِ يَرُبعامَ، وجعَلَ شعبَ إِسرائيلَ يَخطَأُ. 20 وما بَقيَ مِنْ أخبارِ زِمري وثورتِهِ على أيلَةَ بنِ بَعشا مُدَوَّنٌ في سِفرِ أخبارِ الأيّامِ لِمُلوكِ إِسرائيلَ.
عمري يخلف زمري
21 ثُمَّ ا‏نقَسَمَ شعبُ إِسرائيلَ قِسمَينِ، فقِسمٌ تَبِـعَ تِبني بنَ جينَةَ لِـيُقيمَهُ مَلِكا، والآخَرُ تَبِـع عُمري. 22 وقويَ أنصارُ عُمري على أنصارِ تِبني بنِ جينَةَ، فماتَ تِبني وملَكَ عُمري. 23 وفي السَّنةِ الحاديةِ والثَّلاثينَ على عَهدِ آسا مَلِكِ يَهوذا، توَلَّى عُمري المُلْكَ على إِسرائيلَ ا‏ثنَتَي عشْرَةَ سنَةً. مَلَكَ بِتِرْصةَ سِتَّ سِنينَ. 24 وا‏شترى جبَلَ السَّامِرةِ مِنْ شامِرَ بِرُبْعِ قِنطارٍ مِنَ الفِضَّةِ، وعلَيهِ بَنى مدينةً سَمَّاها بِا‏سمِ شامِرَ صاحبِ الجبَلِ.
25 وفعَلَ عُمري الشَّرَّ أمامَ الرّبِّ، وفاقَ بِشَرِّهِ جميعَ مَنْ تقَدَّمَهُ. 26 فأغاظَ الرّبَّ إلهَ إِسرائيلَ بِأصنامِهِ وسُلوكِهِ في جميعِ طُرُقِ يَرُبعامَ بنِ ناباطَ وخطاياهُ الّتي جعَلَ بِها شعبَ إِسرائيلَ يَخطَأُ. 27 وما بَقيَ مِنْ أخبارِ عُمري وأعمالِهِ وبسالَتِهِ مُدَوَّنٌ في سِفرِ أخبارِ الأيّامِ لِمُلوكِ إِسرائيلَ. 28 وماتَ عُمري ودُفِنَ معَ آبائِهِ في السَّامِرَةِ وملَكَ أخآبُ ا‏بنُهُ مكانَهُ.
29 وملَكَ أخآبُ بنُ عُمري على إِسرائيلَ في السَّنةِ الثَّامنةِ والثَّلاثينَ لآسا مَلِكِ يَهوذا، ودامَ مُلْكُهُ ا‏ثنَتَينِ وعِشرينَ سنَةً. 30 وفعَلَ أخآبُ الشَّرَّ أمامَ الرّبِّ أكثَرَ مِنْ جميعِ مَنْ تقَدَّمَهُ. 31 وما كفاهُ أنَّهُ خَطئَ مِثلَ يَرُبعامَ بنِ ناباطَ، بل زادَ على كُلِّ ذلِكَ فتَزَوَّجَ إيزابلَ بِنتَ أنبَعَلَ مَلِكِ الصَّيدونيِّينَ، وعبَدَ البَعلَ وسجَدَ لَه. 32 وأقامَ مذبَحا في بَيتِ البَعلِ الّذي بَناهُ بِالسَّامِرةِ. 33 وأقامَ أخابُ نُصُبا لأشيرةِ، وأغاظَ الرّبَّ إلهَ إِسرائيلَ أكثَرَ مِنْ جميعِ سابِقيهِ مِنْ مُلوكِ إِسرائيلَ. 34 وفي أيّامِهِ بَنى حيئيلُ الّذي مِنْ بَيتَ إيلَ مدينةَ أريحا، على أبـيرامَ ا‏بنِهِ البِكْرِ أسَّسَها وعلى سَجوبَ أصغَرِ بَنيهِ أقامَ أبوابَها، وهكذا تَمَّ ما قالَ الرّبُّ على لِسانِ يَشوعَ بنِ نُونٍ‌.