Kiristu la saayaakoolaa wulindiroo
1 Baadiŋolu*, n lafita ali hakiloo bulandi la kibaari betoo le la, ŋa ali kawandi meŋ na, ali sonta meŋ na, aniŋ ali be looriŋ meŋ kaŋ. 2 Ali la kiisoo be jee le to, niŋ ali ye kibaari betoo muta ali bulu fuloo la, ŋa meŋ kawandi ali ye. Niŋ wo nte, ali la lannoo maŋ nafaa soto ali ye.
3 Kaatu meŋ diita n na, ŋa wo le foloo bankee ali ye, kaatu wo le kummaayaata kuwolu bee ti, wo le mu: Kiristu* faata ǹ na junuboolu le ye ko a be safeeriŋ ñaameŋ. 4 A baadeeta le, aduŋ a wulindita le ka bo saayaa kono tili sabanjaŋo la, ko a be safeeriŋ ñaameŋ. 5 A fintita Kefas kaŋ ne, wo koolaa, a naata finti saayibe taŋ niŋ fuloo kaŋ. 6 Bituŋ a naata finti baadiŋolu kaŋ, mennu siyaata moo keme luulu ti waati kiliŋo la. Wolu jamaa be baluuriŋ ne hani saayiŋ, bari saayaa ye doolu taa le. 7 A fintita Yankuba fanaa kaŋ ne, wo koolaa a fintita kiilaalu* bee kaŋ. 8 Itolu bee koolaa, labaŋo la a fintita nte fanaa kaŋ ne, hani n na kuwo be ko moo meŋ maŋ wuluu a la waatoo la. 9 Baawo nte le la kuwo dooyaata kiilaalu bee ti, aduŋ m maŋ jari hani ka kumandi kiilaa la, kaatu nte ye Alla la kafoo toorandi le nuŋ. 10 Bari saayiŋ nte mu meŋ ti, m mu wo le ti ka bo niŋ Alla la hiinoo la. Aduŋ wo hiinoo maŋ ke kuu kenseŋ ti, baawo ŋa dookuwo ke baake le, ka tambi kiilaalu bee la. Bari hani wo, a maŋ ke nte faŋo ti, bari Alla la hiinoo meŋ be m fee. 11 Wo to, fo nte le mu baŋ, waraŋ itolu, ǹ ka ñiŋ ne kawandi, aduŋ ali laata ñiŋ ne la.
Furewolu la saayaakoolaa wulindiroo
12 Saayiŋ, niŋ kawandoo ka ke ko, Kiristu wulindita ka bo saayaa kono le, wo to alitolu doolu si a fo noo ñaadii le ko, furewolu la saayaakoolaa wulindiroo te keriŋ? 13 Niŋ a ye a tara, furewolu la saayaakoolaa wulindiroo te keriŋ, wo to Kiristu faŋo maŋ wulindi ka bo saayaa kono. 14 Bari niŋ a ye a tara, Kiristu maŋ wulindi ka bo saayaa kono, wo to ntolu la kawandoo mu kenseŋ ne ti, aduŋ ali la lannoo fanaa mu kenseŋ ne ti. 15 Aduŋ niŋ wo mu tooñaa le ti ko, furewolu buka wulindi ka bo saayaa kono, ǹ si tuumi noo hani seedenduriyaa la Alla la kuwo to le, kaatu ŋà seedeyaa ke a la kuwo to le ko, a ye Yeesu wulindi le. 16 Niŋ furewolu buka wulindi, wo to Kiristu maŋ wulindi. 17 Bari niŋ Kiristu maŋ wulindi, wo to alitolu la lannoo maŋ nafaa soto, aduŋ ali be ali la junuboolu kono le hani saayiŋ. 18 Niŋ wo le mu, wo moolu mennu be Kiristu kono, kabiriŋ saayaa ye ì taa, wolu fanaa kasaarata le. 19 Niŋ ŋà ǹ jikoo loo Kiristu kaŋ ñiŋ baluwo doroŋ ne kamma, wo to ntolu le la kuwo be balafaa daa to ka tambi moolu bee la.
20 Bari tooñaa, Kiristu wulindita le ka bo saayaa kono. Ate le keta foloo ti moolu kono, saayaa ye mennu muta, wo ye a yitandi le ko, wolu fanaa be wuli la saayaa kono le.
21 Baawo saayaa naata ka bo niŋ moo kiliŋ ne la, wo to furewolu la saayaakoolaa wulindiroo fanaa naata ka bo niŋ moo kiliŋ ne la. 22 Ka bo niŋ Adama le la, moolu bee ñanta faa la, wo sila kiliŋo la, ka bo niŋ Kiristu la, moolu bee be baluu la. 23 Bari meŋ-wo-meŋ niŋ a fansuŋ waatoo le mu. Kiristu le foloo wulindita, aduŋ niŋ a muruta naŋ, moolu mennu mu a taa ti, wolu fanaa be wulindi la le. 24 A be maralilaalu, kantiyolu aniŋ sembetiyolu bee kasaara la le. Wo to le duniyaa labaŋo be sii la, waatoo meŋ a be mansabaayaa dii la Alla la, m̀ Faamaa. 25 Kaatu a ñanta maraloo ke la le fo a ye a jawoolu bee ke a siŋo koto. 26 Jawu labaŋo meŋ ñanta kasaara la, wo mu saayaa le ti. 27 Niŋ a be safeeriŋ ne ko, “Alla ye feŋolu bee ke a siŋo le koto,” a koyita le ko, ñiŋ kumoo maŋ Alla faŋo kafundi jee. 28 Aduŋ niŋ feŋo bee tarata Kiristu la maraloo le koto, wo to ate fanaa meŋ mu Dinkewo ti, a be tara la marariŋ wo le koto, meŋ ye feŋo bee ke a la maraloo koto. Wo siloo la Alla si ke moolu bee maralilaa timmariŋo ti kuwolu bee to.
29 Muŋ daliila le ye a tinna, moo doolu ka batisee furewolu ye, niŋ ì buka wulindi muumeeke? Muŋ ne ye a tinna wolu ka wo batisewo* ke? 30 Muŋ ne ye a tinna ntolu ka tu ǹ niyo laa la doroŋ? 31 Baadiŋolu, ŋa n kali alitolu la kuwo la, meŋ mu n ye kibiri kuwo ti m̀ Maarii Kiristu Yeesu ñaatiliŋo la ko, n ka saayaa je le luŋ-wo-luŋ. 32 Niŋ ŋà a juubee niŋ hadamadiŋyaa miiroo la, nte la kañewo mu muŋ ne ti, kabiriŋ n niŋ daafeŋ saŋarariŋolu keleta Efesus saatewo to? Niŋ a ye a tara, furewolu buka wulindi, wo to,
“Ali ŋà domoroo ke, ŋà m̀ miŋ,
saama ǹ si faa noo le.”
Untitled-design-2
33 Ali ali hakiloo tu, moo kana ali neenee! Kafuñoo kuruŋo ka daajika betoolu le tiñaa. 34 Ali hakilintaŋyaa bula, aniŋ ali kana junuboo ke kotenke. Alitolu doolu maŋ feŋ loŋ Alla la kuwo to. Ŋa ñiŋ fo le, fo ali si malu.
Baloo meŋ be soto la saayaakoolaa wulindiroo to
35 Moo doo si ñiŋ ñininkaa ko, “Furewolu ka wulindi ñaadii le? Ì be muŋ balajaata siifaa le soto la?” 36 Ite toolewo! I ye meŋ fii, fo wo ka faliŋ noo le baŋ, niŋ a maŋ faa foloo? 37 Aduŋ ì ye meŋ fii, a maŋ ke wo kesoo faŋo ti meŋ ka faliŋ. Tumandoo a mu wiiti* siimaŋ kesoo le ti, waraŋ kese doo. 38 Alla le ka baloo dii a la ko a lafita a la ñaameŋ. Kese-wo-kese niŋ a fansuŋ muluŋo le mu, ko Alla lafita a la ñaameŋ nuŋ.
39 Baloolu bee maŋ ke balajaata siifaa kiliŋ ti. Moolu ye balajaata siifaa kiliŋ ne soto, beeyaŋolu ye siifaa doo soto, kunoolu ye doo soto, ñewolu fanaa ye siifaa koteŋ ne soto. 40 Feŋolu be keriŋ saŋo bala le, aduŋ doolu be duniyaa kono jaŋ ne, bari ì la kallankeeyaa* niŋ malañaa maŋ ke kiliŋ ti. 41 Tiloo ye malañaa kiliŋ ne soto, karoo ye malañaa doo soto. Looloolu fanaa ye malañaa doo le soto, aduŋ ì malañaalu fatata le.
42 A be furewolu la saayaakoolaa wulindiroo fanaa to wo le ñaama. Baloo meŋ ka baadee, wo ka toli le, bari meŋ wulindita, wo buka toli noo. 43 A ka baadee horomantaŋyaa le kono, bari a ka wulindi horomoo le kono. A ka baadee sembentaŋyaa le kono, bari a ka wulindi semboo le kono. 44 Meŋ ka baadee, wo bota hadamadiŋyaa le kono, bari meŋ ka wulindi, Nooroo le ka baluwo dii wo la.
Niŋ hadamadiŋyaa baloo be keriŋ, wo to baloo, ka bo Nooroo la fanaa be keriŋ ne. 45 A be safeeriŋ wo kuwo to le ko, “Adama foloo keta niilamaa feŋo le ti.” Bari Adama labaŋo keta Nooroo le ti, meŋ ka baluwo dii. 46 Baloo, Nooroo ka meŋ dii, wo buka foloo, bari hadamadiŋyaa baloo le mu foloo ti, wo koolaa baloo, Nooroo ka meŋ dii. 47 Moo foloo dadaata niŋ bankumunkoo le la, bari ñiŋ moo fulanjaŋo bota naŋ Alla le yaa. 48 Moolu mennu mu duniyaa moolu ti, wolu ka munta le ko moo, meŋ dadaata niŋ bankumunkoo la. Bari moolu mennu mu Arijana moolu ti, wolu ka munta le ko moo, meŋ bota naŋ Alla yaa. 49 Baawo ǹ wuluuta wo moo sawuroo le la, meŋ dadaata niŋ bankumunkoo la, wo to m̀ be moo fanaa sawuroo soto la le, meŋ bota naŋ Alla yaa. 50 Baadiŋolu, m be a fo la ali ye ko, moo te Alla la mansabaayaa keetaa noo la hadamadiŋyaa kono, aduŋ feŋolu mennu ka toli, ì te tolibaloo keetaa noo la.
51 Ali i lamoyi, ŋa feŋ fo ali ye, meŋ be maaboriŋ kulloo kono fo saayiŋ. Ntolu bee te faa la, bari m̀ bee be yelema la le. 52 Niŋ footaŋ labaŋo feeta tumoo meŋ na, wo be tariyaa la le ko ñaakati niŋ ñaayele. Niŋ wo footaŋo kumata le, furewolu be wulindi la, ì tolibaloolu, aduŋ ntolu be yelema la le.
53 Meŋ taa mu toloo ti ñiŋ duniyaa kono jaŋ, wo ñanta tolibaliyaa le duŋ na, aduŋ meŋ taa mu saayaa ti, wo ñanta saayaabaliyaa le duŋ na. 54 Niŋ toliriŋo ye tolibaloo duŋ, aduŋ meŋ taa mu saayaa ti, wo ye saayaabaloo duŋ, wo to kumoo naata timma le, meŋ be safeeriŋ ko:
“Saayaa muumewo bee le tiñaata,
nooroo timmata le!”
55 “Saayaa, i la nooroo be mintoo le?
Saayaa, i beñoo be mintoo le?”
56 Saayaa beñoo mu junuboo le ti, aduŋ Luwaa le mu junuboo semboo ti. 57 Bari tenturoo be Alla le ye, meŋ ye nooroo dii ǹ na ka bo niŋ m̀ Maarii Yeesu Kiristu la.
58 M baadiŋ kanuntewolu, wo kamma la, ali loo bambandinke. Ali kana soŋ, feŋ ye ali maamandi. Ali niŋ hame baa si tu dookuwo la Maariyo ye waati-wo-waati. Ali si a loŋ ko, ali ka katoo meŋ ke Maariyo ye, wo maŋ ke kenseŋ ti.
قيامة المسيح
1 أُذَكّرُكُم، أيّها الإخوَةُ، بِالبِشارَةِ التي حَمَلتُها إلَيكُم وقَبِلتُموها ولا تَزالونَ ثابِتينَ علَيها، 2 وبِها تَخلُصونَ إذا حَفِظتُموها كما بَشّرْتُكم بِها، وإلاّ فأنتُم آمَنتُم باطِلاً.
3 سلّمْتُ إلَيكُم قَبلَ كُلّ شيءٍ ما تَلَقّيتُهُ، وهوَ أنّ المَسيحَ ماتَ مِنْ أجلِ خَطايانا كما جاءَ في الكتُبِ، 4 وأنّهُ دُفِنَ وقامَ في اليومِ الثّالثِ كما جاءَ في الكُتُبِ، 5 وأنّهُ ظهَرَ لِبُطرُسَ ثُمّ لِلرّسُلِ الاثنَي عشَرَ، 6 ثُمّ ظهَرَ لأكثَرَ مِنْ خَمسِ مِئةِ أَخٍ معًا لا يَزالُ مُعظَمُهُم حيّا وبَعضُهُم ماتوا، 7 ثُمّ ظهَرَ لِـيَعقوبَ، ثُمّ لِجَميعِ الرّسُلِ، 8 حتى ظَهَرَ لي آخِرًا أنا أيضًا كأنّي سِقْطٌ.
9 فما أنا إلاّ أصغَرُ الرّسُلِ، ولا أحسَبُ نَفسي أهلاً لأنْ يَدعوَني أحَدٌ رَسولاً لأنّي اَضطَهَدتُ كنيسةَ اللهِ، 10 وبِنِعمَةِ اللهِ أنا ما أنا علَيهِ الآنَ، ونِعمَتُهُ علَيّ ما كانَت باطِلَةً، بَلْ إنّي جاهَدتُ أكثَرَ مِنْ سائِرِ الرّسُلِ كُلّهِم، وما أنا الذي جاهَدتُ، بَلْ نِعمَةُ اللهِ التي هِيَ مَعي. 11 أكُنتُ أنا أم كانُوا هُم، هذا ما نُبَشّرُ بِه وهذا ما بِه آمَنتُم.
قيامة الأموات
12 وما دُمنا نُبَشّرُ بأنّ المَسيحَ قامَ مِنْ بَينِ الأمواتِ، فكيفَ يَقولُ بَعضُكُم إنّ الأمواتَ لا يَقومونَ؟ 13 إنْ كانَ الأمواتُ لا يَقومونَ، فالمَسيحُ ما قامَ أيضًا. 14 وإنْ كانَ المَسيحُ ما قامَ، فتَبشيرُنا باطِلٌ وإيمانُكُم باطِلٌ، 15 بَلْ نكونُ شُهودَ الزّورِ على اللهِ، لأنّنا شَهِدْنا على اللهِ أنّهُ أقامَ المَسيحَ وهوَ ما أقامَهُ، إنْ كانَ الأمواتُ لا يَقومونَ. 16 فإذا كانوا لا يَقومونَ، فالمَسيحُ ما قامَ أيضًا. 17 وإذا كانَ المَسيحُ ما قامَ، فإيمانُكُم باطِلٌ وأنتُم بَعدُ في خَطاياكُم. 18 وكذلِكَ الذينَ ماتوا في المَسيحِ هَلَكوا. 19 وإذا كانَ رَجاؤُنا في المَسيحِ لا يَتَعَدّى هذِهِ الحياةَ، فنَحنُ أشقى النّاسِ جميعًا.
20 لكِنّ الحقيقَةَ هِيَ أنّ المَسيحَ قامَ مِنْ بَينِ الأمواتِ هوَ بِكرُ مَنْ قامَ مِنْ رُقادِ المَوتِ. 21 فالمَوتُ كانَ على يَدِ إنسانٍ، وعلى يَدِ إنسانٍ تكونُ قيامَةُ الأمواتِ. 22 وكما يَموتُ جميعُ النّاسِ في آدمَ، فكذلِكَ هُم في المَسيحِ سَيحيَوْنَ،
23 ولكِنْ كُلّ واحدٍ حسَبَ رُتبَتِه. فالمَسيحُ أوّلاً لأنّهُ البِكرُ، ثُمّ الذينَ هُمْ للمَسيحِ عِندَ مَجيئِهِ. 24 ويكونُ المُنتَهى حينَ يُسَلّمُ المَسيحُ المُلْكَ إلى اللهِ الآبِ بَعدَ أنْ يُبـيدَ كُلّ رئاسَةٍ وكُلّ سُلطَةٍ وقُوّةٍ. 25 فلا بُدّ لَه أنْ يَملِكَ حتى يَضَعَ جميعَ أعدائِهِ تَحتَ قدَمَيهِ. 26 والموتُ آخِرُ عَدُوّ يُبـيدُه. 27 فالكِتابُ يَقولُ إنّ اللهَ «أخضَعَ كُلّ شَيءٍ تَحتَ قدَمَيهِ». وعِندَما يَقولُ: «أخضَعَ كُلّ شيءٍ»، فمِنَ الواضِحِ أنّهُ يَستَثني اللهَ الآبَ الذي أخضَعَ كُلّ شيءٍ لِلمَسيحِ. 28 ومتى خضَعَ كُلّ شيءٍ للاَبنِ، يَخضَعُ هوَ نَفسُهُ للهِ الذي أخضَعَ لَه كُلّ شيءٍ، فيكونُ اللهُ كُلّ شيءٍ في كُلّ شيءٍ.
29 وإذا كانَ الأمواتُ لا يَقومونَ، فماذا يَنفَعُ الذينَ يَقبَلونَ المَعمودِيّةَ مِنْ أجِلِ الأمواتِ؟ لِماذا يتَعَمّدونَ مِنْ أجلِهِم؟ 30 ولِماذا نَتَعرّضُ نَحنُ لِلخَطَرِ كُلّ حينٍ؟ 31 فأنا أذوقُ المَوتَ كُلّ يومٍ. أقولُ هذا، أيّها الإخَوةُ، بِما لي مِنْ فَخرٍ بِكُم في المَسيحِ يَسوعَ ربّنا. 32 فإذا كُنتُ صارَعتُ الوحوشَ في أفسسَ لِغَرَضٍ بَشَرِيّ، فما الفائِدَةُ لي؟ وإذا كانَ الأمواتُ لا يَقومونَ، فلنَقُلْ معَ القائِلينَ: «تَعالَوا نأكُلُ ونَشرَبُ، فغَدًا نَموتُ».
33 لا تَضِلّوا: «المُعاشَرَةُ السّيّئَةُ تُفسِدُ الأخلاقَ الحسَنَةَ». 34 عودوا إلى وعيِكُمُ السّليمِ ولا تَخطَأوا، لأنّ بَعضَكُم يَجهَلُ اللهَ كُلّ الجَهلِ. أقولُ هذا لِتَخجَلوا.
قيامة الجسد
35 ويسألُ أحدُكُم: «كيفَ يَقومُ الأمواتُ، وفي أيّ جِسْمٍ يَعودونَ؟» 36 يا لكَ مِنْ جاهِلٍ! ما تَزرَعُهُ لا يَحيا إلاّ إذا مات. 37 وما تَزرَعُهُ هوَ مُجرّدُ حَـبّةٍ مِنَ الحِنطَةِ مَثلاً، أو غَيرِها مِنَ الحُبوبِ، لا جِسم النّبتَةِ كما سَيكونُ، 38 واللهُ يَجعَلُ لَها جِسمًا كما يَشاءُ، لِكُلّ حَـبّةٍ جِسمٌ خاصّ. 39 وما الأجسامُ الحَـيّةُ كُلّها سَواءً، فللإنسانِ جِسمٌ ولِلحيوانِ جِسمٌ آخرُ، ولِلطيرِ جِسمٌ ولِلسّمكِ جِسمٌ آخرُ. 40 وهُناكَ أجسامٌ سَماوِيّةٌ وأجسامٌ أرضِيّةٌ. فلِلأجسامِ السّماوِيّةِ بَهاءٌ، وللأجسامِ الأرضِيّةِ بَهاءٌ آخَرُ. 41 الشّمسُ لَها بَهاءٌ والقَمَرُ لَه بَهاءٌ آخَرُ، ولِلنّجومِ بَهاؤُها، وكُلّ نَجمٍ يَختَلِفُ بِبَهائِهِ عَنِ الآخَرِ. 42 وهذِهِ هِيَ الحالُ في قيامَةِ الأمواتِ: يُدفَنُ الجِسمُ مائِتًا ويَقومُ خالِدًا. 43 يُدفَنُ بِلا كرامَةٍ ويَقومُ بِمَجدٍ. يُدفَنُ بِضُعفٍ ويَقومُ بِقُوّةٍ. 44 يُدفَنُ جِسمًا بَشَرِيّا ويَقومُ جِسمًا روحانِـيّا. وإذا كانَ هُناكَ جِسمٌ بَشَرِيّ، فهُناكَ أيضًا جِسمٌ روحانِـيّ. 45 فالكِتابُ يَقولُ: «كانَ آدمُ الإنسانُ الأوّلُ نَفسًا حَـيّةً»، وكانَ آدمُ الأخيرُ رُوحًا يُحيـــي. 46 فما كانَ الرّوحانيّ أوّلاً، بَلِ البَشَرِيّ، وكانَ الرّوحانِـيّ بَعدَهُ. 47 الإنسانُ الأوّلُ مِنَ التّرابِ فهوَ أرضِيّ، والإنسانُ الآخَرُ مِنَ السّماءِ. 48 فعَلى مِثالِ الأرضِيّ يكونُ أهلُ الأَرضِ، وعلى مِثالِ السّماويّ يكونُ أهلُ السّماءِ. 49 ومِثلَما لَبِسنا صُورَةَ الأرضِيّ، فكذلِكَ نَلبَسُ صُورةَ السّماوِيّ.
50 أقولُ لكُم، أيّها الإخوَةُ، إنّ اللّحمَ والدّمَ لا يُمكِنُهُما أنْ يَرِثا مَلكوتَ اللهِ، ولا يُمكِنُ لِلموتِ أنْ يَرِثَ الخُلودَ.
51 واَسمَعوا هذا السّرّ: لا نَموتُ كُلّنا، بَلْ نَتَغَيّرُ كُلّنا، 52 في لَحظَةٍ وطَرفَةِ عَينٍ، عِندَ صَوتِ البوقِ الأخيرِ، لأنّ صَوتَ البوقِ سيَرتَفِـعُ، فيَقومُ الأمواتُ لابسينَ الخُلودَ ونَحنُ نَتَغَيّرُ. 53 فلا بُدّ لِهذا المائِتِ أنْ يَلبَسَ ما لا يَموتُ، ولِهذا الفاني أنْ يَلبَسَ ما لا يَفنى. 54 ومتى لَبِسَ هذا المائِتُ ما لا يَموتُ، ولَبِسَ هذا الفاني ما لا يَفنى، تَمّ قَولُ الكِتابِ: «الموتُ اَبتَلَعَهُ النّصرُ». 55 فأينَ نَصرُكَ يا موتُ؟ وأينَ يا موتُ شوكَتُكَ؟ 56 وشوكَةُ الموتِ هِيَ الخَطيئَةُ، وقُوّةُ الخَطيئَةِ هِـيَ الشّريعةُ. 57 فالحمدُ للهِ الذي مَنَحنا النّصرَ بِرَبّنا يَسوعَ المَسيحِ.
58 فكونوا، يا إخوَتي الأحِبّاءَ، ثابِتينَ راسِخينَ، مُجتَهِدينَ في عَمَلِ الرّبّ كُلّ حينٍ، عالِمينَ أنّ جَهدَكُم في الرّبّ لا يَضيعُ.