التحرّر من الشريعة
1 أنتُم لا تَجهَلونَ أيّها الإخوةُ، وأنا أكَلّمُ جماعَةً يَعرِفونَ الشريعةَ، أنْ لا سُلطَةَ لِلشريعةِ على الإنسانِ إلاّ وهوَ حيّ. 2 فالمرأةُ المُتزوّجَةُ تَربُطُها الشريعةُ بالرّجُلِ ما دامَ حيّا، فإذا ماتَ تَحَرّرَتْ مِنْ رِباطِ الشريعةِ هذا. 3 وإنْ صارَتْ إلى رَجُلٍ آخَرَ وزَوجُها حَيّ، فَهيَ زانيةٌ. ولكِنْ إذا ماتَ زَوجُها تَحرّرَتْ مِنَ الشريعةِ، فلا تكونُ زانِـيةً إنْ صارَتْ إلى رَجُلٍ آخَرَ. 4 وهكذا أنتُم أيّها الإخوةُ، مُتّمْ عَنِ الشريعةِ بِجَسدِ المَسيحِ لتَصيروا إلى آخَرَ، إلى الذي قامَ مِنْ بَينِ الأمواتِ، فتُثمِروا للهِ. 5 فحينَ كُنّا نَحيا حياةَ الجسَدِ، كانَتِ الأهْواءُ الشّرّيرَةُ التي أثارَتْها الشريعةُ تَعمَلُ في أعضائِنا لتُثمِرَ لِلموتِ. 6 ولكنّنا الآنَ تَحَرّرْنا مِنَ الشريعةِ، لأنّنا مُتْنا عَمّا كانَ يُقَيّدُنا، حتى نَعبُدَ اللهَ في نِظامِ الرّوحِ الجديدِ، لا في نِظامِ الحَرْفِ القديمِ.
الشريعة والخطيئة
7 فماذا نَقولُ؟ أتكونُ الشريعةُ خَطيئَةً؟ كلّا! ولكنّي ما عَرَفتُ الخَطيئَةَ إلاّ بالشريعةِ. فلولا قَولُها لي: «لا تَشْتَهِ!» لما عرَفْتُ الشّهوَةَ. 8 ولكِنّ الخَطيئَةَ وجَدَتْ في هذِهِ الوصيّةِ فُرصَةً لتُثيرَ فيّ كُلّ شَهوَةٍ، لأنّ الخَطيئَةَ بِلا شَريعةٍ مَيتةٌ. 9 كُنتُ أحيا مِنْ قَبلُ بِلا شريعةٍ، فلمّا جاءَتِ الوصيّةُ، عاشَتِ الخَطيئَةُ ومُتّ أنا. 10 فإذا بالوصيّةِ التي هيَ لِلحياةِ، قادَتْني أنا إلى الموتِ، 11 لأنّ الخَطيئَةَ اَتّخَذَتْ مِنَ الوصيّةِ سَبـيلاً، فخَدَعَتْني بِها وقَتَلَتْني.
12 الشريعةُ ذاتُها، إذًا، مُقَدّسةٌ، والوَصِيّةُ، مُقَدّسَةٌ وعادِلَةٌ وصالِحةٌ. 13 فهَلْ صارَ الصّالِـحُ سَببًا لِموتي؟ كلّا! بَلْ هيَ الخَطيئَةُ تَذَرّعَتْ بالصّالِـحِ فعَمِلَتْ لِمَوتي حتى تَظهَرَ أنّها خَطيئَةٌ، وتذَرّعتْ بالوصيّةِ حتى تَبلُغَ أقصى حُدودِ الخَطيئَةِ.
صراع الإنسان بـينه وبـين نفسه
14 ونَحنُ نَعرِفُ أنّ الشريعةَ روحِيّةٌ، ولكِنّي بَشَرٌ بِـيعَ عَبدًا لِلخَطيئَةِ: 15 لا أفهَمُ ما أعمَلُ، لأنّ ما أُريدُه لا أعمَلُهُ، وما أكرَهُهُ أعمَلُهُ. 16 وحينَ أعمَلُ ما لا أُريدُهُ، أوافِقُ الشريعةَ على أنّها حقٌ. 17 فلا أكونُ أنا الذي يعمَلُ ما لا يُريدُهُ، بَلِ الخَطيئَةُ التي تَسكُنُ فيّ، 18 لأنّي أعلَمُ أنّ الصّلاحَ لا يَسكُنُ فيّ، أي في جسَدي. فإرادةُ الخَيرِ هِيَ بإِمكاني، وأمّا عمَلُ الخَيرِ فلا. 19 فالخَيرُ الذي أُريدُهُ لا أعمَلُهُ، والشّرّ الذي لا أُريدُهُ أعمَلُه. 20 وإذا كُنتُ أعمَلُ ما لا أُريدُهُ، فما أنا الذي يَعمَلُه، بَلِ الخَطيئَةُ التي تَسكُنُ فيّ.
21 وهكذا أجِدُ أنّي في حُكْمِ هذِهِ الشريعةِ، وهيَ أنّي أُريدُ أنْ أعمَلَ الخَيرَ ولكِنّ الشّرّ هوَ الذي بإمكاني. 22 وأنا في أعماقِ كِياني أبتَهِـجُ بِشريعةِ اللهِ، 23 ولكنّي أشعُرُ بِشريعَةٍ ثانِـيَةٍ في أعضائي تُقاوِمُ الشريعةَ التي يُقِرّها عَقلي وتَجعَلُني أسيرًا لِشريعةِ الخَطيئَةِ التي هِيَ في أعضائي. 24 ما أتعسني أنا الإنسانُ! فمَنْ يُنَجّيني مِنْ جَسَدِ الموتِ هذا؟ 25 الحمدُ للهِ بربِنا يَسوعَ المَسيحِ. فأنا بالعَقلِ أخضَعُ لِشريعةِ اللهِ، وبالجسَدِ لِشريعةِ الخَطيئَةِ.
Firiŋo Luwaa bulu
1 Baadiŋolu*, n ka diyaamu alitolu ye mennu ye Luwaa loŋ. Fo ali maŋ a loŋ ko, Luwaa ye semboo soto moo kaŋ waatoo doroŋ ne la, a be baluuriŋ meŋ na? 2 Wo ñaa kiliŋo le la, luwaa ye musu futuuriŋo muta le ko, a te a keemaa bula noo la tumoo meŋ na, a keemaa be baluuriŋ. Bari niŋ a keemaa naata faa, luwaa ye a firiŋ ne. 3 Wo kamma la, niŋ a naata futuu kee doo ye, a keemaa be baluuriŋ waatoo meŋ na, a be kumandi la jeenelaa le la. Bari niŋ a keemaa naata faa, luwaa ye a firiŋ ne, aduŋ niŋ a futuuta kee doo ye, moo te a kumandi noo la jeenelaa la.
4 M baadiŋolu, a be alitolu fanaa ye wo le ñaama. Kiristu* la saayaa le ye a tinna, alitolu firinta Luwaa bulu. Saayiŋ ali mu Kiristu le taa ti, Alla ye meŋ wulindi ka bo saayaa kono, fo ǹ na baluu kutoo si nafaa soto Alla ye. 5 Kabiriŋ m̀ be baluuriŋ ka ǹ na hadamadiŋyaa hame kuwolu nooma nuŋ, Luwaa naata ǹ na niidiyaa kuu jawoolu maamandi ǹ kono mennu ka ǹ samba saayaa kaŋ. 6 Bari saayiŋ, m̀ firinta Luwaa bulu le. Ali faata junuboo la karoo la le, meŋ ye ǹ siti jawuke nuŋ. Wo le ye a tinna ŋà baluu kutoo soto Nooroo kono saayiŋ, aduŋ m̀ maŋ tara sila kotoo kaŋ kotenke meŋ mu Luwaa safeeriŋo ti.
Luwaa niŋ junuboo
7 Wo to, ǹ si muŋ ne fo noo? Fo Luwaa faŋo mu junuboo le ti baŋ? Wo te ke noo la muk! Bari hani wo, niŋ Luwaa maŋ soto nuŋ, n te a loŋ na, meŋ mu junuboo ti. N te a loŋ na, meŋ mu hadumoo ti nuŋ, niŋ Luwaa maŋ a fo ko, “Kana i ñaa loo moo doo la feŋ kaŋ.” 8 Bari ka bo niŋ Luwaa la yaamaroo la, junuboo ye siloo soto ka hadumoo siifaa bee dundi n kono. Luwaa maŋ tara daameŋ, junuboo te baluu noo la jee. 9 M be baluuriŋ ne nuŋ luwaa kooma, bari kabiriŋ yaamaroo naata doroŋ, junuboo wulita, bituŋ m faata. 10 Wo yaamaroo faŋo meŋ ñanta baluwo dii la n na, a naata saayaa le saabu m ma. 11 Kaatu junuboo meŋ ye siloo soto ka bo niŋ yaamaroo la, wo le ye m filindi, a ye m faa.
12 Wo to, Luwaa seneyaata le, aduŋ yaamaroo fanaa seneyaata le, a tilinta, aduŋ a beteyaata le. 13 Saayiŋ, fo ñiŋ luwaa betoo le ye saayaa saabu m ma? A te ke noo la wo ti muk! Bari junuboo le mu kuwo ti, meŋ ye saayaa saabu nte ma ka bo niŋ ñiŋ luwaa betoo la. Ñiŋ keta le fo junuboo si suutee noo, aduŋ luwaa ye a yitandi le, junuboo jawuyaabaata ñaameŋ.
Sondomoo la ñoosaboo
14 Ŋà a loŋ ne ko, Luwaa faŋo sotota ka bo niŋ Alla la Nooroo le la, bari nte mu hadamadiŋo doroŋ ne ti, meŋ waafita ka ke junuboo la joŋo ti. 15 Nte buka m fansuŋ kebaaroolu fahaamu noo. Kaatu m buka kuwolu ke, n lafita ka mennu ke, bari n ka kuwolu le ke, ŋa mennu koŋ. 16 Bari niŋ n ka kuwolu ke, m maŋ lafi ka mennu ke, wo to n sonta le ko, Luwaa beteyaata le. 17 Wo to, wo kuwolu kelaa maŋ ke nte faŋo ti, bari junuboo le mu, meŋ be sabatiriŋ n kono. 18 Kaatu nte ye a loŋ ne ko, feŋ bete te n kono. Ŋa ñiŋ fo n na hadamadiŋyaa hame kuwolu le to, kaatu m faŋo ka lafi le ka kuu betoo ke, bari m buka a ke noo. 19 N ka lafi kuu betoo meŋ ke la, m buka wo ke, bari kuu jawoo, m buka lafi meŋ na, n ka baara wo le la. 20 Wo to saayiŋ, niŋ nte ka baara kuwo la, m maŋ lafi meŋ na, wo kuwo baaralaa maŋ ke m faŋo ti kotenke, bari junuboo le mu, meŋ be sabatiriŋ n kono.
21 Wo to ŋa a je le ko, ñiŋ naata ke kuu le ti, meŋ ye m mara: Niŋ n lafita ka kuu betoo ke, a ka labaŋ n ye kuu jawu kewo le ti. 22 N sondomoo kono, ŋa Alla la Luwaa kanu le, 23 bari ŋa kuu doo le je, meŋ ye n na baluwo mara. Wo le ka Alla la Luwaa kele, n sondomoo sonta meŋ na, aduŋ a ka n ke joŋo le ti junuboo ye, meŋ be sabatiriŋ m balajaatoo kono.
24 Nte moo mantoorariŋo! Jumaa le be m firiŋ na ñiŋ balajaatoo bulu, meŋ ye saayaa saabu m ma? 25 Tenturoo be Alla ye, firiŋo naata ka bo niŋ Yeesu Kiristu le la, m̀ Maariyo!
Saayiŋ, n sondomoo kono n sonta le ko, nte mu joŋo le ti Alla la Luwaa ye, bari m balajaatoo niŋ a la hame kuwolu le ye a tinna, n ka luwaa doo muta, meŋ mu junuboo la maraloo ti.