يسوع يشفي مريضًا
1 ودخَلَ يومَ السّبتِ بَيتَ أحدِ كِبارِ الفَرّيسيّينَ ليتَناوَلَ الطّعامَ، وكانوا يُراقِبونَهُ. 2 وإذا أمامَهُ رَجُلٌ تَورّمَ جِلدُهُ بالاستسقاءِ، 3 فقالَ يَسوعُ لِعُلماءِ الشّريعَةِ والفَرّيسيّينَ: «أيَحِلّ الشّفاءُ في السّبتِ أم لا؟» 4 فسكَتوا. فأخَذَ يَسوعُ الرّجُلَ بِيَدِهِ وشَفاهُ وصرَفَهُ. 5 ثُمّ قالَ لهُم: «مَنْ مِنكُم يقَعُ اَبنُهُ أو ثَورُهُ في بِئرٍ يومَ السّبتِ ولا يَنشُلُهُ مِنها في الحالِ؟» 6 فما قَدِروا أن يُجاوِبوهُ.
الضيافة والتواضع
7 ولاحَظَ أنّ بَعضَ المدعُوّينَ يَختارونَ المَقاعِدَ الأُولى، فقالَ هذا المَثَلَ: 8 «إذا دَعاكَ أحَدٌ إلى وَليمةِ عُرسٍ، فلا تَجلِسْ في المَقعَدِ الأوّلِ. فلرُبّما كانَ في المَدعُوّينَ مَنْ هوَ أهَمّ مِنكَ، 9 فيَجيءُ الذي دَعاكُما ويَقولُ لكَ: أعطِهِ مكانَكَ! فتَخجَلَ، وتَقومَ إلى آخِرِ مَقعَدٍ. 10 ولكنْ إذا دُعيتَ فاَجلِسْ في آخِرِ مَقعَدٍ، حتى إذا جاءَ صاحِبُ الدّعوةِ قالَ لكَ: قُم إلى فَوقُ، يا صَديقي. فيكبُرُ قَدرُكَ في نَظَرِ جميعِ المَدعُوّينَ، 11 لأنّ مَنْ يَرفَعُ نَفسَهُ يَنخَفِضُ، ومَنْ يَخفِضُ نَفسَهُ يَرتَفِعُ».
12 وقالَ يَسوعُ لِصاحِبِ الدّعوَةِ: «إذا أقَمتَ وَليمَةَ غَداءٍ أو عَشاءٍ، فلا تَدْعُ إلَيها أصدِقاءَكَ ولا إخوانَكَ ولا أقرباءَكَ ولا جيرانَكَ الأغنياءَ، لِئَلاّ يُبادِلوكَ الدّعوةَ، فتَنالَ المُكافأةَ على عَمَلِكَ. 13 بل إذا أقَمتَ وَليمةً، فاَدْعُ الفُقَراءَ والمُشَوّهينَ والعُرْجَ والعُميانَ. 14 وهَنيئًا لكَ إذا فَعَلتَ لأنّهُم لا يَقدِرونَ أنْ يُكافِئوكَ، فتُكافَأَ في قيامَةِ الأبرارِ».
مثل الوليمة
(متى 22‏:1‏-10)
15 فلمّا سمِعَ أحَدُ المَدعُوّينَ هذا الكلامَ قالَ لِيسوعَ: «هَنيئًا لِمَن يَجلِسُ إلى المائِدَةِ في مَلكوتِ اللهِ!» 16 فأجابَهُ: «أقامَ رَجُلٌ وَليمةً كبيرةً، ودَعا إلَيها كثيرًا مِنَ النّاسِ. 17 ثُمّ أرسَلَ خادِمَهُ ساعَةَ الوَليمةِ يَقولُ لِلمدعُوّينَ: تَعالَوا، فكُلّ شيءٍ مُهيّأٌ! 18 فاَعتذَرُوا كُلّهُم. قالَ لَهُ الأوّلُ: اَشتَريَتُ حَقلاً ويَجِبُ أنْ أذهَبَ لأراهُ، أرجو مِنكَ أنْ تَعذُرَني. 19 وقالَ آخَرُ: اَشتَرَيتُ خَمسةَ فَدادينَ، وأنا الآنَ ذاهِبٌ لأُجرّبَها، أرجو مِنكَ أنْ تَعذُرَني. 20 وقالَ آخرُ: تَزوّجْتُ اَمرأةً، فلا أقدِرُ أنْ أجيءَ.
21 فرجَعَ الخادِمُ إلى سَيّدهِ وأخبَرَهُ بِما جَرى، فغَضِبَ رَبّ البَيتِ وقالَ لِخادِمِه: اَخرُجْ مُسرِعًا إلى شَوارِعِ المدينةِ وأزِقّتِها وأدخِلِ الفُقَراءَ والمُشوّهينَ والعُرجَ والعُميانَ إلى هُنا.
22 فقالَ الخادِمُ: جَرى ما أمَرْتَ بِه يا سَيّدي، وبَقِيَت مَقاعِدُ فارِغَةٌ. 23 فأجابَهُ السيّدُ: أُخرُجْ إلى الطّرُقاتِ والدّروبِ وألزِمِ النّاسَ بالدّخولِ حتى يَمتَلئَ بَيتي. 24 أقولُ لكُم: لَن يَذوقَ عَشائي أحَدٌ مِنْ أولئِكَ المَدعُوّينَ!»
المطلوب من أتباع يسوع
25 وكانَت جُموعٌ كَبيرةٌ تُرافِقُ يَسوعَ، فاَلتَفتَ وقالَ لهُم: 26 «مَنْ جاءَ إليّ وما أحبّني أكثرَ مِنْ حُبّهِ لأبيهِ وأُمّهِ واَمرأتِهِ وأولادِهِ وإخوتِهِ وأخواتِهِ، بل أكثَرَ مِنْ حُبّهِ لِنَفسِهِ، لا يَقدِرُ أنْ يكونَ تِلميذًا لي. 27 ومَنْ لا يَحمِلُ صَليبَهُ ويَتبعُني لا يَقدِرُ أنْ يكونَ تِلميذًا لي. 28 فمَنْ مِنكُم، إذا أرادَ أنْ يَبنيَ بُرجًا، لا يَجلِسُ أوّلاً ويَحسِبُ النّفقَةَ ليَرى هل يَقدِرُ أنْ يُكمّلَهُ، 29 لِئَلاّ يضَعَ الأساسَ ولا يَقدِرَ أنْ يُكمّلَ، فيَستَهزئَ بِه النّاظِرونَ إلَيهِ كُلّهُم 30 ويَقولونَ: هذا الرّجُلُ بَدأَ يَبني وما قَدِرَ أنْ يُكَمّلَ.
31 وأيّ مَلِكٍ يَخرُجُ إلى مُحارَبَةِ مَلِكٍ آخَرَ، قَبْلَ أنْ يَجلِسَ ويُشاورَ نَفسَهُ هل يَقدِرُ أنْ يُواجِهَ بعَشرَةِ آلافٍ مَنْ يَزحَفُ إلَيهِ بِعشرينَ ألفًا؟ 32 وإلاّ أرسَلَ إلَيهِ وفدًا، ما دامَ بَعيدًا عَنهُ، يَلتَمِسُ مِنهُ الصّلحَ.
33 وهكذا لا يَقدِرُ أحَدٌ مِنكُم أنْ يكونَ تِلميذًا لي، إلاّ إذا تَخَلّى عَنْ كُلّ شيءٍ لَهُ.
مثل الملح
(متى 5‏:13، مرقس 9‏:50)
34 «المِلحُ صالِحٌ، ولكن إذا فسَدَ المِلحُ، فماذا يُملّحُهُ؟ 35 لا يَصلُحُ لِلتّربَةِ ولا للسَمادِ، بل يُرمَى بِه خارِجَ المكانِ. مَنْ كانَ لَه أُذُنانِ تَسمَعانِ، فَليَسمَعْ».
Yeesu ye kewo kendeyandi Loobula Luŋo la
1 Loobula Luŋ doo le la, Yeesu taata Farisee alifaa kiliŋ na buŋo kono ka domoroo ke jee. Moolu be a koroosi kaŋ, 2 kaatu kewo doo le be a ñaatiliŋo la, meŋ ye balayiti kuuraŋo soto. 3 Wo to le Yeesu ye Luwaa lonnaalu niŋ Farisewolu* ñininkaa ko, “Fo Luwaa sonta le baŋ ka moo kendeyandi Loobula Luŋo la, waraŋ fo a maŋ soŋ?” 4 Bari ì tuta deyiriŋ. Wo to le Yeesu ye kewo taa, a ye a kendeyandi. Wo koolaa a ye a bula, a taata. 5 Bituŋ a ko ì ye ko, “Jumaa le be alitolu kono, niŋ a dinkewo waraŋ a la ninsoo jolonta koloŋo kono Loobula Luŋo la, a te a saba la katabake ka a bondi?” 6 Bituŋ ì maŋ feŋ fo noo a ye.
Fammajiyo la kuwo karandiroo
7 Kabiriŋ Yeesu ye moolu koroosi, ì ye mennu buuñaatoo kumandi jee, a ye a je ko, ì ye siiraŋ buuñaariŋolu le taa. Bituŋ a naata ì karandi ñiŋ misaaloo la ko: 8 “Niŋ moo ye i kumandi maañoobitoo to, kana sii siiraŋ buuñaariŋo kaŋ. Tumandoo, moo meŋ na kuwo buuñaata ka tambi ite la, wo fanaa kumandita jee le. 9 Bituŋ moo meŋ ye ali buuñaatoo kumandi a la beŋo to, a be naa a fo la i ye le ko, ‘I la siiraŋo dii ñiŋ kewo la.’ Wo to le i maluriŋo be wuli la ka taa dulaa to, meŋ buuñaa dooyaata dulaalu bee ti. 10 Bari niŋ i buuñaatoo kumandita, i si sii dulaa to, meŋ maŋ buuñaa dulaalu bee ti. Niŋ i jiyaatiyo naata, a si a fo i ye ko, ‘N teeroo, naa dulaa buuñaariŋo to!’ Wo to le i be buuñaa soto la moolu bee ñaa la, mennu niŋ i be siiriŋ domoroo la. 11 Kaatu moo-wo-moo meŋ ye a faŋ sikandi, wo be jindi la le. Aduŋ moo-wo-moo meŋ ye a fammajii, wo be sikandi la le.”
12 Yeesu diyaamuta kewo ye fanaa, meŋ ye a buuñaatoo kumandi ko: “Niŋ i ye kontoŋo waraŋ siimaŋo parendi i la feetoo ye, kana i teeroolu kumandi, i baadinkewolu, i baadiŋ sutuŋolu waraŋ i siiñoo fankamaalu. Niŋ wo nte, ì fanaa be i buuñaatoo kumandi la i taa to, aduŋ wo le be ke la i la joo ti. 13 Bari niŋ i ye feetoo parendi, i si fuwaaroolu kumandi, ì niŋ lanjuurutoolu, namatoolu aniŋ finkintewolu. 14 Barakoo be naa la i kaŋ ne, kaatu wolu te i jooseyi noo la. Alla le be i joo la moo tilindiŋolu la saayaakoolaa wulindiroo luŋo la.”
Feeti baa la mansaaloo
(Matiyu 22:1-10)
15 Kewo doo fanaa be siiriŋ domoroo la jee. Kabiriŋ a ye Yeesu la ñiŋ kumoolu moyi, a ko a ye ko, “Barakoo be wo moo ye, meŋ be tara la domoroo la Alla la mansabaayaa kono!”
16 Bituŋ Yeesu ko a ye ko: “Kewo doo le ye feeti baa parendi. A ye moo jamaa buuñaatoo kumandi jee. 17 Kabiriŋ feeti baa pareeta, a ye a la dookuulaa kii moolu kaŋ, mennu buuñaatoo kumandita ko, ‘Ali naa, kuwolu bee pareeta le.’ 18 Bari ì bee kiliŋ-kiliŋ naa ye a dati ka ì la lanjuuroolu fo a ye ka yamfoo daani. Moo foloo ko a ye ko, ‘Nte ye senekunkoo le saŋ, aduŋ n ñanta taa la saayiŋ ka a juubee. Ŋa i daani, dukaree, yamfa m ma.’ 19 Kee doo ko, ‘Nte ye senetuuraa peeri luulu le saŋ. N ka taa wolu le koroosi saayiŋ. Ŋa i daani, dukaree, yamfa m ma.’ 20 Kee doo ko, ‘Nte ye musoo le futuu. Wo kamma la n te naa noo la.’
21 “Wo dookuulaa muruta, a ye ñiŋ kumoolu saata a maariyo ye. Bituŋ buntiyo kamfaatoo ko a la dookuulaa ye ko, ‘I tariyaa, i ye taa mbeedoolu niŋ silandiŋolu kaŋ taariŋ saatewo kono. I ye fuwaaroolu, lanjuurutoolu, finkintewolu aniŋ namatoolu naati naŋ konoto!’
22 “Wo kuwolu koolaa dookuulaa ko, ‘M maariyo, ŋa i la yaamaroo ke a ñaama le, bari hani saayiŋ buŋo maŋ faa.’ 23 Wo to le buntiyo ko dookuulaa ye ko, ‘Taa sila baalu niŋ sirinkoolu to. I si moolu maaneenee ka naa konoto, fo n na buŋo si faa. 24 Ŋa a fo ali ye, wo moolu mennu foloo buuñaatoo kumandita, hani moo kiliŋ te n na domoroo nene la ì kono.’ ”
Yeesu noomalankayaa
(Matiyu 10:37-38)
25 Kabiriŋ kafu baa be Yeesu nooma kaŋ, a ye a ñaa tiliŋ ì la, 26 a ko ì ye ko: “Niŋ moo-wo-moo be naa nte kaŋ, aduŋ a maŋ n kanu ka tambi a faamaa la, a baamaa, a la musoo, a diŋolu, a baadinkewolu, a baarimmusoolu, aniŋ hani a faŋo la baluwo, a te ke noo la n noomalankoo ti. 27 Niŋ moo-wo-moo meŋ buka a la yiribantambiloo bataa duni ka n nooma, a te ke noo la n noomalankoo ti.
28 “Jumaa le be alitolu kono, niŋ meŋ lafita ka tatoo loo, a te sii la foloo ka a la kodoo konti, ka a loŋ fo a la kodoo be a sii la le? 29 Niŋ wo nte, niŋ a ye fondamaŋo loo, bari a maŋ tatoo baŋ noo, moolu mennu be a je la, ì be a dati la le ka a ke jelefeŋo ti. 30 Ì be a fo la le ko, ‘Ñiŋ kewo ye tataloo dati, a maŋ a baŋ noo.’
31 “Waraŋ niŋ mansakewo niŋ kee wuli taŋ be taa ka mansakee doo kelendi, meŋ niŋ kee wuli muwaŋ mu, fo a te sii la foloo ka i miira, fo a bambanta le ka a waliŋ? 32 Niŋ a te a kelendi noo la, janniŋ a ka sutiyaa a keleñoo la, a be kiilaalu kii la a kaŋ ne, ka kayiroo kacaa.
33 “Wo to alitolu kono, niŋ meŋ maŋ a koo dii feŋo bee la, a ye meŋ soto, wo maarii te ke noo la n noomalankoo ti.
Koo nafantaŋo
(Matiyu 5:13Maaka 9:50)
34 “Koo beteyaata le, bari niŋ a foota a la kuniyaa la, a be kuniyaa noo la ñaadii le kotenke? 35 A maŋ beteyaa hani senebankoo ye, sako ka ke jambandi jurumoo to, bari moolu be a fayi la le. Meŋ ye tuloo soto ka moyiroo ke, a si a moyi.”