ولادة شمشون
1 وعادَ بَنو إِسرائيلَ وعَمِلوا الشَّرَّ في عينَي الرّبِّ، فسَلَّمَهُمُ الرّبُّ إلى أيدي الفِلسطيِّينَ أربعينَ سنَةً.
2 وكانَ رَجُلٌ مِنْ صَرْعةَ‌، مِنْ قبـيلةِ دانَ ا‏سمُهُ مَنوحُ، وكانَتِ ا‏مرأتُهُ عاقِرا. 3 فتراءَى ملاكُ الرّبِّ للمرأةِ وقالَ لها: «أنتِ عاقِرٌ، لكنَّكِ سَتَحمِلينَ وتَلِدينَ ا‏بنا. 4 والآنَ فا‏نتَبِهي لا تشربـي خمرا ولا مُسكِرا ولا تأكُلي شيئا حَرَّمَتْهُ الشَّريعةُ، 5 لأنَّكِ سَتَحمِلينَ وتَلِدينَ ا‏بنا شَعرُهُ لا يُقَصُّ، لأنَّهُ يكونُ نَذيرا للهِ مِنْ بَطنِ أمِّهِ، وهوَ يَبدأُ بِـخلاصِ بَني إِسرائيلَ مِنْ أيدي الفِلسطيِّينَ‌». 6 فجاءتِ المَرأةُ وقالَت لِزَوجِها: «جاءَني رَجُلٌ مَنظَرُهُ كمَنظَرِ ملاكِ اللهِ. مُرهِبٌ جِدًّا، فما سَألْتُهُ مِنْ أينَ هوَ، ولا هوَ أخبَرَني با‏سمِهِ، 7 وقالَ لي: سَتَحبَلينَ وتَلدينَ ا‏بنا. والآنَ لا تشربـي خمرا ولا مُسكِرا، ولا تأكُلي شيئا حَرَّمَتْهُ الشَّريعةُ، لأنَّ الصَّبـيَّ يكونُ نَذيرا للهِ مِنْ بَطنِ أمِّهِ إلى يومِ وفاتِهِ».
8 فصلَّى مَنوحُ إلى الرّبِّ وقالَ: «أتوسَّلُ إليكَ ربِّـي أنْ يعودَ رَجُلُ اللهِ الّذي أرسَلْتَهُ إلينا كي يُعلِمَنا ما نعمَلُ بالصَّبـيِّ المَولودِ». 9 فسَمِعَ اللهُ دُعاءَ مَنوحَ، فجاءَ مَلاكُ اللهِ ثانيةً إلى المَرأةِ وهيَ في الحقلِ، ولم يكُن زَوجُها معَها. 10 فجاءتِ المَرأةُ مُسرِعةً وأخبَرَت زوجَها وقالَت لَه: «تَراءَى ليَ الرَّجُلُ الّذي أتاني في ذلِكَ اليومِ». 11 فقامَ مَنوحُ وتَبِـعَ ا‏مرأتَهُ وجاءَ إلى الرَّجُلِ وسألَهُ: «أأنتَ الرَّجُلُ الّذي تكَلَّمَ معَ ا‏مْرَأتي؟» فأجابَ: «أنا هوَ». 12 فقالَ مَنوحُ: «والآنَ إذا تحَقَّقَ قولُكَ، فكيفَ يَجبُ أنْ نَتَصرَّفَ في أمرِ الصَّبـيِّ؟ وماذا نعمَلُ بهِ؟» 13 فقالَ لَه ملاكُ الرّبِّ: «لِتَمتَنعِ ا‏مرأتُكَ عَنْ جميعِ ما قُلتُ لها أنْ تَمتَنعَ عَنهُ: فلا تَذُقْ ما يَخرُجُ مِنَ الكرمةِ، ولا تشربْ خمرا ومُسكِرا، 14 ولا تأكُلْ شيئا حَرَّمَتْهُ الشَّريعةُ، بل لِتَعمَلْ بِكُلِّ ما أمرتُ بهِ».
15 فقالَ مَنوحُ لِمَلاكِ الرّبِّ: «دَعنا نُبقيكَ عِندَنا حتّى نُعِدَّ لكَ جَدْيا مِنَ المعَزِ». 16 فقالَ لَه ملاكُ الرّبِّ: «حتّى لو أبقَيتَني، فلا آكُلُ مِنْ خُبزِكَ، أمَّا إذا شِئتَ أنْ تُقَدِّمَ مُحرَقةً، فقَدِّمْها للرّبِّ». ولم يكُن مَنوحُ يَعلمُ أنَّهُ ملاكُ الرّبِّ. 17 فسألَهُ مَنوحُ: «ما ا‏سمُكَ؟ حتّى إذا تَمَّ قولُكَ نُكرِمَكَ». 18 فأجابَه: «لِماذا تسألُ عَنِ ا‏سمي وا‏سمي عجيـبٌ‌؟» 19 فأخذَ مَنوحُ جَدْيَ المعَزِ والتَّقدِمةَ وقدَّمَها للرّبِّ على الصَّخرةِ، فعَمِلَ الملاكُ عملا عجيـبا‌ ومَنوحُ وزَوجَتُهُ يَنظرانِ. 20 فكانَ عِندَ ا‏رتفاعِ اللَّهيـبِ عَنِ المذبَحِ نحوَ السَّماءِ أنَّ ملاكَ الرّبِّ صَعِدَ في لَهيـبِ المذبَحِ ومَنوحُ وزَوجَتُهُ يَنظرانِ فسقطا على وجهَيهِما إلى الأرضِ.
21 ولم يَعُدْ ملاكُ الرّبِّ يتَراءَى لِمَنوحَ وزَوجَتِهِ، فعَلِمَ مَنوحُ مِنْ ذلِكَ أنَّهُ ملاكُ الرّبِّ. 22 فقالَ لا‏مرأتِهِ: «سَنموتُ لأنَّنا رأينا اللهَ». 23 فأجابَتْهُ: «لو أنَّ الرّبَّ أرادَ أنْ يُميتَنا لما قَبِلَ مِنْ أيدينا مُحرَقةً وتَقدِمةً، ولا كانَ أرانا جميعَ ما رَأينا، ولما أسمَعَنا ما سَمعناهُ الآنَ». 24 ووَلَدتِ المَرأةُ ا‏بنا وسَمَّتهُ شَمشونَ. وكبُرَ الصَّبـيُّ وباركَهُ الرّبُّ. 25 وحَلَّ روحُ الرّبِّ علَيهِ ومَلأَهُ قُوَّةً في مَحلَّةِ دانَ، بـينَ صَرعَةَ وأشتَأُولَ.
Samuuda la wuluwo
1 Banisirayilankoolu ye kuu jawoo ke Yaawe* ñaatiliŋo la kotenke. Bituŋ Yaawe ye ì duŋ Filisitinkoolu bulu fo sanji taŋ naani.
2 Kewo doo le mu, meŋ bota Sora, a too mu Manowa le ti. A bota Dani lasiloo le kono. A la musoo mu musu jiidibaloo le ti, a nene maŋ diŋ soto. 3 Yaawe la malaayikoo naata finti ñiŋ musoo kaŋ, a ko a ye ko, “Ite mu musu jiidibaloo ti ñaa-wo-ñaa, meŋ nene maŋ diŋ soto, i be konoo taa la le, aduŋ i be dinkewo le wuluu la. 4 I hakiloo tu, i kana wayinoo* miŋ, waraŋ dolo koteŋ, aduŋ i kana feŋ domo meŋ konta. 5 Niŋ i ye dindiŋo ñiŋ wuluu, liirilaŋo maŋ ñaŋ na maa la a kuŋo la. Kaatu ka bo waatoo meŋ na a be tara la a baamaa wuluuñaŋo kono, a be ke la Alla la moo le ti, komeŋ Nasira moo. Ate le be ke la moo ti, meŋ be a dati la ka Banisirayilankoolu bondi Filisitinkoolu bulu.”
6 Bituŋ musoo ñiŋ naata a fo a keemaa ye ko, “Alla la moo le naata n kaŋ, bari a muluŋo be le ko Alla la malaayikoo. A silaŋñaa warata baake le. M maŋ a ñininkaa noo, a bota naŋ daameŋ, aduŋ a fanaa maŋ a too fo n ye. 7 Bari a ko n ye le ko, ‘I be konoo taa la le, aduŋ i be dinkewo le wuluu la. Kana wayinoo miŋ, waraŋ dolo koteŋ, aduŋ i kana feŋ domo meŋ konta. Kaatu dindiŋo ñiŋ be ke la Nasira moo le ti Alla ye, ka bo luŋo meŋ na, a be wuluu la ka taa fo janniŋ a be faa la.’ ”
8 Bituŋ Manowa ye a buloo laa Yaawe ye, a ko a ye ko, “Hee Yaawe, ŋa i daani, fo i la moo i ye meŋ kii naŋ nuŋ, a si naa ǹ kaŋ kotenke. A ye ǹ karandi, ǹ ñanta meŋ ke la dindiŋo ñiŋ na kuwo to, meŋ ka naa wuluu teŋ.” 9 Alla ye i danku Manowa ma. Bituŋ a la malaayikoo naata kotenke musoo ñiŋ kaŋ, kabiriŋ a be siiriŋ kunkoo to. Bari a niŋ a keemaa Manowa maŋ tara ñoo kaŋ jee. 10 Bituŋ musoo ñiŋ tariyaatoo borita, a taata a fo a keemaa ye ko, “Kewo meŋ naata n kaŋ wo luŋ, a naata le kotenke.”
11 Manowa wulita, a bulata a musu nooma. A naata kewo ñiŋ kaŋ, a ko a ye ko, “Ite le mu kewo ti baŋ, meŋ diyaamuta nuŋ ñiŋ musoo ye?” Kewo ñiŋ ko a ye ko, “Nte le mu.” 12 Manowa ko a ye ko, “Saayiŋ, niŋ i la kumoolu keta tooñaa ti, muŋ ne ñanta ke la ñiŋ dindiŋo la baluuñaa ti? A ñanta muŋ ne ke la?”
13 Alla la malaayikoo ko Manowa ye ko, “Ñiŋ musoo si a hakiloo tu kumoolu bee to, ŋa mennu fo a ye. 14 A maŋ ñaŋ na feŋ-wo-feŋ ne domo la, meŋ bota wayini* yiroo bala. A maŋ ñaŋ na wayinoo miŋ na, waraŋ dolo koteŋ, aniŋ a kana feŋ domo meŋ konta. A ñanta ñiŋ kumoolu bee muta la le, ŋa a yaamari mennu la teŋ.”
15-16 Manowa maŋ a loŋ ko, ñiŋ kewo mu Yaawe la malaayikoo le ti. Bituŋ a ko a ye ko, “Ǹ lafita i ye i muñandiŋ ke, ŋà baakotondiŋo tabi i ye.” Bari Yaawe la malaayikoo ko Manowa ye ko, “Hani niŋ a ye a tara, i ye m mutandi jaŋ, n te i la domoroo domo la. Bari niŋ i lafita ka jani sadaa* bo, wo to a bo Yaawe ye.”
17 Bituŋ Manowa ko Yaawe la malaayikoo ye ko, “I too ndii? I si a je, niŋ i la kumoolu keta tooñaa ti, n si i horoma noo.” 18 Bari Yaawe la malaayikoo ko a ye ko, “Muŋ ne ye a tinna i ye n too ñininkaa? A kaawakuuyaata baake le.” 19 Bituŋ Manowa ye baakotondiŋo taa, aniŋ siimaŋ sadaa, a ye a jani Yaawe ye bere baa kaŋ. Yaawe naata kaawakuwo ke, aduŋ Manowa niŋ a la musoo be a fele kaŋ. 20 Wo to le dimbaa neŋo wulita ka bo sadaabodulaa* to ka taa saŋo santo, Yaawe la malaayikoo taata niŋ ñiŋ dimbaa neŋo le la. Kabiriŋ Manowa niŋ a musumaa ye ñiŋ je, ì ye i faŋ fayi duuma, ì ye ì foŋo loo bankoo to.
21 Yaawe la malaayikoo maŋ finti Manowa niŋ a la musoo kaŋ kotenke. Bituŋ Manowa naata a loŋ ko, ñiŋ kewo mu Yaawe la malaayikoo le ti. 22 Bituŋ a ko a la musoo ye ko, “Ntolu be faa la le, kaatu ŋà Alla le je.” 23 Bari a la musoo ko a ye le ko, “Niŋ Yaawe lafita ka m̀ faa, a te ǹ na jani sadaa niŋ ǹ na siimaŋ sadaa muta la ǹ ye. A te ñiŋ kuwolu bee yitandi la ǹ na, aniŋ ka ñiŋ kuma siifaa fo ǹ ye.”
24 Musoo ñiŋ naata dinkee wuluu, a ye a toolaa Samuuda la. Kambaanoo ñiŋ menta, aduŋ Yaawe neemata a ma. 25 Yaawe la Nooroo ye a dati ka a maamandi ka kuwolu ke Mahane-Dani, meŋ be Sora niŋ Esitawoli teema.