يعقوب يـبارك ا‏بني يوسف
1 ومَرَّتِ الأيّامُ فقيلَ لِـيوسُفَ: «أبوكَ مرِيضٌ». فأخذَ معَه ا‏بنَيهِ منَسَّى وأفرايمَ. 2 ولمَّا قِـيلَ لِـيعقوبَ: «ها ا‏بنُكَ يوسُفُ قادِمٌ إِليكَ»، جمَعَ قِواهُ وجلَسَ على فِراشِهِ.
3 وقالَ يَعقوبُ لِـيوسُفَ: «اللهُ القديرُ ظهَرَ لي في لُوزَ، في أرضِ كنعانَ، وبارَكني 4 وقالَ لي: سأُنْميكَ وأُكَثِّرُكَ وأجعَلُكَ عِدَّةَ شُعوبٍ وأُعطي نسلَكَ هذِهِ الأرضَ مِنْ بَعدِكَ مُلْكا أبديًّا‌. 5 ثُمَّ قالَ يعقوبُ: «والآنَ يا يوسُفُ، فا‏بناكَ منَسَّى وأفرايمُ اللَّذانِ وُلِدا لكَ في أرضِ مِصْرَ، قَبلَ مَجيئي إليكَ، يكونانِ لي مِثْلَ رَأوبـينَ وشِمعونَ‌. 6 ومَنْ يُولَدُ لكَ بَعدَهُما مِنَ البَنينِ فلا يكونُ لي، بل يكونُ لكَ ويَنالُ نصيـبَهُ مِنَ الميراثِ على قَدْرِ أخوَيْه منَسَّى وأفرايِمَ.
7 وأمَّا أنا فلمَّا رجَعْتُ مِن سَهلِ أرامَ فُجِعْتُ بِموتِ أُمِّكَ راحيلَ‌ في أرضِ كنعانَ. في الطَّريقِ على مَقرُبَةٍ مِنْ أفراتَةَ، فدَفَنتُها هُناكَ في طريقِ أفراتَةَ وهيَ بَيتُ لَحمٍ.
8 ورأى يعقوبُ ا‏بْنَيْ يوسُفَ فقالَ: «مَنْ هذانِ؟» 9 فقالَ لَه يوسُفُ: «هُما ا‏بنايَ اللَّذانِ رَزَقَني إيَّاهما اللهُ هُنا». قالَ: «قَرِّبْهُما إليَّ لأُبارِكَهُما». 10 وكانَت عَينا يعقوبَ كَليلَتَينِ‌ مِنَ الشَّيخوخةِ، ولم يَكُنْ يَقدِرُ أنْ يُبصِرَ. فقَرَّبَهُما إليهِ، فقَبَّلَهُما وا‏حتَضَنَهُما 11 وقالَ ليوسُفَ: «ما كُنتُ أظُنُّ أنِّي أرى وجهَكَ، فأراني اللهُ نسلَكَ أيضا». 12 ثُمَّ أخرَجَهُما يوسُفُ مِنْ بَينِ رُكبتَي أبـيهِ‌ وسجَدَ على وجهِهِ إلى الأرضِ.
13 وأخذَ يوسُفُ ا‏بنَيهِ الاثنينِ، فَقَرَّبَ أفرايمَ بِيمينِه إلى يَسارِ يعقوبَ وقَرَّبَ منَسَّى بِيسارِهِ إلى يَمينِ يعقوبَ، 14 فَمَدَّ يعقوبُ يَدَيه مُخالِفا. فوضَعَ يَمينَه على رأسِ أفرايمَ وهوَ الأصغَرُ ويَسَارَه على رأسِ منَسَّى مَعَ أنَّهُ البِكرُ‌. 15 وبارَكَ يوسُفَ وقالَ:
«اللهُ الّذي سَلَكَ أبواي إبراهيمُ وإسحَقُ أمامَهُ،
اللهُ الّذي رعاني طُولَ حياتي إلى اليومِ،
16 اللهُ‌ الَّذي نجَّاني مِنْ كُلِّ سوءٍ
يُبارِكُ هذَينِ الصَّبـيَّينِ.
يتسمَّيانِ بإسمي وإسمِ أبوَيَّ إبراهيمَ وإسحَقَ
ويكثُرانِ جدًّا في الأرضِ».
17 فلمَّا رأى يوسُفُ أنَّ أباهُ وضَعَ يدَهُ اليُمنى على رأسِ أفرايمَ ساءَهُ ذلِكَ. فأمسَكَ بِيَدِ أبـيهِ ليَنقُلَها عَنْ رأسِ أفرايمَ إلى رأسِ منَسَّى. 18 وقالَ يوسُفُ لأِبـيهِ: «ما هكذا يا أبـي، لأنَّ هذا هوَ البِكْرُ وعلى رأسِهِ تضَعُ يَمينَكَ». 19 فرَفَضَ أبوهُ وقالَ لَه: «عرَفْتُ يا ا‏بني عرَفْتُ. منَسَّى أيضا يكونُ شعبا، وهوَ أيضا يصيرُ عظيما. ولكنَّ أخاهُ الأصغرَ يصيرُ أعظمَ مِنه. ويكونُ نَسلُه عِدَّةَ أُمَمٍ».
20 وبارَكَهُما يعقوبُ في ذلِكَ اليومِ، وقالَ: «تكونانِ بَرَكَةً في بَني إِسرائيلَ، فَيُقالُ: يجعَلُكَ اللهُ مِثْلَ أفرايمَ ومِثلَ منَسَّى». وهكذا قَدَّمَ يعقوبُ أفرايِمَ على منَسَّى‌.
21 وقالَ يعقوبُ ليوسُفَ ا‏بنهِ: «دَنَت ساعةُ موتي، وسيكونُ اللهُ معَكُم ويرُدُّكُم إلى أرضِ آبائِكُم. 22 وأنا أَعطيتُكَ شكيمَ‌ عَلاوةً على إخوتِكَ، وهيَ الّتي أخَذْتُها مِنْ يَدِ الأموريِّينَ بِسَيفي وقَوسي».
Yaakuba ye neemoo duwaa Yusufa dinkee fuloo ye
1 Ñiŋ kuwo koolaa, ì naata a fo Yusufa ye ko, “I faamaa saasaata le.” Wo le to a niŋ a dinkee fuloo, Manase niŋ Efurayimu*, taata ñoo la. 2 Kabiriŋ ì ye kumoo futandi Yaakuba ma ko, “I dinkewo Yusufa le naata i yaa,” a ye a faŋ bambandi, a wulita, a siita laaraŋo kaŋ.
3 Bituŋ Yaakuba ko Yusufa ye ko, “Alla Tallaa fintita n kaŋ Lusi le, Kanaani bankoo kaŋ. Bituŋ a neemata m ma, 4 a ko n ye ko, ‘M be i jiidindi la ka i koomoo siyandi. M be moo jamaa-jamaa le bo la i bala, aduŋ m be ñiŋ bankoo dii la i koomalankoolu le la ite koolaa, ka ke ì taa ti fo fawu.’ 5 Wo kamma la, i dinkee fuloo, Efurayimu aniŋ Manase, i ye mennu wuluu Misira, janniŋ n ka naa jaŋ, be nte le la karoo la. M be ì ke la le komeŋ m faŋo dinkewolu, komeŋ Rubeni niŋ Simeyoni be n ye ñaameŋ. 6 I ye diŋolu mennu wuluu itolu koolaa, wolu be tara la i faŋo la karoo le la. Ì la keetaabankoo be bo la Efurayimu niŋ Manase la karoo le la. 7 I baamaa Raheli la kuwo le ye a tinna ŋa ñiŋ kuwo ke. Kabiriŋ m be muru kaŋ ka bo Padani ka taa Kanaani bankoo kaŋ, a faata m bulu siloo kaŋ, niŋ i sumanta Efurata* saatewo la domandiŋ doroŋ. Ŋa a baadee jee le to sila daala, meŋ ka taa Efurata, saayiŋ ì ka a fo daameŋ ye Betilehemu.”
8 Kabiriŋ Isirayila ye Yusufa dinkewolu je, a kumata ko, “Jumaa le mu ñinnu ti?” 9 Yusufa ko a faamaa ye ko, “N diŋolu le mu, Alla ye mennu dii n na jaŋ.” Bituŋ a ko a ye ko, “Ì samba n ye naŋ, fo n si neemoo daani ì ye.” 10 Saayiŋ Isirayila ñaalu ka dibi a ma le keebaayaa kamma la, a buka jeroo ke noo baake. Wo le to Yusufa ye ì samba naŋ a daala, a ye i miniŋ ì la, a ye ì sumbu. 11 Isirayila ko Yusufa ye ko, “N nene maŋ a miira ko, n si i je kotenke. Alla fele, a ye n jerendi i diŋolu faŋolu la.”
12 Bituŋ Yusufa naata ì bondi a faamaa Isirayila wutoo kaŋ, a ñoyita ka biti bankoo to a ñaatiliŋo la. 13 Wo koolaa, a ye Efurayimu muta a bulubaa buloo kono, a ye a londi Isirayila maraa karoo la. Bituŋ a ye Manase muta a maraa buloo kono, a ye wo londi Isirayila bulubaa karoo la. 14 Bari Isirayila naata a buloolu bantambili le. Wo le to a ye a bulubaa buloo laa Efurayimu kuŋo to, a niŋ a la dindiŋyaa ñaa-wo-ñaa. Bituŋ a ye a maraa buloo laa Manase kuŋo to, meŋ mu diŋ foloo ti. 15 A ye neemoo daani Yusufa ye, a ko a ye ko,
“M mamakewo Iburayima aniŋ m faamaa Isiyaaka
taamata Alla la siloo le la.
Ate le keta n kantalaa ti n na baluwo bee kono,
fo ka naa bula bii tiloo la.
16 Aduŋ a la malaayikoo le ye n tanka kooroo kuwo bee ma.
Allamaa Alla ye neema ke ñiŋ kambaanendiŋolu ye.
Allamaa n too niŋ n na moo foloolu Iburayima niŋ Isiyaaka toolu
ye tu keriŋ ka bo niŋ ñinnu la.
Allamaa ì ke la jiidilaa ti, ì ye siyaa duniyaa kono.”
17 Kabiriŋ Yusufa ye a je ko, a faamaa ye a bulubaa buloo laa Efurayimu le kuŋo kaŋ, a maŋ diyaa a ye. Wo le to a ye a faamaa buloo muta ka a bondi Efurayimu kuŋo to, ka a ke Manase kuŋo to. 18 Yusufa ko a faamaa ye ko, “Fo wo nte, m faamaa, baawo ñiŋ doo le mu diŋ foloo ti. I buloo laa wo le kuŋo kaŋ.” 19 Bari a faamaa maŋ soŋ, a ko a ye ko, “Ŋa a loŋ ne, n diŋo, ŋa a loŋ ne. A fanaa be naa ke la lasiloo le ti, a be ke la moo baa le fanaa ti. Bari a si ke ñaa-wo-ñaa, a doomaa Efurayimu le la kuwo be wara la a ti, a koomoo be siyaa la le famfaŋ ka ke lasili jamaa ti.”
20 Wo le to a ye neemoo daani ì ye wo luŋo la, ka a fo ko, “Niŋ Banisirayilankoolu be neemoo daani la moo-wo-moo ye, ì be a fo la le ko, ‘Allamaa Alla ye i ke ko Efurayimu niŋ Manase.’ ” Bituŋ a ye Efurayimu la kuwo tambindi Manase la. 21 Bituŋ Isirayila ko Yusufa ye ko, “Sambii m be faa la. Bari Alla be tara la ali fee le, aduŋ a be ali samba la ali la moo foloolu la bankoo kaŋ ne kotenke. 22 Ŋa kenoo meŋ taa Amorinkoolu bulu n na hawusaroo* niŋ n na kalabeñoo la, ŋa wo dulaa dii i la le saayiŋ ka lafaa i taa kaŋ, i niŋ i kotookewolu niŋ i doomaa ye meŋ talaa.”