إبراهيم في جرار
1 وا‏نتقلَ إبراهيمُ مِنْ هُناكَ إلى أرضِ النَّقَبِ، فأقامَ بَينَ قادِشَ وشورَ ونزلَ بمدينةِ جَرارَ. 2 وقالَ إبراهيمُ عَنْ سارةَ ا‏مرأتِه: «هيَ أختي». فأرسلَ أبـيمالكُ، مَلِكُ جَرارَ، فأخذَ سارةَ‌. 3 فجاءَ اللهُ إلى أبـيمالكَ في حُلُمِ اللَّيلِ وقالَ لَه: «ستموتُ بسبَبِ المرأةِ الّتي أخذْتَها، فهيَ مُتزوِّجةٌ برجُلٍ». 4 ولم يكُنْ أبـيمالكُ ا‏قتربَ إليها، فقالَ: «يا سيّدي، أأُمَّةً بريئَةً تَقْتُلُ؟ 5 أما قالَ لي إبراهيمُ: هيَ أُختي، وقالت لي ا‏مرأتُهُ أيضا: هوَ أخي؟ فبسلامةِ قلبـي ونقاوةِ يَديَّ فعلْتُ هذا». 6 قالَ لَه اللهُ في الحُلُم: «أنا أعرِفُ أنَّكَ بسلامةِ قلبِكَ فعلْتَ هذا، ولذلِكَ منَعْتُكَ مِنْ أنْ تَمُسَّها فتَخطَأُ إليَّ. 7 والآنَ رُدَّ ا‏مرأةَ الرَّجُلِ، فهوَ نَبـيٌّ يُصلِّي لأجلِكَ فتحيا. وإنْ كُنتَ لا تردُّها، فا‏علمْ أنَّكَ لا بُدَّ هالكٌ أنتَ وجميعُ شعبِكَ».
8 فبكَّرَ أبـيمالكُ في الغَدِ وا‏ستدعى جميعَ رجالهِ وأخبرهُم بكُلِّ ما جرى، فخافوا خوفا شديدا. 9 ثُمَّ دعا أبـيمالكُ إبراهيمَ وقالَ لَهُ: «ماذا فعَلْتَ بنا؟ وبماذا أذنبتُ إليكَ حتّى جلبْتَ عليَّ وعلى مملكتي خطيئةً عظيمةً؟ ما فعَلْتَ بـي لا يفعَلُهُ أحدٌ». 10 وسألَ أبـيمالكُ إبراهيمَ: «ماذا خطرَ لكَ حتّى فعَلْتَ هذا؟» 11 فأجابَ إبراهيمُ: «ظننْتُ أنْ لا وجودَ لخوفِ اللهِ في هذا المكانِ، فيقتلُني النَّاسُ بسببِ ا‏مرأتي. 12 وبالحقيقةِ هيَ أختي ا‏بنةُ أبـي لا ا‏بنةُ أُمِّي، فصارت ا‏مرأةً لي. 13 فلمَّا شَرَّدني اللهُ مِنْ بَيتِ أبـي قلتُ لها: تُحسِنينَ إليَّ إنْ قلتِ عنِّي حَيثُما ذهبْنا: هوَ أخي».
14 فأخذَ أبـيمالكُ غنَما وبقَرا وعبـيدا وجواريَ وأعطى هذا كُلَّه لإبراهيمَ وأعادَ إليهِ سارةَ ا‏مرأتَهُ. 15 وقالَ أبـيمالكُ: «هذِهِ بلادي بَينَ يَديكَ، فأقِمْ حَيثُما طابَ لكَ». 16 وقالَ لسارةَ: «أعطيتُ أخاكِ ألفا مِنَ الفضَّةِ، وهو لكِ رَدُّ ا‏عتبارٍ أمامَ عُيونِ كُلِّ مَنْ معَكِ وسِواهُم بأنِّي لم أتزوَّجْكِ‌». 17 فصلَّى إبراهيمُ إلى اللهِ، فشفَى اللهُ أبـيمالكَ وا‏مرأتَهُ وجوارِيَهُ فولَدْنَ، 18 وكانَ الرّبُّ أغلقَ كُلَّ رَحِمٍ في بـيتِ أبـيمالكَ بسببِ سارةَ ا‏مرأةِ إبراهيمَ.
Iburayima niŋ Saara la taroo Kerari saatewo to
1 Iburayima bota Mamure, a taata Nekefu* tundoo maafaŋo la. A sabatita Kadesi saatewo niŋ Suri keñewuloo* le teema. A la tumarankeeyaa waatoo Kerari to, 2 Iburayima ye meŋ fo a la musoo Saara la kuwo to, wo le mu ko, a baarimmusoo le mu. Bituŋ Abimeleki, meŋ mu Kerari mansakewo ti, ye kiilaa kii ka Saara samba naŋ. 3 Bari suutoo, Alla naata finti Abimeleki kaŋ siiboo kono. A ko a ye ko, “I be faasiloo le kaŋ musoo la kuwo kaŋ, i ye meŋ taa, kaatu musu futuuriŋo le mu.”
4 Bari Abimeleki niŋ a maŋ kafu. Bituŋ a ko, “M maariyo, fo i be moo kasaara la le baŋ, meŋ maŋ kuu jawu ke? 5 Fo a faŋo le maŋ a fo n ye ko, a baarimmusoo le mu? Aduŋ Saara fanaa ye ñiŋ ne fo n ye ko, a baarinkewo le mu. Nte maŋ tawu ka ñiŋ kuwo ke, aduŋ m maŋ maa kuu la ñiŋ kuwo to.”
6 Bituŋ Alla ko a ye siiboo kono ko, “Haa, ŋa a loŋ ne ko, i maŋ tawu ka ñiŋ kuwo ke. Bari nte faŋo le ye i tanka ka junube kuwo ke. Wo kamma la m maŋ soŋ, i niŋ a ye kafu. 7 Wo to saayiŋ ñiŋ kewo la musoo murundi a kaŋ, kaatu annabiyomoo le mu. A si duwaa i ye, fo i si baluu. Bari niŋ i maŋ a murundi, a loŋ ko, i be faa la le, i niŋ i la maramoolu bee.”
8 Wo le to Abimeleki wulita wo soomandaa juunoo, a ye a la dookuulaalu bee kumandi. Bituŋ a ye kuwo ñiŋ bee saata ì ye. Wolu naata sila baake. 9 Bituŋ Abimeleki ye Iburayima kili, a ko a ye ko, “Ite ye muŋ ne ke ntolu la? Ŋa muŋ kuu jawu le ke i la, fo i be naa ñiŋ maasiiba jawu baa samba la naŋ n kaŋ, aniŋ n na mansamarali bankoo? I ye kuu le ke n na, meŋ maŋ ñaŋ ka ke.” 10 Bituŋ Abimeleki tententa ka a fo Iburayima ye ko, “I ye muŋ ne miira ñiŋ kuwo to, i ye ñiŋ meŋ ke teŋ?”
11 Iburayima ko a ye ko, “Ŋa ñiŋ ke le, kaatu nte ye a miira le ko, Alla ñaasilaŋo hani a kiliŋo maŋ tara ñiŋ dulaa to, aduŋ ì si m faa noo le n na musoo la kuwo kaŋ. 12 Hani wo faŋo te, m baarimmusoo le mu, kaatu m̀ mu faa kiliŋ ne ti, bari m̀ maŋ ke baa kiliŋ ti. Bituŋ n naata a futuu. 13 Kabiriŋ Alla ye n wulindi ka bajonki ka bo m faamaa yaa, n ko a ye ko, ‘I si i la kanoo yitandi n na, m̀ futata daa-wo-daa, niŋ i be n na kumoo fo la, i si a fo ko, nte mu i baarinkewo le ti.’ ”
14 Wo le to Abimeleki naata saajiyolu taa, ninsoolu aniŋ jommusoolu niŋ jonkewolu. A ye ì dii Iburayima la. Bituŋ a ye a musu Saara seyindi a ma. 15 Abimeleki ko a ye ko, “N na bankoo fele, daa-wo-daa diyaata i ye, i si sabati jee.” 16 Bituŋ a ko Saara ye ko, “M be kodiforo kuntu wuli kiliŋ dii la i baarinkewo la. Wo le be a koyindi la i la moolu bee ñaa la ko, i maŋ kuu ke. I la horomoo si tu i kaŋ ko i maŋ kuu ke.”
17-18 Ñiŋ kuwo la kewo Saara la, Iburayima la musoo, Yaawe* ye musoolu bee wuluuñaŋolu soroŋ, mennu be Abimeleki la dulaa to. Wo le to Iburayima naata duwaa Abimeleki ye. Bituŋ Alla ye a kendeyandi. A ye a la musoo fanaa kendeyandi, aniŋ a la joŋ sunkutoolu, fo ì si naa diŋolu soto noo kotenke.