تكريس الأبكار للرب
1 وقالَ الرّبُّ لموسى: 2 «كَرِّسْ لي كُلَّ بِكْرٍ فاتحِ رَحْمٍ مِنَ النَّاسِ والبَهائمِ في بَني إِسرائيلَ‌».
3 فقالَ موسى للشَّعبِ: «أذكُروا هذا اليومَ الّذي خرَجْتُم فيهِ مِنْ مِصْرَ، مِنْ دارِ العُبوديَّةِ. بـيَدٍ قديرةٍ أخرَجكُمُ الرّبُّ، فلا تأكُلوا خُبزا مُختمِرا. 4 في هذا اليومِ مِنَ الشَّهرِ الأوَّلِ، شهرِ أبـيبَ‌، أنتُم تَخرُجونَ مِنْ أرضِ مِصْرَ، 5 فإذا أدخلَكُمُ الرّبُّ أرضَ الكنعانيِّينَ والحثِّيِّينَ والأموريِّينَ والحوِّيِّينَ واليـبوسيِّينَ الّتي حلَفَ الرّبُّ أنْ يُعطيَها لآبائِكُم أرضا تدرُّ لَبنا وعسَلا، فاحتَفِظوا بهذِهِ العِبادةِ في هذا الشَّهرِ‌. 6 سَبْعةَ أيّامٍ تأكلونَ خُبزا فطيرا، وفي اليومِ السَّابعِ عيدٌ للرّبِّ. 7 فلا يُرَى لكم خُبزٌ فطيرٌ في هذِهِ السَّبعةِ الأيّامِ ولا شيءٌ مُختمِرٌ في جميعِ ديارِكُم. 8 وتقولونَ لأبنائِكُم في ذلِكَ اليومِ: نفعَلُ هذا ا‏عتِرافا بما عمِلَ الرّبُّ لنا حينَ أخرَجَنا مِنْ مِصْرَ. 9 ويكونُ هذا كالوَشْمِ على أيديكُم أو كالعلامةِ على جِباهِكُم بـينَ عُيونِكُم، تَذكارا يُبقي شريعةَ الرّبِّ في أفواهِكُم، لأنَّ الرّبَّ بـيَدٍ قديرةٍ أخرجَكُم مِنْ مِصْرَ. 10 وا‏حفَظوا هذِهِ الفريضةَ في وقتِها سنَةً بَعدَ سنَةٍ.
11 وإذا أدخلَكُمُ الرّبُّ أرضَ كنعانَ، كما حلَفَ لكُم ولآبائِكُم، وأعطاها لكُم، 12 فخصِّصوا للرّبِّ كُلَّ ذَكَرٍ، فاتحِ رَحِمٍ، وكُلَّ أوَّلِ ذَكَرٍ تَلِدُه بَهائِمُكُم. 13 وا‏فتدوا بِكْرَ الحميرِ بخروفٍ، وإنْ شِئتُم أنْ لا تفتدوهُ فا‏كْسِروا رَقبتَهُ. وا‏فتدوا كُلَّ بكْرٍ مِنْ بَنيكُم‌. 14 وإذا سألَكُم بَنوكُم غدا: «ما هذا؟» فقولوا لهُم: «بـيَدٍ قديرةٍ أخرَجَنا الرّبُّ مِنْ مِصْرَ، مِنْ دارِ العبوديَّةِ. 15 ولمَّا قَسا قلبُ فِرعَونَ ولم يُطلِقْنا، قتَلَ الرّبُّ كُلَّ بِكْرٍ مِنْ بُكورِ النَّاسِ والبَهائمِ في أرضِ مِصْرَ. ولذلِكَ نذبحُ للرّبِّ كُلَّ فاتحِ رَحِمٍ مِنْ ذُكورِ البَهائمِ ونفتدي كُلَّ بكْرٍ مِنْ بَنينا. 16 فيكونُ ذلِكَ كالوَشْمِ على أيدينا أو كالعلامةِ على جِباهِنا بَينَ عُيونِنا، لأنَّ الرّبَّ بـيَدٍ قديرةٍ أخرَجَنا مِنْ مِصْرَ».
سلوك طريق البحر الأحمر
17 ولمَّا أطلقَ فِرعَونُ شعبَ إِسرائيلَ، رأى اللهُ أنْ لا يسيرَ بهم في طريقِ أرضِ الفِلِسطيِّينَ‌ معَ أنَّهُ قريـبٌ، لأنَّهُ قالَ في نفْسِهِ: «لعلَّ الشَّعبَ يندمُ إذا واجَهَتْهُم حربٌ، فيرجعونَ إلى مِصْرَ». 18 فأدارَ اللهُ الشَّعبَ في طريقِ البرِّيَّةِ نحوَ البحرِ الأحمرِ. وكانوا عِندَ صُعودِهِم مِنْ أرضِ مِصْرَ مُجهَّزينَ‌ للقتالِ. 19 وأخذَ موسى عِظامَ يوسُفَ معَهُ، لأنَّ يوسُفَ قالَ لبَني إِسرائيلَ مُحلِّفا: «اللهُ سيتفقَّدُكُم يوما، فأخرِجوا عِظامي مِنْ هُنا معَكُم‌».
20 ورَحَلوا مِنْ سُكُّوتَ‌ ونزلوا بإيثامَ في طَرَفِ البرِّيَّةِ. 21 وكانَ الرّبُّ يسيرُ أمامَهُم نهارا في عَمودٍ مِنْ سَحابٍ‌ ليَهديَهُم في الطَّريقِ، وليلا في عَمودٍ مِنْ نارٍ ليُضيءَ لهُم. فواصلوا السَّيرَ نهارا وليلا. 22 وكانَ عَمودُ السَّحابِ نهارا وعَمودُ النَّارِ ليلا لا يزولانِ مِنْ أمامِ الشَّعبِ.
Mbuuru Leweñintaŋo Juuraloo* aniŋ konoñaa foloolu diyo Yaawe la
1 Yaawe* ko Musa ye ko, 2 “Daafeŋ-wo-daafeŋ, niŋ a ye a tara a wuluuta Banisirayila le, biriŋ a hadamadiŋ fo a beeyaŋ, a bee konoñaa foloo mu n taa le ti. Ali ñanta a dii la nte le la.”
3 Musa ko moolu ye ko, “Ali ali hakiloo tu ñiŋ luŋo to, luŋo meŋ na ali bota naŋ Misira joŋyaa kono, kaatu Yaawe ye ali bondi naŋ niŋ sembe baa le la. Wo to, mbuuroo meŋ ye leweñoo soto, ali maŋ ñaŋ na a domo la. 4 Bii meŋ keta saŋo kari foloo luŋo ti, Abibu karoo, le ali bota Misira. 5 Yaawe be ali samba la Kanaaninkoolu, Hitinkoolu, Amorinkoolu, Hiwinkoolu aniŋ Yebusinkoolu la bankoo kaŋ ne. A ye i kali ali la moo foloolu ye bankoo meŋ na ko, a be a dii la ali la le, keekewo niŋ liyo ka woyi daameŋ. Niŋ ali futata jee, ali ñanta a luŋo juura la le ñiŋ karoo. 6 Mbuuroo meŋ maŋ leweñoo soto, ali ñanta wo le domo la fo tili woorowula. Tili woorowulanjaŋ luŋo la, ali si juuraloo ke Yaawe ye. 7 Ali mbuuru leweñintaŋo domo wo tili woorowuloo kono. Feŋ-wo-feŋ ye leweñoo soto, wo maŋ ñaŋ na tara la ali la karoo la, ka taa fo ali la naanewolu bee to. 8 Wo luŋo, ali si a fo ali dinkewolu ye ko, ‘Yaawe ye kuwo meŋ ke n ye, kabiriŋ ǹ ka bo naŋ Misira, wo le ye a tinna ǹ ka ñiŋ ke.’ 9 Ñiŋ juuraloo be ali hakiloo bulandi la le, ka ñiŋ kuwo ke ali kunto dunoo ti, fo ali si tenteŋ ka Yaawe la ñiŋ luwaa tanka aniŋ ka a karaŋ, kaatu Yaawe le ye ali bondi naŋ Misira niŋ a sembe baa la. 10 Saŋ-wo-saŋ, Yaawe ye waatoo meŋ londi ali ye, ali si a juura wo luŋo la.
11 “Niŋ Yaawe ye ali naati Kanaani bankoo kaŋ, aduŋ a ye a dii ali la, a kalita ali niŋ ali la moo foloolu ye meŋ na, 12 ali ñanta konoñaa foloolu bee dii la Yaawe la le. Ali la beeyaŋolu konoñaa foloolu, mennu mu kewolu ti, bee mu Yaawe le taa ti. 13 Fali-wo-fali konoñaa foloo ñanta kumakaa la niŋ saajiiriŋo le la, bari niŋ ali maŋ a kumakaa, ali a kaŋo kati. Ali dinkee foloolu bee ñanta kumakaa la le.
14 “Siniŋ saama niŋ ali dinkewolu ye ali ñininkaa ñiŋ kuwo kotoo la, ali si ì jaabi ko, ‘Yaawe ye a sembe baa le taa ka m̀ bondi naŋ Misira joŋyaa kono. 15 Kabiriŋ Firawoona sondomoo be jaariŋ, a balanta ŋà taa, Yaawe ye hadamadiŋolu niŋ beeyaŋolu la konoñaa foloolu bee faa Misira bankoo kaŋ ne. Wo le ye a tinna ŋà beeyaŋ kewolu mennu keta konoñaa foloolu ti, ke sadaa* ti Yaawe ye. Bari ŋà ǹ dinkee foloolu kumakaa le.’ 16 Ñiŋ be ke la ali ye taamanseeroo le ti, ka ñiŋ kuwo ke ali kunto dunoo ti ko, Yaawe le ye m̀ bondi naŋ Misira niŋ a sembe baa la.”
Yaawe ye a la moolu ñaatonkayaa
17 Kabiriŋ Firawoona ye moolu bula ì taata, Alla maŋ ì ñaatonkayaa ka tambi niŋ Filisitinkoolu la bankoo kaŋ na, a sutiyaata ñaa-wo-ñaa. Kaatu Yaawe ye a miira le ko, niŋ ì ye ì ñaa tiliŋ keloo la, ì si ì hakiloo yelemandi noo le ka muruŋ Misira. 18 Wo to le Alla ye moolu ñaatonkayaa ka tambi niŋ keñewuloo* la, ka taa Kulunjumbe Baa maafaŋo la. Banisirayilankoolu bota naŋ Misira, ì ye i paree ka taa keloo la.
19 Musa ye Yusufa kuloolu samba ñoo la le, kaatu Yusufa ye a ke le, Yaakuba dinkewolu ye i kali. A ko, “Tooñaa-tooñaa, Alla be ali maakoyi la le, bituŋ ali ñanta n kuloolu bondi la jaŋ ne, ali ye ì samba.”
20 Kabiriŋ ì bota Sukoti, ì daakaata Etamu le, keñewuloo jenjeŋo la. 21 Tiloo la, Yaawe ka tambi ì ñaato niŋ minaayoo le la ko samasiŋo, ka ì ñaatonkayaa ì la siloo kaŋ. Suutoo la, dimbaa samasimmaa ka maloo dii ì la, fo ì si taama noo suutoo niŋ tiloo. 22 Tili-wo-tili minaayi samasimmaa ka tara moolu ñaato le, aniŋ suuto-wo-suuto fanaa dimbaa samasimmaa ka tara moolu ñaato le. A buka bo a noo to.