1 «يا إخْوَتي وآبائي، اَسمَعوا ما أقولُ الآنَ في الدّفاعِ عَنْ نَفسي!» 2 فلمّا سَمِعوهُ يُخاطِبُهُم بالعِبرِيّةِ، عادوا أكثَرَ هُدوءًا، فقالَ: 3 «أنا رجُلٌ يَهودِيّ وُلِدتُ في طَرْسوسَ مِنْ كِيليكِيّةَ، لكِنّي نَشأتُ هُنا في هذِهِ المدينةِ وتَعَلّمتُ عِندَ قَدَمَي غَمالائيلَ شريعةَ آبائِنا تَعليمًا صَحيحًا، وكُنتُ غيورًا على خِدْمَةِ اللهِ مثلَكُم أنتُم جَميعًا في أيّامِنا هذِهِ. 4 واَضطَهَدْتُ مَذهبَ يَسوعَ حتى الموتِ، فاَعتَقَلْتُ الرّجالَ والنّساءَ وألقَيتُهُم في السّجونِ. 5 وبِهذا يَشهَدُ لي رَئيسُ الكَهنَةِ وشُيوخُ الشّعبِ كُلّهُم. فَمِنهُم أخَذتُ رَسائِلَ إلى إخوتِنا اليَهودِ في دِمشقَ، فذَهبتُ إلَيها لاَعتِقالِ مَنْ كانَ فيها مُؤمنًا بِهذا المَذهَبِ، فأسوقُهُ إلى أُورُشليمَ لمُعاقَبتِهِ.
6 وبَينَما أنا أقْتَرِبُ مِنْ دِمشقَ، سطَعَ فَجأةً حَولي عِندَ الظّهرِ نُورٌ باهِرٌ مِنَ السّماءِ، 7 فوَقعتُ إلى الأرضِ، وسَمِعتُ صَوتًا يَقولُ لي: شاوُلُ، شاوُلُ، لِماذا تَضطهِدُني؟ 8 فأجَبْتُ: مَنْ أنتَ يا ربّ؟ قالَ: أنا يَسوعُ النّاصِريّ الذي تَضْطَهِدُهُ. 9 وكانَ الذينَ مَعي يَرونَ النّورَ ولا يَسمَعونَ صَوتَ مَنْ يُخاطِبُني. 10 فَقلتُ: ماذا أعمَلُ، يا ربّ؟ فقالَ ليَ الرّبّ: قُمْ واَدخُلْ إلى دِمشقَ، وهُناكَ يُقالُ لكَ ما يَجبُ علَيكَ أنْ تَعمَلَ. 11 وكُنتُ فَقَدْتُ بَصري مِنْ شِدّةِ ذلِكَ النّورِ الباهِرِ، فقادَني رِفاقي بِـيَدي حتى دَخَلْتُ دِمشقَ.
12 وكانَ فيها رجُلٌ تَقِـيّ مُتمَسّكٌ بالشّريعةِ اَسمُهُ حنانيّا، يَشهَدُ لَه جميعُ اليَهودِ في دِمشقَ. 13 فجاءَني وقالَ لي: يا أخي شاوُلُ، أبصِرْ. فَأبصَرْتُهُ في الحالِ. 14 فقالَ: إلهُ آبائِنا اَختارَكَ لتَعرِفَ مَشيئتَهُ وتُشاهِدَ فتاهُ البارّ وتَسمَعَهُ يُكلّمُكَ. 15 فأنتَ سَتكونُ شاهِدًا لَه عِندَ جميعِ النّاسِ بِما رأيتَ وسَمِعْتَ. 16 والآنَ، ما لكَ تُبطِـئُ؟ قُمْ تَعمّدْ وتَطَهّرْ مِنْ خَطاياكَ داعيًا بِاَسمِهِ.
17 ثُمّ رَجَعْتُ إلى أُورُشليمَ. وبَينَما أنا أُصلّي في الهَيكَلِ، وقَعتُ في غَيبوبَةٍ، 18 فرَأيتُ الرّبّ يَقولُ لي: أسرِعْ في الخُروجِ مِنْ أُورُشليمَ، لأنّ الشّعبَ هُنا لا يَقبَلونَ شَهادَتَكَ لي. 19 فقُلتُ: هُم يَعرِفونَ جيّدًا يا ربّ، أنّي كُنتُ أدخُلُ المَجامِـعَ وأعتَقِلُ المُؤمنينَ بِكَ وأجلُدُهُم، 20 وأنّي كُنتُ حاضِرًا عِندَما سفَكَ الشّعبُ دمَ إستِفانوسَ شَهيدِكَ وكُنتُ راضِيًا بِقَتلِهِ، مُحافِظًا على ثيابِ الذينَ قَتَلوهُ. 21 فقالَ ليَ الرّبّ: هيّا، سأُرسِلُكَ إلى مكانٍ بَعيدٍ، إلى غَيرِ اليَهودِ مِنَ الشعوبِ».
22 وكانوا يُصغونَ إلى بولُسَ حتى قالَ هذِهِ الكَلماتِ، فصاحوا بأعلى أصواتِهِم: «أزيلوا هذا الرّجُلَ عَنْ وَجهِ الأرضِ! هوَ لا يَستحِقّ الحياةَ». 23 وأخَذوا يَصيحونَ، ويَطرَحونَ ثيابَهُم، ويَرمونَ التّرابَ في الهواءِ. 24 فأمَرَ قائِدُ الحامِيَةِ رجالَهُ بأنْ يُدخلوا بولُسَ إلى القَلعةِ ويسألوهُ تَحتَ الضّربِ، ليَعرِفَ لِماذا يَصيحُ علَيهِ اليَهودُ كُلّ هذا الصّياحِ. 25 فلمّا مَدّدوهُ ورَبَطوهُ ليَجلِدوهُ، قالَ لِلضابِطِ الواقفِ بِجانِبِه: «أيَحِقّ لكُم أنْ تَجلِدوا مُواطنًا رومانِـيّا مِنْ غَيرِ أنْ تُحاكِموهُ؟»
26 فلمّا سَمِعَ الضّابِطُ هذا الكلامَ، أسرَعَ إلى القائِدِ وقالَ لَه: «ماذا تَفعَلُ؟ هذا الرّجُلُ رومانيّ!» 27 فجاءَ القائِدُ إلى بولُسَ وقالَ لَه: «قُلْ لي: هَلْ أنتَ رومانيّ؟» قالَ: «نعَم». 28 فقالَ القائِدُ: «أنا دَفَعتُ مالاً كثيرًا حتى حَصَلتُ على هذِهِ الجِنسيّةِ». فقالَ بولُسُ: «أمّا أنا فمولودٌ فيها». 29 فتَراجَعَ عَنهُ في الحالِ مَنْ كانوا يُريدونَ أنْ يَستَجوِبوهُ. وخافَ القائِدُ لمّا عرَفَ أنّهُ رومانيّ وأنّهُ كَبّلَهُ بِالقيودِ.
بولس في مجلس اليهود
30 وأرادَ القائِدُ في الغَدِ أنْ يَعرِفَ حَقيقةَ ما يَتّهِمُ اليَهودُ بِه بولُسَ، فحَلّ قُيودَهُ، وأمَرَ رُؤساءَ الكَهنَةِ وجميعَ أعضاءِ مَجلِسِ اليَهودِ أنْ يَجتَمعوا، ثُمّ أنزَلَ بولُسَ وأحضَرَهُ مَجلِسَهُم.
1 Pawulu ko, “M baadiŋolu* niŋ alifaalu, ali n na faŋ kanandi kumoolu moyi, n ka naa mennu fo saayiŋ ali ñaa la saayiŋ n na kuwo to.” 2 Kabiriŋ ì ye a moyi, a diyaamuta ì ye niŋ ì la Hiburu kaŋo la, ì ye i deyi tek. Bituŋ a tententa ka a fo ko, 3 “Nte mu Yahuudoo le ti. N wuluuta Tarisus saatewo le to, Silisiya tundoo kaŋ, bari n kuluuta jaŋ ne. Kamaliyel le ye n karandi kendeke m̀ mumuñolu la Luwaa la, aduŋ n tarata hameriŋ baake Alla la kuwo to le ko alitolu bee be ñaameŋ bii. 4 N keta nuŋ ñiŋ siloo noomalankoolu jawu baa le ti. Ŋa ì toorandi, kewolu niŋ musoolu, ŋa ì muta ka ì sitiriŋo dundi bunjawoo kono. 5 Piriisi* kuntii baa niŋ kansulu alifaalu bee si n seedeyaa wo la le ko, ŋa leetaroolu soto ì bulu le nuŋ ka a samba ì baadiŋolu ye Damasiku, fo n si ñiŋ siloo noomalankoolu sitiriŋo samba naŋ Yerusalaamu ka kuluuroo laa ì kaŋ.
Pawulu ye a la tuuboo la kuwo fo
(Kiilaalu 9:1-19Kiilaalu 26:12-18)
6 “Biriŋ m be taa kaŋ tilikuntee waatoo la, aniŋ n sutiyaata Damasiku saatewo ma, wo loo niŋ baroo teema maloo bota naŋ santo, a ye m murubeŋ. 7 Bituŋ m boyita bankoo to, ŋa diyaamukaŋo moyi ko, ‘Sawulu, Sawulu, muŋ ne ye a tinna i ka nte toorandi?’ 8 Wo to le n ko, ‘Maariyo, jumaa le mu ite ti?’ A ye n jaabi ko, ‘Nte mu Yeesu Nasaretinkoo le ti, i ka meŋ toorandi.’ 9 Moolu mennu tarata m fee wo siloo kaŋ, ì ye maloo je le, bari ì maŋ kumakaŋo moyi, meŋ diyaamuta n ye.
10 “Bituŋ n ko, ‘Maariyo, n ñanta muŋ ne ke la?’ Wo to le Maariyo ko n ye ko, ‘Wuli, i ye taa Damasiku. Kuwo bee be fo la i ye jee le, i tombonta meŋ kamma.’ 11 Bari wo malamaloo kamma la, m maŋ feŋ je noo kotenke. Wo to le n taañoolu ye m buloo muta ka n samba Damasiku saatewo kono.
12 “Kewo doo le be jee nuŋ, meŋ too mu Ananiyas ti. A mu moo tilindiŋo le ti, meŋ ye Musa la Luwaa* muta kuu. Yahuudoolu mennu be sabatiriŋ jee, ì bee ye a horoma le. 13 A naata n yaa, a loota n daala, a ko n ye ko, ‘M baadiŋ Sawulu, jeroo ke kotenke!’ Wo waati kiliŋo kono le ŋa jeroo ke, aduŋ ŋa a faŋo je. 14 Bituŋ a ko n ye ko, ‘M̀ mumuñolu la Alla le ye i tomboŋ ka a la lafoo loŋ. Ate le ye i tomboŋ ka Tilindiŋ Kiliŋo je, aniŋ ka a diyaamukaŋo moyi. 15 I be ke la seedoo le ti moolu bee ye a la kuwo to, i ye meŋ je, aniŋ i ye meŋ moyi. 16 Saayiŋ, i ka muŋ ne batu? Wuli, ì ye batisee*! I la junuboolu si kuu ka bo niŋ Maariyo too kumandoo la.’
17 “Bituŋ m muruta Yerusalaamu. Kabiriŋ m be duwaa la Alla Batudulaa to, m maŋ naa tara noo m faŋ bulu. 18 N naata Maariyo je, a ko n ye ko, ‘Bo Yerusalaamu katabake, kaatu ì te soŋ na i la seedeyaa la n na kuwo to.’ 19 N ko a ye ko, ‘M Maarii, itolu faŋolu ye a loŋ ne ko, n taata saatewolu bee to le taariŋ, Yahuudoolu la diina kafoolu be daamennu to, ka moolu muta, mennu laata ite la. N ka ì buutee aniŋ ka ì dundi bunjawoo to. 20 Aduŋ kabiriŋ ì be i la seedoo Stifeni faa kaŋ nuŋ, m be looriŋ jee le, aduŋ ŋa a muta kuu betoo le ti. Ŋa wo moolu la waramboolu muta ì ye le, mennu ye a faa.’ 21 Bari a ko n ye ko, ‘Taa, kaatu m be i kii la dulaa jaŋ ne to moolu kaŋ, mennu maŋ ke Yahuudoolu ti.’ ”
22 Moolu ye i lamoyi Pawulu la fo a ye ñiŋ kumoolu fo. Bituŋ ì sarita santo ko, “Ñiŋ baadiŋ siifaa ye bondi duniyaa kono. A maŋ jari ka baluu!”
Pawulu la jaabiroo kelediŋ kuntii baa ye
23 Biriŋ moolu be wuuri kaŋ, ì ye ì la waramboolu fayi, ì ye kankaŋo wulindi foñoo kono. 24 Wo to le kelediŋ kuntii baa ye yaamaroo dii a la kelediŋolu la ko, ì ye Pawulu samba kelediŋolu la koridaa to. A ye ì yaamari ka Pawulu karawaasi, aniŋ ka a ñininkaa, fo a si tooñaa loŋ, meŋ ye a tinna moolu be wuuri kaŋ teŋ.
25 Kabiriŋ kelediŋolu ye Pawulu landi duuma ka a siti kulujuloolu la, a diyaamuta kelediŋ kuntiyo ye, meŋ be looriŋ a daala ko, “Fo luwaa sonta ñiŋ na le baŋ, ka Rooma bankudiŋo karawaasi, meŋ maŋ kiitindi?” 26 Biriŋ kelediŋ kuntiyo ye ñiŋ moyi, a taata kelediŋ kuntii baa yaa ka a fo a ye ko, “I be muŋ ne ke la saayiŋ? Ñiŋ kewo mu Rooma bankudiŋo le ti.”
27 Bituŋ kelediŋ kuntii baa naata Pawulu kaŋ, a ye a ñininkaa ko, “A fo n ye, fo ite mu Rooma bankudiŋo le ti baŋ?” Pawulu ko, “Haa, m mu wo le ti.” 28 Wo to le kelediŋ kuntii baa ko a ye ko, “Nte ye kodi jamaa le bondi ñiŋ bankudiŋyaa kunna.” Pawulu ko a ye ko, “Nte wuluuta ñiŋ bankudiŋyaa kono le.” 29 Kelediŋolu mennu pareeta ka a ñininkaa, ì bota a bala katabake. Kelediŋ kuntii baa fanaa silata, kaatu a ye a loŋ ne saayiŋ ko, a ye Pawulu meŋ siti, mu Rooma bankudiŋo le ti.
Pawulu be kansuloo ñaatiliŋo la
30 Wo saamoo kelediŋ kuntii baa ye yaamaroo dii ka Pawulu firiŋ. A lafita ka daliiloo faŋo loŋ, meŋ ye a tinna Yahuudoolu ye Pawulu tuumi. Wo kamma la a ye yaamaroo dii ko, piriisi ñaatonkoolu niŋ kansulumoolu bee si beŋ. A ye Pawulu samba, a ye a londi ì ñaatiliŋo la jee.