عقاب داود وتوبته
1 فأرسَلَ الرّبُّ ناثانَ النَّبـيَّ إلى داوُدَ، فجاءَهُ وقالَ لَه: «كانَ رَجُلانِ في إحدى المُدُنِ، أحدُهُما غنيٌّ والآخَرُ فقيرٌ‌. 2 وكانَ للغنيِّ غنَمٌ وبقَرٌ كثيرةٌ جِدًّا، 3 ولم يكُنْ للفقيرِ غيرُ نعجةٍ واحدةٍ صغيرةٍ ا‏شتَراها وربَّاها وكبُرت معَهُ ومعَ بنيهِ، تأكُلُ مِنْ لُقمَتِه وتشربُ مِنْ كأسِهِ وترقُدُ في حُضنِه، وكانَت عِندَهُ كا‏بنَتِهِ. 4 فنزَلَ بالرَّجلِ الغنيِّ ضَيفٌ، فلم يشأْ أنْ يأخُذَ مِنْ غنَمِهِ وبقَرِهِ ليُهَيِّـئَ طَعاما للضَّيفِ، بل أخَذَ نعجةَ الرَّجلِ الفقيرِ وهيَّأَها طَعاما لَه». 5 فغَضِبَ داوُدُ على الرَّجلِ الغنيِّ جِدًّا وقالَ لناثانَ: «حَيٌّ هوَ الرّبُّ، الرَّجلُ الّذي صنَعَ هذا يستوجِبُ الموتَ. 6 بدَلَ الواحدةِ يرُدُّ أربَعا جَزاءَ ما فعَلَهُ دونَ شفَقةٍ».
7 فقالَ ناثانُ لَه: «أنتَ هوَ الرَّجلُ. هذا ما قالَ الرّبُّ إلَهُ إِسرائيلَ: أنا مَسحتُكَ مَلِكا على بَني إِسرائيلَ، وأنقَذتُكَ مِنْ يَدِ شاوُلَ، 8 وأعطيتُكَ بَيتَهُ وزَوجاتِهِ، وجعَلتُكَ مَلِكا على إِسرائيلَ ويَهوذا معا، وإنْ كانَ ذلِكَ قليلا فأنا أُضاعِفُهُ لكَ. 9 فلماذا ا‏حتقرتَ كلامي وا‏رتَكَبتَ القبـيحَ في عينيَّ؟ قتَلتَ أوريَّا الحثِّيَّ بالسَّيفِ، سَيفِ بَني عَمُّونَ، وأخَذتَ ا‏مرأتَهُ زوجَةً لكَ. 10 والآنَ جيلا بَعدَ جِيلٍ لن يموتَ أحدٌ مِنْ نسلِكَ إلَّا قَتلا، لأنَّكَ فعَلتَ هذا». 11 «وهذا أيضا ما قالَ الرّبُّ: ها أنا أُثيرُ علَيكَ الشَّرَّ مِنْ أهلِ بَيتِكَ، وآخُذُ زوجاتِكَ وأدفَعُهُنَّ إلى قَريـبكَ فيُضاجِعُهُنَّ في وضَحِ النَّهارِ‌. 12 أنتَ فعلتَ ذلكَ سِرًّا، وأنا أفعلُ هذا الأمرَ على عُيونِ جميعِ بني إِسرائيلَ وفي وضَحِ النَّهارِ». 13 فقالَ داوُدُ لناثانَ: «خَطِئتُ إلى الرّبِّ». فقالَ لَه ناثانُ: «الرّبُّ غفَرَ خطيئتَكَ فلا تموتُ. 14 ولكنْ لأنَّكَ ا‏ستهَنتَ بالرّبِّ بِفِعلِكَ هذا، فالا‏بنُ الّذي يُولَدُ لكَ يموتُ». 15 وا‏نصرَفَ ناثانُ إلى بَيتِهِ.
موت ابن داود
وولدَت زوجَةُ أوريَّا لداوُدَ ا‏بنا فضربَهُ الرّبُّ بمرضٍ شديدٍ. 16 فتضرَّعَ داوُدُ إلى اللهِ مِنْ أجلِ الولدِ، وصامَ ونامَ لياليَه على الأرضِ. 17 فا‏لتَفَّ حولَهُ شيوخُ بَيتِهِ لِـيُقيموهُ عنِ الأرضِ، فرفَضَ ولم يأكُلْ معَهُم. 18 فلمَّا جاءَ اليومُ السَّابِـعُ ماتَ الصَّبـيُّ، فخافَ رجالُ حاشيةِ داوُدَ أنْ يُخبِروهُ بِموتِهِ لأنَّهُم قالوا: «عِندَما كانَ الصَّبـيُّ حيًّا كُنَّا نتكلَّمُ فلا يسمَعُ لِكلامِنا، فكيفَ نقولُ لَه: ماتَ الصَّبـيُّ؟ يُمكِنُ أنْ يؤذيَ نفْسَهُ». 19 ورآهُم داوُدُ يتَهامَسونَ، فأدرَكَ أنَّ الصَّبـيَّ ماتَ، فقالَ لهُم: «هل ماتَ الصَّبـيُّ؟» فقالوا: «ماتَ». 20 فنهضَ عنِ الأرضِ، وا‏غتَسلَ وسرَّحَ شعرَهُ، وغيَّرَ ثِـيابَهُ، ودخلَ بَيتَ الرّبِّ، فسجَدَ ورجَعَ إلى قصرِهِ وطلَبَ طَعاما فأكَلَ. 21 فقالَ لَه رِجالُ حاشيَتِهِ: «ماذا فعَلتَ؟ حينَ كانَ الصَّبـيُّ حيًّا صُمتَ وبكيتَ، فلمَّا ماتَ قُمتَ وأكلتَ طَعاما؟» 22 فأجابَ: «حينَ كانَ الصَّبـيُّ حيًّا صُمتُ وبكيتُ لأنِّي قلتُ: مَنْ يَعلَمُ؟ لعلَّ الرّبَّ يرحَمُني ويَحيا الصَّبـيُّ. 23 وأمَّا الآنَ فهوَ مَيْتٌ، فلماذا أصومُ؟ هل أقدِرُ أنْ أرُدَّهُ؟ أنا أذهَبُ إليهِ، أمَّا هوَ فلا يَرجِعُ إليَّ».
24 وعزَّى داوُدُ بَتشابَعَ زوجَتَهُ ودخَلَ علَيها ونامَ معَها، فولَدَتِ ا‏بنا سَمَّاهُ سُليمانَ. وأحبَّهُ الرّبُّ، 25 وكانَ حبُّهُ هذا على لسانِ ناثانَ النَّبـيِّ الّذي سمَّاهُ يَديديَّا‌.
الإستيلاء على ربة
(1أخ 20‏:1‏-3)
26 وهاجمَ يوآبُ مدينةَ ربَّةَ، عاصمةِ بَني عَمُّونَ، وا‏ستولى علَيها. 27 وأرسَلَ إلى داوُدَ مَنْ يقولُ: «هاجَمتُ رِبَّةَ وا‏ستوليتُ على مياهِ المدينةِ. 28 فا‏جمَعِ الآنَ بقِـيَّةَ الجيشِ وا‏هجُمْ على المدينةِ وخُذْها أنتَ حتّى لا آخُذَها أنا، فتُدعَى با‏سمي». 29 فجمَعَ داوُدُ الجيشَ كُلَّهُ وسارَ إلى ربَّةَ، فهاجَمَها وا‏ستَولى علَيها، 30 وأخذَ التَّاجَ عَنْ رأسِ الإلهِ مِلكامَ، وكانَ وزنُهُ ثلاثةَ عشَرَ رَطلا مِنَ الذَّهبِ وفيهِ حجَرٌ كريمٌ، فوضَعَهُ على رأسِه. وغنِمَ داوُدُ مِنَ المدينةِ غَنائمَ وافِرةً جِدًّا. 31 وأخرَجَ سُكَّانَها مِنها وأجبَرَهُم على العمَلِ بالمَناشيرِ والنَوارجِ وفُؤوسِ الحديدِ، وعلى الاشتغالِ بصِناعةِ اللِّبْنِ. هكذا فعلَ بِـجميعِ مُدُنِ بَني عَمُّونَ، ثُمَّ رجَعَ معَ الجيشِ إلى أورُشليمَ.
Natani la kiilaariyaa niŋ Dawuda la tuuboo
1 Yaawe* ye Natani kii Dawuda kaŋ. Kabiriŋ a taata a yaa, a ko, “Kee fula le tarata nuŋ saatee kiliŋ, doo keta nuŋ fankamaa le ti, bari doo, wo mu fuwaaroo le ti. 2 Fankamaa ye saajii jamaa aniŋ ninsi jamaa le soto, 3 bari fuwaaroo maŋ feŋ soto, fo saajiiriŋ kiliŋ, a ye meŋ saŋ. A ye a topatoo, fo a niŋ a diŋolu menta ñoo la a la suwo kono. A ka a la domoroo dii a la le, a ka i miŋ a la mindaŋo la, aduŋ fanaa, a ka i laa a wutoolu kaŋ ne. Saajiiriŋo keta fuwaaroo ye le ko a dimmusoo. 4 Saayiŋ luntaŋo naata fankamaa yaa, bari fankamaa maŋ lafi, ka a fansuŋ saajiyo taa, waraŋ ninsoo, ka tabiroo ke luntaŋo ye, meŋ naata a yaa. A maŋ wo ke, a ye saajiiriŋo le taa, meŋ keta fuwaaroo taa ti, a ye tabiroo ke luntaŋo ye.”
5 Dawuda kamfaabaata keendiŋo kamma. Bituŋ a ko Natani ye ko, “Niŋ Yaawe be baluuriŋ, keendiŋo meŋ ye ñiŋ ke, wo ñanta faa la le! 6 A ñanta wo saajiyo joo la le ko siiñaa naani, kaatu a ye ñiŋ kuu siifaa le ke, aduŋ a maŋ balafaa soto.”
7 Wo to le Natani ko Dawuda ye ko, “Ite le mu wo kewo ti! Yaawe, Banisirayilankoolu la Alla, ye ñiŋ ne fo ko: Ŋa i tomboŋ ne, ka i ke Banisirayilankoolu la mansa ti, aduŋ ŋa i kanandi Sawulu buloo la le. 8 Ŋa i la keebaa la buŋo dii i la aniŋ a la musoolu, ì keta i la musoolu ti, aduŋ ŋa Banisirayilankoolu niŋ Yahuuda moolu fanaa dii i la le. Niŋ a ye a tara, ñiŋ bee dooyaata i fee le, m be doo lafaa la i ye le. 9 Muŋ ne ye a tinna duŋ, i maŋ nte Yaawe la yaamaroo muta, i ye ñiŋ kuu jawoo ke n ñaa koto? Ite le ye a saabu, fo Uriya Hitinkoo faata keledulaa to, i ye a la musoo ke i taa ti. Ite le ye a faa niŋ Ammoninkoolu la hawusaroo* la. 10 Wo kamma la, keloo le be tu la laariŋ i la dimbaayaa kaŋ doroŋ, kaatu i maŋ n na kuwo juubee, i ye Uriya Hitinkoo la musoo taa, ka a ke i la musoo ti. 11 Yaawe ye ñiŋ ne fo ko: I fansuŋ moolu kono, m be mantoora baa le samba la naŋ i kaŋ. I faŋo ñaalu koto m be i la musoolu taa la le, ŋa ì dii moo la, meŋ sutiyaata i la, aduŋ a niŋ ì be i laa la le tili kuntee baa. 12 Ite ye junube kuwo ke kulloo le kono, bari nte be ñiŋ kuwo ke la i la tili kuntee baa le la Banisirayilankoolu bee ñaa la.”
13 Wo to le Dawuda ko Natani ye ko, “Ŋa junube kuwo le ke Yaawe la.”
Natani ye a jaabi ko, “Yaawe ye i la junuboo kafari le. I maŋ taa faa la. 14 Bari kaatu i ye ñiŋ horomantaŋyaa le ke Yaawe la, i dinkewo meŋ wuluuta, a be faa la le.” 15 Bituŋ Natani seyita suwo kono.
Dawuda dinkewo faata
Yaawe ye a ke, dindiŋo meŋ Uriya la musoo ye a soto Dawuda la naata saasaa. 16 Dawuda ye Alla daani a diŋo ye. A sunta, aduŋ a taata a la buŋo kono, a ka suutoolu bee ke laariŋ duuma bankoo le to. 17 Keebaalu mennu be a la suwo kono ka loo a daala le, fo ì si a bondi laariŋ bankoo to, bari a buka soŋ, aduŋ a balanta le, a niŋ ì ye domoroo ke. 18 Tili woorowulanjaŋo luŋo la dindiŋo faata. Dawuda la dookuulaalu silata le, ka a fo Dawuda ye ko, dindiŋo faata le. Kaatu ì ye a miira le ko, kabiriŋ dindiŋo be baluuriŋ, ì diyaamuta Dawuda ye le, bari a buka ì danku. Ì ko, “M be a fo la a ye ñaadii le ko, dindiŋo faata le? A si kuu jawoo ke noo a faŋo la le.”
19 Dawuda ye a koroosi le ko, a la dookuulaalu ka ŋunuŋunu ì dammaalu kono le, aduŋ a ye a kalamuta le ko, dindiŋo ñiŋ faata le. A ye ñininkaaroo ke ko, “Fo dindiŋo faata le baŋ?” Ì ye a jaabi ko, “Haa, a faata le.”
20 Wo to le Dawuda wulita bankoo to. Kabiriŋ a ye i kuu, a ye tulu seeralaa maa, a ye a la feŋolu faliŋ, a taata Yaawe Batudulaa kono, a ye Yaawe batu. A naata taa a fansuŋ buŋo kono, aduŋ a ko, ì ye domoroo dii a la, a ye a domo. 21 A la dookuulaalu ye a ñininkaa ko, “Muŋ ne ye a tinna, i ka ñiŋ maañaa ke? Kabiriŋ dindiŋo be baluuriŋ, i sunta, aduŋ i kumboota, bari kabiriŋ dindiŋo faata, i wulita, i ye domoroo ke.”
22 A ye ì jaabi ko, “Kabiriŋ dindiŋo be baluuriŋ, n sunta le, aduŋ n kumboota le. Ŋa a miira ko, jumaa le ye a loŋ, Yaawe si balafaa n ye noo le, a ye dindiŋo balundi n ye. 23 Bari biriŋ a faata saayiŋ, muŋ ne ye a tinna, n ñanta suŋ na? Fo n si a murundi noo baluwo to kotenke baŋ? Nte le be ate tara la, bari ate te nte tara la kotenke.”
Sulemani wuluuta
24 Wo to le Dawuda taata a la musoo Batiseba yaa, a ye a jusoo ñabu, bituŋ a niŋ a kafuta. A ye dinkewo wuluu, aduŋ ì ye a toolaa Sulemani la. Yaawe ye dindiŋo ñiŋ kanu le. 25 Wo daliiloo kamma la, Yaawe ye kumoo kii Annabilayi Natani ye, ka a toolaa Yedidiya la.
Dawuda ye Raba saatewo muta
(1 Taarika 20:1-3)
26 Yowabu tententa Raba keloo la le, meŋ keta Ammoni la saatee baa ti, aduŋ a ye mansa la saatewo taa le. 27 Wo to le Yowabu ye kiilaalu kii Dawuda yaa, ka a fo a ye ko, “Ŋa Rabankoolu kelendi le, aduŋ ŋa ì la jiyo dinkiraa taa le. 28 Saayiŋ, i la kelediŋ toomaalu kafu ñoo ma, ali ye saatewo boyinkaŋ, i faŋo ye a taa. Niŋ wo nte, m faŋo be saatewo taa la le, aduŋ a too be laa la nte le la.”
29 Wo to le Dawuda ye a la kelediŋolu bee kafu ñoo ma, a taata Raba, a ye jee boyinkaŋ, a ye a muta. 30 Ka bo Ammoninkoolu la jalaŋo kuŋo to, meŋ keta Moleki ti, Dawuda ye sani naafoo taa, meŋ kaañanta kilo taŋ saba niŋ luulu fee, aduŋ a ye bere ñiimaa soto a bala le, a ye a ke a faŋo kuŋo to. A ye feŋ jamaa le taa saatewo ñiŋ kono. 31 Aduŋ a ye moolu fintindi saatewo kono, a ye ì dookundi niŋ seeroolu, dabandiŋolu, aniŋ teeraŋolu la, aniŋ fanaa a ka ì forisee le, ì ka biriki kosoo ke. Dawuda ye ñiŋ kuu kiliŋo le ke Ammoninkoolu la saatewolu bee la. Bituŋ a niŋ a la kelediŋolu muruta Yerusalaamu.