عودة المرأة الشونمية
1 قالَ أليشَعُ لِلمَرأةِ الشُّونَميَّةِ الّتي أحيا إبنَها: «إذهَبـي أنتِ وأهلُ بَيتِكِ وأقيمي حَيثُما تيَسَّرَ لَكِ، لأنَّ الرّبَّ سيُنزِلُ جوعا على هذِهِ الأرضِ سَبعَ سِنينَ‌». 2 فسَمِعَتِ المرأةُ كلامَ رَجُلِ اللهِ، فذهبَت هيَ وأهلُ بَيتِها ونزَلَت بِأرضِ الفِلسطيِّينَ سَبعَ سِنينَ. 3 ثُمَّ عادَت مِنْ هُناكَ وذهَبَت إلى المَلِكِ تستَغيثُ بهِ لِـيُعيدَ لها بَيتَها وحَقلَها‌. 4 وكانَ المَلِكُ يتَحَدَّثُ إلى جيحَزي خادِمِ رَجُلِ اللهِ ويقولُ: «قُصَّ عليَّ جميعَ العَجائِبِ الّتي عَمِلَها أليشَعُ». 5 بَينَما هوَ يَقُصُّ علَيهِ أنَّ أليشَعَ أحيا مَيتا، جاءَتِ المرأةُ تستَغيثُ بِالمَلِكِ ليُعيدَ لها حقلَها وبَيتَها. فقالَ جيحَزي: «يا سيِّدي المَلِكُ، هذِهِ هيَ المرأةُ وهذا هوَ ا‏بنُها الّذي أحياهُ أليشَعُ». 6 فسألَها المَلِكُ عَنِ القضيَّةِ فأخبَرَتْهُ، فا‏ستَدعى أحدَ رِجالِهِ وقالَ لَه: «رُدَّ لها جميعَ ما يَخُصُّها وكُلَّ غِلالِ حقلِها، مِنْ يومِ أنْ غابَت عَن هذِهِ الأرضِ حتّى الآنَ».
أليشع وملك آرام
7 وجاءَ أليشَعُ إلى دِمشقَ وكانَ بَنهَدَدُ مَلِكُها مريضا، فقيلَ لَه: «جاءَ رَجُلُ اللهِ إلى هُنا». 8 فقالَ المَلِكُ لِحَزائيلَ‌: «خُذْ هديَّةً وا‏ذهَبْ لا‏ستِقبالِ رَجُلِ اللهِ، قُلْ لَه أنْ يَسألَ الرّبَّ هل أُشفى مِنْ مرضي هذا». 9 فذهَبَ حَزائيلُ لا‏ستِقبالِهِ، ومعَهُ أربَعونَ جمَلا تحمِلُ أجوَدَ ما في دِمشقَ، فجاءَ ووَقَفَ أمامَهُ وقالَ: «إبنُكَ بَنهَدَدُ، مَلِكُ آرامَ، أرسَلَني كي أسألَكَ إنْ كانَ سَيُشفى مِنْ مرَضِهِ». 10 فأجابَهُ أليشَعُ: «الرّبُّ أراني أنَّهُ يموتُ، لكِنِ ا‏ذهَبْ وقُلْ لَه إنَّهُ سَيُشفى‌». 11 وثَبَّتَ رَجُلُ اللهِ نظَرَهُ وحدَّقَ إلى حَزائيلَ حتّى ا‏رتَبَكَ، ثُمَّ بكى‌. 12 فسألَه حَزائيلُ: «لِماذا تبكي يا سيِّدي؟» فأجابَ: «لأنِّي عَلِمْتُ بِما ستَفعَلُهُ بِبَني إِسرائيلَ مِنَ الشَّرِّ. فأنتَ ستَحرُقُ حُصونَهم بِالنَّارِ، وتقتُلُ فِتيانَهُم بِالسَّيفِ، وتسحَقُ أطفالَهُم، وتشُقُّ الحَوامِلَ مِنْ نِسائِهِم». 13 فقالَ حَزائيلُ: «ما أنا سِوى رَجُلٍ مُطيعٍ يا سيِّدي، فكيفَ أفعَلُ هذا الأمرَ العظيمَ؟» فقالَ أليشَعُ: «الرّبُّ أراني إيَّاكَ مَلِكا على آرامَ‌». 14 فا‏نصرَفَ حَزائيلُ مِنْ عِندِ أليشَعَ ودخَلَ على سيِّدِهِ الّذي سألَه: «ماذا قالَ لكَ أليشَعُ؟» فأجابَهُ: «قالَ لي إنَّكَ تُشفى». 15 لكِنَّهُ في اليومِ التَّالي أخذَ غِطاءً وغمَسَهُ بِالماءِ، وضغَطَ بهِ على وجهِ سيِّدِهِ فا‏ختَنَقَ، وملَكَ هوَ مكانَهُ.
يورام ملك يهوذا
(2أخ 21‏:2‏-20)
16 وفي السَّنةِ الخامِسةِ لِـيورامَ بنِ أخابَ مَلِكِ إِسرائيلَ، صارَ يورامُ بنُ يُوشافاطَ مَلِكا على يَهوذا‌. 17 وكانَ ا‏بنَ ا‏ثنَينِ وثَلاثينَ عاما حينَ ملَكَ، وملَكَ ثماني سِنينَ بأورُشليمَ. 18 وكانَ مُتَزَوِّجا با‏بنَةِ أخابَ‌ فسَلَكَ كنَسلِ أخابَ في طريقِ مُلوكِ إِسرائيلَ، وفعَلَ الشَّرَّ في نظَرِ الرّبِّ. 19 لكِنَّ الرّبَّ لم يشَأْ أنْ يُبـيدَ بَيتَ يَهوذا، لأنَّهُ عاهدَ داوُدَ عَبدَهُ أنْ يُعطيَهُ عرشا لَه ولِبَنيهِ كُلَّ الأيّامِ‌. 20 وفي أيّامِ يورامَ ثارَ الأدوميُّونَ على يَهوذا وأقاموا علَيهِم مَلِكا‌. 21 فعَبَرَ يورامُ إلى سَعيرَ‌ ومعَهُ جميعُ مَركباتِه، فأحاطَ بهِ الأدوميُّونَ. لكِنَّهُ قامَ في اللَّيلِ، هوَ وقادةُ مَركباتِهِ، وا‏ختَرَقَ صُفوفَ العَدُوِّ، وهربَ معَ جُنودِهِ إلى أرضِهِم. 22 ولا يَزالُ الأدوميُّونَ مُتَمِرِّدينَ على يَهوذا إلى هذا اليومِ. وفي تِلكَ الأيّامِ ثارَت مدينةُ لِبنَةَ‌ أيضا. 23 وما بَقي مِنْ أخبارِ يورامَ وسيرتِهِ مُدَوَّنٌ في سِفْرِ أخبارِ الأيّامِ لِمُلوكِ يَهوذا. 24 وماتَ يورامُ ودُفِنَ في مقبَرةِ أبائِهِ بِمدينةِ داوُدَ، وملَكَ أخَزْيا ا‏بنُهُ مكانَهُ.
أخزيا يخلف يورام
(2أخ 22‏:1‏-6)
25 وفي السَّنةِ الثَّانيةَ عَشْرَةَ لِـيُورامَ بنِ أخابَ مَلِكِ إِسرائيلَ، ملَكَ أخَزْيا بنُ يورامَ على يَهوذا. 26 وكانَ أخَزْيا ا‏بنَ ا‏ثنَتَينِ وعِشرينَ سنَةً حينَ ملَكَ، وملَكَ سنَةً واحدةً بِأورُشليمَ. وا‏سمُ أُمِّهِ عثَلْيا بِنتُ عَمري مَلِكِ إِسرائيلَ. 27 وكانَ مُصاهِرا لِبَيتِ أخابَ، ففَعَلَ الشَّرَّ في نظَرِ الرّبِّ مِثْلما فعَلوا.
28 وخرَجَ أخَزْيا معَ يورامَ بنِ أخابَ لِقِتالِ حَزائيلَ مَلِكِ آرامَ في راموثَ جلعادَ فجَرَحَ الآراميُّونَ يورامَ 29 فرجَعَ لِلعِلاجِ في يَزرَعيلَ. ونزَلَ أخَزْيا المَلِكُ إلى هُناكَ ليَعودَهُ في مرضِهِ.
Sunamunka musoo la bankoo seyita a ma
1 Elisa diyaamuta musoo ye, a ye meŋ dinkewo wulindi nuŋ saayaa kono. A ye ñiŋ ne fo a ye ko, “I niŋ i la dimbaayaa ye wuli ali ye taa. Ali taa daa-wo-daa ali si sabati noo daameŋ to fo waatindiŋ. Yaawe* be konko baa le boyi la bankoo kaŋ, meŋ loo be taa fo sanji woorowula.” 2 Musoo ñiŋ ye Alla la moo la kumoo muta wo loodulaa kiliŋo to. A niŋ a la dimbaayaa wulita ì taata sii Filisitinkoolu la bankoo kaŋ fo sanji woorowula. 3 Kabiriŋ sanji woorowuloo ñiŋ banta, a seyita naŋ ka bo Filisitinkoolu la bankoo kaŋ. Bituŋ a taata mansa yaa ka a la buŋo niŋ a la kunkoo kaniŋ.
4 Ñiŋ waatoo ye a tara le mansa tarata Kehasi ñininkaa kaŋ, Alla la annabiyomoo la dookuulaa. A ye a ñininkaa le ka kaawakuu baalu fo a ye, Elisa ye mennu ke. 5 A ye a dati doroŋ ka a fo mansa ye Elisa ye furewo wulindi ñaameŋ, musoo ñiŋ futata, Elisa ye meŋ diŋ kambaanendiŋo wulindi nuŋ saayaa kono. A naata le ka mansa kaniŋ a la buŋo niŋ a la kunkoo la.
Bituŋ Kehasi ko, “M maarii mansa, ñiŋ musoo le faŋo mu, aduŋ ñiŋ ne mu a dinkewo ti Elisa ye meŋ wulindi saayaa kono.” 6 Mansa ye musoo ñiŋ ñininkaa kuwo ñiŋ na, aduŋ musoo ye a fo a ye. Bituŋ mansa ye mansakundaa alifaa kiliŋ tomboŋ, a ye a bula musoo ñiŋ na kuwo topatoo la. A ko a ye ko, “A la feŋo bee murundi a kaŋ, ka taa a la kunkoo munafaŋo hapoo bee, kabiriŋ a bo waatoo bankoo kaŋ jaŋ ka naa fo saayiŋ.”
Hasayeli ye Beni-Hadadi faa a siita a noo to
7 Elisa naata taa Damasiku. Wo waatoo Aramu mansa Beni-Hadadi tarata kuurandiŋ ne. Ì naata a fo mansa ye ko, “Alla la moo naata le.” 8 Wo le to mansa ko a la mansakundaa dookuulaa Hasayeli ye ko, “Soorifeŋo doo taa, i niŋ a ye taa ka taa Alla la moo kontoŋ. I si Yaawe la kumoo ñiniŋ a bulu ka a loŋ fo m be kendeyaa la ñiŋ kuuraŋo to le baŋ.” 9 Bituŋ Hasayeli ye Damasiku feŋ betoo siifaa bee taa, meŋ taata kaañaŋ ñonkome taŋ naani la dunoo fee, ka ì samba Alla la moo ye soorifeŋo ti. Kabiriŋ a futata, a taata Alla la moo kaŋ, a ko a ye ko, “I dimmaa Aramu mansa Beni-Hadadi le ye n kii naŋ. A ko ŋa i ñininkaa fo a be kendeyaa la a la kuuraŋo to le baŋ?” 10 Elisa ko a ye ko, “Taa a fo a ye ko, a be kendeyaa la le. Bari Yaawe ye a yitandi n na le ko tooñaa a be faa la le.” 11 Bituŋ a ye a ñaa loo a kaŋ ka a juubee kendeke fo labaŋo la Hasayeli maluta. Wo le to Alla la moo Elisa kumboota. 12 Hasayeli ko a ye ko, “M maarii, i ka muŋ ne kumboo?” Elisa ko a ye ko, “Ŋa a loŋ ne, i be naa kuu jawoo meŋ ke la Banisirayilankoolu la. I be dimbaa duŋ na ì la saatee tatariŋolu la le, ka ì la fondinkee kendoolu faa niŋ hawusaroo* la, ka ì la deenaani mereŋolu busa ka ì janjaŋ, aniŋ ka ì la musu konomaalu konoo fara.” 13 Hasayeli ko a ye ko, “M maarii, nte ye muŋ sembe le soto sako n si ñiŋ kuu baa ke noo, nte meŋ maŋ ke feŋ ti?” Elisa ko a ye ko, “Yaawe ye a yitandi n na le ko ite le be naa ke la Aramu mansa ti.”
14 Hasayeli bota Elisa yaa, a muruta a maarii kaŋ. Beni-Hadadi ye a ñininkaa ko, “Elisa ye muŋ ne fo i ye?” A ye a jaabi ka a fo a ye ko, “A ko n ye le ko, ‘Tooñaa, a la kuuraŋo be kendeyaa la le.’ ” 15 Bari wo saamoo Hasayeli ye mbajoo taa a ye a ñikindi jiyo kono, a naata a dii mansa ñaadaa kaŋ, bituŋ a faata. Wo to le Hasayeli keta mansa ti a noo to.
Yahuuda mansa Yehoramu
(2 Taarika 21:1-20)
16 Ahabu dinkewo Yoramu la mansayaa sanji luulunjaŋo Banisirayila bankoo kaŋ, wo saŋo le mu Yehosafati dinkewo Yehoramu keta Yahuuda mansa ti. 17 Wo tumoo a siyo be sanji taŋ saba niŋ fula. A siita Yerusalaamu kono le ka mansayaa ke fo sanji seyi. 18 A baarata kuwolu le la Banisirayila mansoolu ye mennu baara, baawo a ye Ahabu dimmusoo le futuu, aduŋ a ye kuu jawoo le ke Yaawe ñaa koto. 19 Bari Yaawe maŋ paree ka Yahuuda moolu kasaara, a la dookuulaa Dawuda la kuwo kamma la. Kaatu a ye laahidoo dii Dawuda la le ko, a be a niŋ a koomalankoolu la mansayaa lampoo tu la mala la le fo abadaa.
20 Yehoramu la mansayaa waatoo la, Edomu bankoo moolu ye balaŋo le tiliŋ Yahuuda bankoo la. Ì ye ì fansuŋ mansa le tomboŋ, ka ì mara. 21 Yehoramu niŋ a la keleraŋ sareetoolu* bee wulita ka taa Sayiri. Jee to Edomu kelediŋolu ye a niŋ a la kelediŋolu murubeŋ. Bituŋ Yehoramu wulita suutoo ka Edomunkoolu kele, bari a la kelediŋolu bee borita le ka seyi ì la suwolu kono. 22 Edomu bankoo naata tara balandiŋ Yahuuda ma ka naa bula bii la. Wo waati kiliŋo la Libuna saatewo fanaa ye balaŋo ke.
23 Yehoramu la mansayaa baaroolu niŋ a la kuu koteŋolu bee safeeta Yahuuda Mansoolu la Taarika Kitaaboo le kono. 24 Bituŋ Yehoramu naata baŋ, aduŋ ì ye a baadee a mumuñolu la kaburoo le to, Dawuda la Saatewo* to. A dinkewo Ahasiya siita a noo to ka ke mansa ti.
Yahuuda mansa Ahasiya
(2 Taarika 22:1-6)
25 Ahabu dinkewo Yoramu la mansayaa sanji taŋ niŋ fulanjaŋo Banisirayila bankoo kaŋ, wo saŋo le mu Yehoramu dinkewo Ahasiya keta Yahuuda mansa ti. 26 Wo tumoo a siyo be sanji muwaŋ niŋ fula le, aduŋ a ye sanji kiliŋ ne ke mansayaa la Yerusalaamu kono. A baamaa too mu Ataliya le ti, Banisirayila mansa Omuri mamarimmusoo. 27 Ate fanaa keta le komeŋ Ahabu la dimbaayaa moolu, aduŋ a ye kuu jawoo baara Yaawe ñaa koto le, komeŋ Ahabu la dimbaayaa moolu, baawo a ye musoo futuu Ahabu la dimbaayaa moolu le kono.
28 Mansa Ahasiya laata Ahabu dinkewo Yoramu kaŋ ne, ka taa Aramu mansa Hasayeli kele Ramoti-Kileyadi. Aramunkoolu naata Yoramu barama wo dulaa to. 29 Bituŋ Mansa Yoramu muruta Yesireeli ka taa baramoo jaara, Aramunkoolu ye meŋ ke a la, kabiriŋ a niŋ Aramu mansa Hasayeli keleta Ramoti. Yehoramu dinkewo Ahasiya, Yahuuda mansa, naata taa Ahabu dinkewo Mansa Yoramu juubee jee.