عثليا أم أخزيا
(2أخ 22‏:10‏-12)
1 فلمَّا علِمَت عثَليا أمُّ أخَزْيا مَلِكِ يَهوذا أنَّ ا‏بنَها ماتَ، قتَلَت جميعَ النَّسلِ المَلكيِّ. 2 ما عَدا يوآشَ بنَ أخَزْيا، لأنَّ يوشَبَعَ عَمَّتَهُ ا‏بنَةَ المَلِكِ يورامَ سرَقَتْهُ مِنْ بَينِ بَني المَلِكِ المَقتولينَ وأخَذَتْهُ، هوَ والمرأة الّتي تُرضِعُهُ، وخَبَّأتْهُ في غُرفةٍ لِلنَّومِ مِنْ وجهِ عثَليا. 3 فبَقيَ معَها مُختَبِئا في بَيتِ الرّبِّ‌ سِتَّ سِنينَ، كانَت في خِلالها عثَليا مَلِكةً على البِلادِ. 4 ولمَّا جاءَتِ السَّنةُ السَّابِــعةُ، ا‏ستَدعى يوياداعُ الكاهِنُ قادةَ الحرَسِ المَلكيِّ‌ وحُرَّاسَ القصرِ إلى هَيكلِ الرّبِّ، وقطَعَ معَهُم عَهدا وا‏ستَحلَفَهُم وأراهُمُ ا‏بنَ المَلِكِ. 5 وقالَ لهُم: «هذا ما تفعَلونَه: أنتُم، الّذينَ في الخِدمةِ يومَ السَّبْتِ المُقبِلِ: ثُلثُكُم يتَوَلَّونَ حِراسةَ قصرِ المَلِكِ، 6 والثُّلثُ الآخَرُ حِراسةَ بابِ سورٍ، والثُّلثُ الباقي حِراسةَ البابِ الّذي وراءَ مكانِ حِراسةِ القصرِ. 7 والفِرقَتانِ مِنكُم، أنتُمُ الّذينَ لا خِدمةَ لهُم يومَ السَّبْتِ، يتَوَلَّونَ حِراسةَ هَيكلِ الرّبِّ. 8 وجميعُكُم تُحيطونَ بِالمَلِكِ أينَما ذهَبَ وسِلاحُكُم في أيديكُم، وتقتُلونَ كُلَّ مَنْ يدخُلُ بَينَ صُفوفِكُم».
9 وعَمِلَ القادةُ بِكُلِّ ما أمرَهُم بهِ يوياداعُ الكاهِنُ، فأخَذَ كُلُّ واحدٍِ مِنهُم رِجالَهُ الّذينَ يَخدُمونَ يومَ السَّبْتِ والّذينَ لا يَخدُمونَ، وجاؤُوا إلى يوياداعَ. 10 فأعطاهُمُ الرِّماحَ‌ والدُّروعَ الّتي لِلمَلِكِ داوُدَ في هَيكلِ الرّبِّ. 11 ووقَفَ الحرَسُ حَولَ المذبَحِ والبَيتِ كُلُّ واحدٍ سِلاحُهُ في يَدِهِ، مِنْ جانِبِ هَيكلِ الرّبِّ الأيمَنِ إلى جانِبِهِ الأيسَرِ، 12 وأخرَجَ يوياداعُ ا‏بنَ المَلِكِ وعلى رأسِهِ وضَعَ تاجَ المُلْكِ وقَدَّمَ لَه البراءَةَ المَلكيَّةَ‌، ومسَحَهُ مَلِكا. فصَفَّقَ الشَّعبُ ونادَوا: «يَحيا المَلِكُ».
13 فسَمِعَت عثَليا ضوضاءَ الحرَسِ والشَّعبِ، فدَخَلَت على المُحتَشدينَ في هَيكلِ الرّبِّ. 14 فرأتِ المَلِكَ واقِفا على المِنبَرِ كما هيَ العادةُ، والرُّؤساءُ وأصحابُ الأبواقِ إلى جانِبِهِ، وجميعُ النَّاسِ يفرحونَ والبَوَّاقونَ يَنفُخونَ في الأبواقِ فمَزَّقَت ثيابَها وصاحَت: «خيانةٌ، خيانةٌ». 15 ولم يشأْ يوياداعُ الكاهِنُ أنْ تُقتَلَ عثَليا في هَيكلِ الرّبِّ، فصاحَ بِقادةِ الجيشِ «أخرِجوها، وكُلُّ مَنْ يَتبَعُها ا‏قتُلوهُ بِالسَّيفِ». 16 فلمَّا خرَجَت قبَضوا علَيها عِندَ مَدخَلِ الخَيلِ‌ وجاؤوا بِها إلى القَصرِ وقَتَلوها هُناكَ.
17 وقطَعَ يوياداعُ عَهدا بَينَ الرّبِّ مِنْ جهةٍ وبَينَ المَلِكِ والشَّعبِ مِنْ جهةٍ ثانيةٍ على أنْ يكونوا شعبا لِلرّبِّ، وكذلِكَ بَينَ المَلِكِ والشَّعبِ. 18 ودخَلَ جميعُ الشَّعبِ بَيتَ البَعلِ وهدموا مذابِـحَهُ وحطَّموا تَماثيلَهُ، وقتَلوا مَتَّانَ كاهنَ البَعلِ أمامَ المذبَحِ. وأقامَ يوياداعُ الكاهِنُ حرَسا على هَيكلِ الرّبِّ. 19 ثُمَّ جمَعَ قادةَ الحرَسِ المَلكيِّ وحُرَّاسَ القصرِ وكُلَّ الشَّعبِ، فأنزَلوا المَلِكَ مِنْ هَيكلِ الرّبِّ وجاؤوا بهِ في طريقِ بابِ الحرَسِ إلى القصرِ، فجلَسَ على العرشِ. 20 وفرِحَ جميعُ الشَّعبِ، وهدَأتِ المدينةُ بَعدَ أنْ قُتِلَت عثَليا بِالسَّيفِ في القصرِ‌.
Ataliya bondoo Yahuuda mansayaa to Yowasi ye
(2 Taarika 22:10—23:21)
1 Saayiŋ, kabiriŋ Mansa Ahasiya baamaa Ataliya ye a je ko a dinkewo Ahasiya faata le, a wulita waati kiliŋ ka dinkewolu bee faa mennu si mansayaa keetaa noo. 2 Bari Mansa Yehoramu dimmusoo Yehoseba, Ahasiya baarimmusoo ye Ahasiya dinkewo Yowasi suuñaatoo samba, ka a bondi mansa dinkewolu kono, ì be naa mennu faa kaŋ. A ye a niŋ a la bambaanoo ke laadulaa buŋo kono Yaawe* Batudulaa Buŋo* to, ka a maabo Ataliya ma, aduŋ ì maŋ naa a faa. 3 A tuta maaboriŋ a bulu Yaawe Batudulaa Buŋo kono le fo sanji wooro, wo tumoo Ataliya le tarata bankoo mara kaŋ.
4 Bituŋ sanji woorowulanjaŋo kono, Piriisi* Yehoyada ye mansasuu kantalaalu niŋ mansa kantalaalu la kelediŋ keme kafu kuntiyolu kumandi, ka ì samba naŋ a faŋo yaa, Yaawe Batudulaa Buŋo kono. A niŋ ì kambenta, aduŋ a ye ì kalindi Yaawe Batudulaa Buŋo kono. Wo le to a ye mansa dinkewo yitandi ì la. 5 A ye ì yaamari ka a fo ì ye ko, “Ali be ñiŋ ne ke la: Ali la kafoo talaadaa sabanjaŋo, mennu la dookuu siŋo ka ke Loobula Luŋo ti, wolu le be mansasuwo kanta la. 6 Talaadaa sabanjaŋ doo, wolu si loo Suri dundaŋ daa to, bituŋ talaadaa sabanjaŋ doo fanaa si loo dundaŋ daa to, meŋ be mansa kantalaa kelediŋolu kooma. Ali be Yaawe Batudulaa Buŋo maafaŋo kanta la wo le ñaama. 7 Ali la kafoo talaadaa fuloo mennu ka foñondiŋ siŋo taa Loobula Luŋo la, wolu bee be naa le ka mansa kanta Yaawe Batudulaa Buŋo kono. 8 Ali be mansa karoo bee muru la le ka a beŋ, kee-wo-kee la jooraŋo ye tara pareeriŋ a buloo kono. Moo-wo-moo katata naŋ kelediŋ borindoo la, a maarii ñanta faa la le. Ali si tara mansa fee niŋ a be finti la, aniŋ niŋ a be duŋ na.”
9 Kelediŋ kuntiyolu ye kuwo bee ke le, Piriisi Yehoyada ye ì yaamari meŋ na. Kiliŋ-wo-kiliŋ ye a la kewolu taa, mennu ka tara dookuu siŋo to Loobula Luŋo, ì niŋ mennu ka tara foñondiŋ siŋo to bee kafuriŋo. Bituŋ ì taata i danku Yehoyada ma. 10 Yehoyada ye Mansa Dawuda la hawusaroolu* niŋ koteeroolu* taa, mennu be maaboriŋ Yaawe Batudulaa Buŋo kono, a ye ì dii kelediŋ kuntiyolu la. 11 Bituŋ kelediŋ kantarilaalu kiliŋ-wo-kiliŋ niŋ a la jooraŋo pareeriŋo taata loo mansa ye karoo bee la. Ì loota sadaajanidulaa* bala, aniŋ Yaawe Batudulaa Buŋo bala, ka bo buŋo ñiŋ bulubaa karoo la, ka taa fo maraa karoo la, ka mansa kanta.
12 Piriisi Yehoyada ye mansa dinkewo Yowasi fintindi naŋ, a ye mansanaafoo duŋ a la, aduŋ a ye mansayaa seedeyaaraŋo dii a la. Wo le to ì ye tuloo boŋ a kuŋo to, ka a toloo mansa ti. Ì ye buloo kosi, aduŋ ì sarita ka a fo ko, “Allamaa mansa mee la!”
13 Kabiriŋ Ataliya ye mansa kantalaalu niŋ moolu maakaŋo moyi, a taata moolu kaŋ Yaawe Batudulaa Buŋo kono. 14 A ye mansa tara looriŋ samasiŋo daala, komeŋ aadoo ye a yitandi ñaameŋ, kelediŋ kuntiyolu niŋ footaŋ feelaalu be looriŋ mansa kara la. Aduŋ bankoo moolu bee tarata seewooriŋ, ì be footaŋolu fee kaŋ. Wo le to Ataliya ye a la duŋ feŋolu fara a faŋ na niikuyaa kamma la, aduŋ a wuurita ka a fo ko, “Jamfaa! Jamfaa!” 15 Bituŋ Piriisi Yehoyada ye yaamaroo dii kelediŋ kuntiyolu la, mennu be marariŋ kelediŋ kafoo ñiŋ ma, ka a fo ì ye ko, “Ali a fintindi naŋ kelediŋ borindoolu teema. Moo-wo-moo bulata a nooma ka a kanandi, ali a maarii faa hawusaroo la.” Kaatu piriisoo ko ì ye le nuŋ ko, “A maŋ ñaŋ na faa la Yaawe Batudulaa Buŋo kono.” 16 Bituŋ ì ye a muta, aduŋ ì ye a fintindi naŋ niŋ suwoolu la tambidulaa la, ka taa mansasuwo maafaŋo la, ì ye a faa jee.
17 Bituŋ Piriisi Yehoyada ye kambeŋo siti Yaawe niŋ mansa niŋ moolu teema, ñiŋ kamma la ì si ke Yaawe la moolu ti. A naata a siti mansa niŋ moolu fanaa teema. 18 Bituŋ bankoo moolu bee taata Baali* jalaŋo la buŋo to, aduŋ ì ye a muumewo bee boyi. Ì ye a sadaabodulaalu* niŋ a jalaŋ leseriŋolu bee teyi ka ì janjaŋ, aduŋ ì ye Baali jalaŋo piriisoo, Matani faa sadaabodulaalu ñaatiliŋo la.
Piriisi Yehoyada naata kantarilaalu londi Yaawe Batudulaa Buŋo to. 19 A ye kelediŋ kuntiyolu ñinnu taa, aniŋ mansa kantalaalu niŋ mansasuu kantalaalu, ka taa bankoo moolu bee, ì ye mansa bondi naŋ Yaawe Batudulaa Buŋo to, ì dunta niŋ kantarilaalu la dundaŋ daa le la, ka naa mansasuwo to. Bituŋ mansa siita mansasiiraŋo kaŋ. 20 Wo to le moolu bee seewoota, aduŋ saatewo naata tenkuŋo soto. Kaatu ì ye Ataliya faa hawusaroo la mansasuwo kono le.
21 Yowasi siyo be sanji woorowula le, kabiriŋ a be mansayaa dati la.