1 وفي تلكَ الأيّامِ جمعَ الفلِسطيُّونَ جيوشَهُم ليُحاربوا إِسرائيلَ. فقالَ أخيشُ لداوُدَ: «لا بُدَّ أنَّكَ ستَنضمُّ إلى جيشي أنتَ ورِجالُكَ». 2 فأجابَهُ داوُدُ: «وأنتَ ستعلمُ ما يفعَلُ عبدُكَ». فقالَ أخيشُ: «إذا، أجعلُكَ حاملَ سلاحي طُولَ الأيَّامِ».
شاوُل عند العرافة
3 وماتَ صَموئيلُ وناحَ علَيهِ جميعُ بَني إِسرائيلَ، ودفنوهُ في الرَّامةِ مدينتِهِ. وكانَ شاوُلُ نفى العرَّافينَ والسَّحرَةَ مِنَ البلادِ. 4 فا‏جتمعَ الفلِسطيُّونَ وعسكَروا في شُونَم‌. وجمَعَ شاوُلُ رجالَ إِسرائيلَ جميعَهُم وعسكَروا في جَلبوعَ‌. 5 فلمَّا رأى شاوُلُ مُعسكَرَ الفلِسطيِّينَ خافَ وا‏ضطربَ قلبُهُ جِدًّا. 6 فسألَ الرّبَّ ماذا يفعَلُ، فلم يُجبْهُ الرّبُّ لا بالأحلامِ ولا بالعرافةِ‌ ولا بالأنبـياءِ. 7 فقالَ لمُعاونيهِ: «فتِّشوا لي عَنْ عرَّافةٍ حتّى أذهبَ إليها وأستشيرَها». فقالوا لَه: «في عينَ دورٍ‌ عرَّافةٌ».
8 فتنكَّرَ شاوُلُ، ولبسَ ثيابا غيرَ ثيابِهِ، وسارَ هوَ ورجلانِ معَهُ، وجاؤوا العرَّافةَ ليلا. فقالَ لها: «تكهَّني لي بالأرواحِ وأطْلِعي لي مَنْ أسمِّيهِ لكِ». 9 فقالَت لَه: «أما علمتَ ما فعَلَ شاوُلُ، كيفَ قطعَ العَرَّافينَ والسَّحَرةَ مِنَ البِلادِ؟ فلِماذا تنصِبُ لي شرَكا لِتُهلكَني؟» 10 فحلَفَ لها شاوُلُ: «حَيٌّ هوَ الرّبُّ لن يقَعَ علَيكِ ضَررٌ في هذا الأمرِ». 11 فسألَتْهُ العرَّافةُ: «مَنْ أُطلِعُ لكَ؟» قالَ: «أطْلعي لي صَموئيلَ». 12 فلمَّا رأتِ العرَّافةُ صَموئيلَ، صرَخت صرخَةً عاليةً وقالَت لِشاوُلَ: «لماذا خدَعْتَني أنتَ شاوُلُ؟» 13 فقالَ لها: «لا تخافي. ماذا رأيتِ؟» فقالَت: «رأيتُ رُوحا يَطلُعُ مِنَ الأرضِ». 14 فقالَ لها: «ما هيئَتُهُ؟» قالَت: «رَجلٌ شيخٌ يرتدي جُبَّةً». فعرَفَ شاوُلُ أنَّهُ صَموئيلُ، فسجَدَ على وجهِهِ إلى الأرضِ.
15 فقالَ صَموئيلُ لشاوُلَ: «لماذا أزْعجتَني وأطلَعتَني؟» فأجابَهُ شاوُلُ: «أنا في ضيقٍ شديدٍ، لأنَّ الفلِسطيِّينَ يُحاربونَني واللهُ أهمَلَني وما عادَ يُجيـبُني لا بالأنبـياءِ ولا بالأحلامِ، فدَعوتُكَ لتُخبِرَني بما أفعَلُ 16 فقالَ صَموئيلُ: «لماذا تسألُني، والرّبُّ أهملَكَ وصارَ عدوَّكَ 17 وهوَ فعَلَ بكَ كما قالَ على لساني، وا‏نتزعَ المَملكةَ مِنْ يَدِكَ وأعطاها لصاحبِكَ داوُدَ‌. 18 فأنتَ ما أطَعتَ أمرَ الرّبِّ وما شَفيتَ غليلَ غضَبِهِ في عماليقَ، لذلِكَ فعَلَ بكَ اليومَ ما فعَلَ‌. 19 كذلِكَ سيُسلِّمُ الرّبُّ بَني إِسرائيلَ معَكَ إلى أيدي الفلِسطيِّينَ، وغَدا تكونونَ معي أنتَ وبَنوكَ، وأيضا جيشُ إِسرائيلَ يُسلِّمُهُ الرّبُّ إلى أيدي الفلِسطيِّينَ.
20 فسقطَ شاوُلُ في الحالِ بطولِهِ على الأرضِ وا‏رتعبَ مِنْ كلامِ صَموئيلَ، وما عادت بهِ قوَّةٌ لأنَّهُ لم يَذُقْ طَعاما كُلَّ يومِهِ وليلتِهِ. 21 فتَقدَّمَت إليهِ العرَّافةُ ورأتْهُ في خوفٍ شديدٍ، فقالَت لَه: «أنا يا سيِّدي أطعْتُ أمرَكَ، وخاطرْتُ بنفْسي، وسَمعتُ لِكلامِكَ الّذي كلَّمْتني بهِ. 22 فا‏سمعْ أنتَ الآنَ لكلامي، فأُقدِّمَ لكَ كِسرَةَ خُبزٍ وتأكلَ، فتَقوى على السَّيرِ في الطَّريقِ». 23 فرفضَ وقالَ: «لا آكلُ». فألحَّ علَيهِ مُعاوِناهُ والعَرَّافةُ أيضا، فسمِـعَ لهُم وقامَ عنِ الأرضِ وجلسَ على السَّريرِ. 24 وكانَ للعرَّافةِ في البـيتِ عِجْلٌ مُسمَّنٌ، فأسرَعَت وذبحَتهُ وأخَذَت دقيقا وعجَنتهُ وخَبزتهُ فطيرا 25 وقدَّمت إلى شاوُلَ ومُعاونيهِ فأكلوا، ثُمَّ قاموا وا‏نصرَفوا في تلكَ اللَّيلةِ.
Filisitinkoolu pareeta ka taa keloo la
1 Wo waatoolu Filisitinkoolu ye ì la kelediŋ kafoolu bendi le ka taa Banisirayilankoolu maa keloo la. Akisi ko Dawuda ye ko, “I ñanta ñiŋ fahaamu la le ko, ite niŋ i la kewolu be keloo ke la nte la karoo le la.”
2 Dawuda ko, “Bituŋ i be a je la i faŋo ye le, i la dookuulaa si meŋ ke noo.”
Akisi ye a jaabi ko, “A beteyaata baake le, m be i ke la m faŋo kantalaa le ti i la baluwo bee kono.”
Sawulu niŋ Endori musoo
3 Saayiŋ Samuweli la faa ye waati bo le, aduŋ Banisirayilankoolu ye ì la sunoo yitandi le. Ì ye a baadee a la saatewo le to Rama.
Sawulu ye furee kumandilaalu niŋ juubeerilaalu bee bayi bankoo kaŋ ne.
4 Filisitinkoolu la kelediŋ kafoolu benta, ì daakaata Sunemu saatewo daala. Sawulu fanaa ye Banisirayilankoolu bee bendi le, aduŋ ì daakaata Kilibowa konkotundoo* le kaŋ. 5 Kabiriŋ Sawulu ye Filisitinkoolu la kelediŋ kafoo je, a silata le, fo a kijoo ka sawuŋ. 6 A ye Yaawe* ñininkaa, bari a maŋ a danku ka bo niŋ siiboolu la, waraŋ Urimu waraŋ a la annabiyomoolu. 7 Wo to le Sawulu ko a la dookuulaalu ye ko, “Ali musoo ñini n ye, meŋ ka furewolu kumandi, fo n si taa a ñininkaa.” Ì ko a ye ko, “Kiliŋ be Endori le.”
8 Bituŋ Sawulu ye feŋ koteŋolu duŋ, ka a faŋo yelemandi. Suutoo a niŋ kee fula taata musoo yaa. A ko, “Furewo ñininkaa n ye. Aduŋ ŋa moo meŋ fo i ye, i ñanta wo le kumandi la n ye.”
9 Bari musoo ko a ye ko, “Tooñaa-tooñaa i ye a loŋ ne, Sawulu ye meŋ ke. A ye furee kumandilaalu niŋ juubeerilaalu bee bayi bankoo kaŋ ne. Muŋ ne ye a tinna, i ye feeroo siti n niyo kamma ka m faa?”
10 Sawulu kalita a ye niŋ Yaawe too la. A ko a ye ko, “A be koyiriŋ ñaameŋ ko Yaawe be baluuriŋ ne, kuu jawu te ke la i la ñiŋ kuwo to.”
11 Bituŋ musoo ye a ñininkaa ko, “M be jumaa le kumandi la i ye naŋ?” A ko, “Samuweli kumandi n ye.”
12 Kabiriŋ musoo ye Samuweli je, a wuurita santo, aduŋ a ko Sawulu ye ko, “Muŋ ne ye a tinna, i ye n neenee? Ite mu Sawulu le ti.”
13 Mansa ko a ye ko, “Kana sila! I ye muŋ ne je?” Musoo ko a ye ko, “Ŋa nooroo le je, a ka bo naŋ bankoo kono.”
14 A ye a ñininkaa ko, “A niŋ muŋ ne ka muluŋ?”
A ko, “A ka munta le ko kee kotoo, meŋ ye piriisoo* la dendika baa duŋ, wo le ka naa.” Wo to le Sawulu ye a loŋ ko, Samuweli le ka naa, bituŋ a ñoyita bankoo to.
15 Samuweli ko Sawulu ye ko, “Muŋ ne ye a tinna, i ye m batandi, ka n kumandi naŋ?”
Sawulu ko a ye ko, “M be bataa baa le kono. Filisitinkoolu ye m maa keloo le la, aduŋ Alla ye a koo dii n na le. A buka n danku kotenke niŋ a la annabiyomoolu la, waraŋ siiboolu. Bituŋ n ko, ŋa ite kumandi, fo i si m maakoyi. A fo n ye, m be meŋ ke la.”
16 Samuweli ko, “Muŋ ne ye a tinna, i ye n ñininkaa, baawo saayiŋ Yaawe ye a koo dii i la le, a keta i jawoo ti? 17 Yaawe ye meŋ ke i la, a ye wo le fo n ye. Yaawe ye mansamarali bankoo buusi i bulu le, a ye a dii moo doo la, meŋ keta Dawuda ti. 18 I maŋ Yaawe la yaamaroo muta, ka Amalekinkoolu tumbuŋ. Wo le ye a tinna Yaawe be ñiŋ ke la i la bii: 19 Yaawe be ite niŋ Banisirayilankoolu bee duŋ na Filisitinkoolu bulu le, aduŋ saama ite niŋ i dinkewolu niŋ m be tara la dulaa kiliŋ ne. Yaawe be Banisirayilankoolu la kelediŋ kafoo fanaa duŋ na Filisitinkoolu bulu le.”
20 Wo loo niŋ baroo teema Sawulu boyita bankoo to, a ye i tiliŋ, kaatu Samuweli la kumoolu ye a kijoo kuntu le. A semboo bee taata le, kaatu wo suutoo niŋ tiloo bee a maŋ feŋ domo. 21 Kabiriŋ musoo taata Sawulu yaa, a ye a je ko, a kijoo kuntuta le, a ko, “A juubee, nte i la dookuulaa sunkutoo ye i horoma le. Ŋa n niyo laa le, aduŋ i ye meŋ fo n ye, ŋa wo le ke. 22 Dukaree, saayiŋ i lamoyi nte i la dookuulaa la, ŋa domoroo doo dii i la, fo i si a domo, i si semboo fanaa soto, ka taa i la siloo la.”
23 Sawulu balanta, a ko, “M maŋ taa feŋ domo la.” Bari a la kewolu kafuta musoo ma ka a maaneenee, a naata i lamoyi ì la. A wulita bankoo to, a siita laaraŋo kaŋ. 24 Musoo ye ninsiriŋ batundoo le soto a la suwo kono, bituŋ a ye a kanateyi wo loo to. A ye fariñoo doo taa, a ye a nooni, a ye mbuuroo jani, meŋ maŋ leweñoo soto. 25 A ye a landi Sawulu niŋ a la kewolu ñaatiliŋo la, ì ye a domo. Wo suutoo faŋo le ì taata.