Yudas ye Yeesu jamfaa
(Matiyu 26:1-5Matiyu 14-16Maaka 14:1-2Maaka 10-11Yohana 11:45-53)1 Saayiŋ, Mbuuru Leweñintaŋo Juuraloo* sutiyaata, ì ka meŋ fanaa kumandi Maariyo Tambi Tumoo Juuraloo* la. 2 Piriisi* ñaatonkoolu niŋ Luwaa karammoolu* tarata siloo ñini kaŋ, ì be Yeesu faa noo la ñaameŋ, kaatu ì silata moolu le la. 3 Wo to le Seetaanoo* dunta Yudas sondomoo kono. Ñiŋ Yudas, ì ka meŋ kumandi Isikariyoti la, a fanaa be saayibe taŋ niŋ fuloo le kono. 4 A taata piriisi ñaatonkoolu niŋ Alla Batudulaa kantalaalu yaa. A niŋ ì kacaata, a si Yeesu duŋ noo ì bulu ñaameŋ. 5 Bituŋ ì kontaanita baake, aduŋ ì ye a laahidi ka kodoo dii a la. 6 Yudas sonta wo la. Bituŋ a ye siloo ñini ka Yeesu duŋ ì bulu moolu kooma.
Maariyo la siimaŋo
(Matiyu 26:17-30Maaka 14:12-26Yohana 13:21-301 Korintinkoolu 11:23-25)7 Bituŋ Mbuuru Leweñintaŋo Juuraloo siita, Maariyo Tambi Tumoo saajiiriŋo ñanta kanateyi la luŋo meŋ na. 8 Yeesu ye Pita niŋ Yohana kii, a ko ì ye ko, “Ali taa, ali ye Maariyo Tambi Tumoo siimaŋo parendi ǹ ye, fo ǹ si a domo.” 9 Ì ko a ye ko, “I lafita, ǹ si a parendi mintoo le?” 10 Bituŋ a ko ì ye ko, “Niŋ ali dunta saatewo kono, ali niŋ kewo be beŋ na, meŋ ye jiibindaa duni. Ali a nooma buŋo kono, a be duŋ na daameŋ. 11 Bituŋ ali si a fo wo buntiyo ye ko, ‘Ǹ karammoo ko, luntaŋ buŋo lee, ate niŋ a la saayiboolu be Maariyo Tambi Tumoo siimaŋo ke la daameŋ to?’ 12 Bituŋ a be santo buŋ baa yitandi la ali la le, meŋ niŋ a bunkono feŋolu be pareeriŋ. Ali siimaŋo parendi jee.” 13 Wo to le saayiboolu taata, ì ye a tara ko Yeesu ye a fo ì ye ñaameŋ. Bituŋ ì ye Maariyo Tambi Tumoo siimaŋo parendi.
14 Kabiriŋ waatoo siita, Yeesu niŋ a la kiilaa* taŋ niŋ fuloo siita ñoo la ka domoroo ke. 15 Wo to le Yeesu diyaamuta ì ye ko, “N tarata hameriŋ ne, fo n niŋ ali si ñiŋ Maariyo Tambi Tumoo siimaŋo ke ñoo kaŋ, janniŋ m be toora la. 16 M be a fo la ali ye, n te ñiŋ siimaŋo domo la kotenke, fo niŋ a timmata Alla la mansabaayaa kono.” 17 Wo koolaa le, a ye mindaŋo taa. Biriŋ a ye tenturoo dii Alla la, a ko ì ye ko, “Ali ñiŋ taa, ali ye a talaa ñoo teema. 18 Ŋa a fo ali ye, ka bo saayiŋ na, n te wayinoo* miŋ na kotenke, fo niŋ Alla la mansabaayaa naata.” 19 Wo to le Yeesu ye mbuuroo taa, a ye tenturoo dii Alla la. Wo koolaa a ye a kuntu, a ye a dii saayiboolu la, a ko ì ye ko, “Ñiŋ mu m baloo le ti, meŋ diita ali la. Ali ñiŋ ke ka ali hakiloo bulandi n na.” 20 Wo ñaa kiliŋo ñaama, biriŋ siimaŋo bota a la, a ye mindaŋo taa, a ko ì ye ko, “Ñiŋ mindaŋo mu Alla la kambeŋ kutoo le ti n yeloo to, meŋ bonta ali ye.
21 “Bari buloo fele, meŋ be n jamfaa la, a niŋ nte be taabuloo to. 22 Tooñaa, Moo Dinkewo* be faa la le ko a ñanta ke la ñaameŋ, bari kooroo be wo moo le ye, meŋ ye a jamfaa!” 23 Wo to le ì ye a dati ka ñoo ñininkaa, jumaa le be wo kuwo ke la itolu kono.
Jumaa le la kuwo warata saayiboolu kono?
24 Bituŋ sonkoo naata wuli saayiboolu teema ko, jumaa le la kuwo warata itolu kono. 25 Bari Yeesu ko ì ye ko, “Ñiŋ duniyaa mansoolu ka moolu mara maraliñaa koleŋo le la, aduŋ mennu ye kaŋo soto ì kaŋ, wolu ñanta kumandi la maakoyirilaa betoolu le la. 26 Bari alitolu niŋ ì maŋ ñaŋ na kiliŋyaa la. Moo meŋ na kuwo warata ali bee ti, ate si ke dindimmaa ti alitolu kono, aduŋ meŋ keta ñaatonkoo ti ali kono, wo si ke dookuulaa ti ali ye. 27 Moo jumaa le la kuwo warata, meŋ be domoroo la, waraŋ meŋ ye a dookuu? Fo a maŋ ke moo le ti, meŋ be domoroo la? Bari nte be ali kono le ko dookuulaa.
28 “Alitolu le mu wo moolu ti, mennu tententa ka loo m fee n na bataa kuwolu kono. 29 Wo to m fanaa ye mansabaayaa londi ali ye le, ko m Faamaa ye a londi n ye ñaameŋ, 30 fo ali si miŋo niŋ domoroo ke n na taabuloo to n na mansabaayaa kono, aduŋ fo ali si sii mansasiiraŋolu kaŋ ka Banisirayila lasili taŋ niŋ fuloo kiitindi.”
Yeesu ye Pita la balaŋo fo
(Matiyu 26:31-35Maaka 14:27-31Yohana 13:36-38)31 Wo to le Maariyo ko, “Simoni, Simoni! Semboo diita Seetaanoo la le ka ali tenteŋ ka kesoolu niŋ fuufulewolu bo ñoo to. 32 Bari n duwaata ite ye le, fo i la lannoo kana bo. Niŋ i muruta naŋ n kaŋ, i si i baadiŋolu* wakiilindi.” 33 Bituŋ Pita ko a ye ko, “M Maarii, m pareeta le ka i nooma hani bunjawoo to, aniŋ ka faa.” 34 Wo to le Yeesu ko a ye ko, “Pita, m be a fo la i ye, janniŋ duntuŋo be kookolee la bii, i be balaŋ na n na kuwo la le fo siiñaa saba ko, i maŋ nte loŋ.”
Yaamaroo faŋ parendoo la kuwo to
35 Bituŋ Yeesu ye a la saayiboolu ñininkaa ko, “Biriŋ ŋa ali kii, ali niŋ kufoo, kalipewo waraŋ samatoolu maŋ taa, fo ali dasata feŋ ne la baŋ?” Ì ye a jaabi ko, “Hani feŋ!” 36 Bituŋ a ko ì ye ko, “Bari saayiŋ, moo meŋ ye kalipewo soto, a si a taa, aniŋ meŋ ye kufoo soto, a fanaa si a taa. Aduŋ niŋ meŋ maŋ hawusaroo* soto, a si a la waramboo waafi, a ye kiliŋ saŋ. 37 Kaatu m be a fo la ali ye, ñiŋ kumoo meŋ be safeeriŋ, a ñanta timma la n na kuwo to le ko:
‘Ì ye a niŋ junubelaalu le ke konti kiliŋ.’
“Meŋ safeeta n na kuwo to, a be timma la le.” 38 Aduŋ saayiboolu ko, “M̀ Maarii, hawusari fula fele jaŋ!” Bituŋ a ko ì ye ko, “Ñiŋ diyaamoo faŋo kaañanta le!”
Yeesu duwaata Ketisemane naakoo kono
(Matiyu 26:36-46Maaka 14:32-42)39 Bituŋ Yeesu bota saatewo kono, a taata Olifu Konkoo kaŋ ko a ka a ke ñaameŋ. Saayiboolu fanaa bulata a nooma. 40 Biriŋ Yeesu futata wo dulaa to, a ko ì ye ko, “Ali duwaa, fo ali kana boyi marisaroo kono.”
41 Wo to le Yeesu bota ì daala, bari a maŋ jamfa ì la baake. A ñoyita jee ka duwaa 42 ko, “M Faamaa, niŋ i la lafoo le mu, ñiŋ tooroo mindaŋo bondi nte bulu. Hani wo, nte la lafoo kana ke, bari ite la lafoo si ke.”
43 Malaayikoo fintita naŋ a kaŋ ka bo Arijana, a ye a wakiilindi. 44 A duwaata kendeke niitooroo kono, aduŋ a taroo mulunta yele dotiŋ-dotiŋolu le la, mennu tondita bankoo to.
45 Kabiriŋ Yeesu wulita a la duwaa dulaa to, a muruta saayiboolu kaŋ. A ye ì tara siinoo la, ì la niikuyaa kamma la. 46 A ko ì ye ko, “Muŋ ne ye a tinna ali be siinoo la? Ali wuli, ali ye duwaa, fo ali kana boyi marisaroo kono.”
Yeesu la mutoo
(Matiyu 26:47-56Maaka 14:43-50Yohana 18:3-11)47 Kabiriŋ Yeesu be diyaamu kaŋ, Yudas meŋ be a la saayibe taŋ niŋ fuloo kono, a niŋ kafu baa naata jee. Yudas tambita ì ñaato, a naata Yeesu kaŋ ka a sumbu. 48 Bari Yeesu ko a ye ko, “Yudas, fo i ka Moo Dinkewo jamfaa niŋ sumburoo le la baŋ?”
49 Kabiriŋ wo moolu mennu be Yeesu fee, ye a je, meŋ be naa ke la, ì ko a ye ko, “M Maarii, fo ǹ si ì seyi hawusaroo la baŋ?” 50 Jee niŋ jee doroŋ, kiliŋ ye piriisi kuntii baa la dookuulaa seyi, a ye a bulubaa tulufitoo kuntu. 51 Bari Yeesu ko ì ye ko, “A bula!” Bituŋ a ye ñiŋ dookuulaa tuloo maa, a ye a kendeyandi.
52 Wo to le Yeesu diyaamuta piriisi ñaatonkoolu ye, alifaalu aniŋ Alla Batudulaa kantalaa ñaatonkoolu ye, mennu naata a kaŋ ka a muta. A ko ì ye ko, “Fo ali niŋ hawusaroolu niŋ dokoolu le naata m muta baŋ ko suŋo? 53 Biriŋ n tarata ali fee luŋ-wo-luŋ Alla Batudulaa to, ali maŋ ali buloolu laa n kaŋ. Bari ñiŋ ne mu ali la waatoo ti, diboo le be maraloo la saayiŋ.”
Pita la balaŋo Yeesu ma
(Matiyu 26:57-58Matiyu 69-75Maaka 14:53-54Maaka 66-72Yohana 18:12-18Yohana 25-27)54 Bituŋ ì ye Yeesu muta, ì ye a samba naŋ piriisi kuntii baa yaa. Pita tarata ì nooma ka bo dulaa jaŋ. 55 Kabiriŋ doolu ye dimbaa mutandi luwo teema ka i jaa, Pita fanaa siita ì kono. 56 Jommusoo doo ye Pita je siiriŋ dimbaa daala. A ye a ñaa loo Pita kaŋ ka a koroosi. Bituŋ a ko, “Ñiŋ kewo fanaa tarata a fee le nuŋ.” 57 Bari Pita balanta, a ko, “Musoo, nte maŋ a loŋ!”
58 Ñaato domandiŋ, kewo doo fanaa ye a je, a ko a ye ko, “Ite fanaa be ì kono le nuŋ!” Bari Pita ko a ye ko, “Kewo, nte te!” 59 Waati kiliŋ ñaato, kee doo fanaa diyaamuta bambandinke ko, “A koyita le ko, ñiŋ kewo fanaa be a fee le nuŋ, kaatu Kalileenkoo le mu a ti.” 60 Bari Pita ko a ye ko, “Kewo, m maŋ a loŋ, i ka meŋ fo.” Kabiriŋ Pita be diyaamu kaŋ doroŋ, duntuŋo kookoleeta! 61 Bituŋ Maariyo ye a ñaa muru, a ye Pita juubee. Wo to le Pita hakiloo bulata Maariyo la kumoo la, a ye meŋ fo a ye nuŋ ko, “Janniŋ duntuŋo be kookolee la bii, ite be balaŋ na n na kuwo la le fo siiñaa saba.” 62 Bituŋ Pita taata banta, aduŋ a kumboota baake.
63 Yeesu be mutariŋ kewolu mennu bulu, ì ye a ñaawali, aduŋ ì ye a buutee. 64 Ì ye a ñaa siti fanaa, aniŋ ì ye a ñininkaa ko, “Kiilaariyaa kumoo fo, jumaa le ye i lipa?” 65 Aduŋ ì ye tooñeeri kuma jamaa le fo a ma fanaa.
Yeesu be kansuloo ñaatiliŋo la
(Matiyu 26:59-66Maaka 14:55-64Yohana 18:19-24)66 Kabiriŋ fanoo keta, alifaalu, piriisi ñaatonkoolu niŋ Luwaa karammoolu kafuta ñoo ma. Ì ye Yeesu samba naŋ ì la kansuloo ñaatiliŋo la, ì ko a ye ko, 67 “Niŋ ite le mu Alimasiihu* ti, a fo ǹ ye.” Bari Yeesu ko ì ye ko, “Niŋ ŋa a fo ali ye, ali te laa la. 68 Aduŋ niŋ ŋa ali ñininkaa, ali te n jaabi la. 69 Bari ka bo saayiŋ na, Moo Dinkewo be sii la Alla Tallaa bulubaa karoo la.” 70 Bituŋ ì bee ko a ye ko, “Silaŋ, ite le mu Alla Dinkewo* ti baŋ?” Yeesu ko ì ye ko, “Alitolu le ye a fo ko, nte le mu!” 71 Wo to le ì ko, “Ǹ suulata muŋ seede koteŋ ne la? Saayiŋ ŋà a moyi le ka bo a faŋo daa kono.”
© Mandinka Bible © Bible Society in The Gambia, 2011
