Banisirayilankoolu tententa ì la balambaatooyaa la
1 Sanji woorowulanjaŋo, kari luulunjaŋo tili tanjaŋo luŋo la le, Banisirayila alifaa doolu naata n yaa, ì siita n ñaatiliŋo la ka Yaawe* la lafoo ñininkaa. 2 Wo to le Yaawe la kumoo naata n kaŋ ko: 3 “Ite hadamadiŋo, a fo ñiŋ Banisirayila alifaalu ye ko, muŋ daliila le ye a tinna ì naata ka nte la lafoo ñininkaa? A be koyiriŋ ñaameŋ ko nte be baluuriŋ ne, hani feŋ, n te wo le fo la ì ye.” Maarii Yaawe le ye a fo.
4 “Ite hadamadiŋo, i faŋo ye ì kiitindi ka ì hakiloolu bulandi ì mumuñolu ye kuu haraamuriŋolu mennu ke, 5 a fo ì ye, nte Yaawe, ì Maariyo ye ñiŋ ne fo ko: Waati meŋ na ŋa Banisirayila tomboŋ, ŋa m faŋ lankenemayandi ì ye Misira bankoo kaŋ, ŋa n kali Yaakuba koomalankoolu ye jee le to ko, nte le mu Yaawe ti, ì Maariyo. 6 Wo luŋo la, ŋa n kali ì ye le ko, m be ì bondi la naŋ Misira bankoo kaŋ ne, ŋa ì samba bankoo kaŋ, ŋa daameŋ tomboŋ ì ye, keekewo niŋ liyo ka woyi daameŋ, banku ñiimaa baa, meŋ maŋ ñoŋ soto duniyaa kono. 7 Bituŋ n naata a fo ì ye ko, ì si wo batufeŋ haraamuriŋolu fayi, ì bee kiliŋ-kiliŋ naa ka ì jikoo loo mennu kaŋ ka ì batu, aniŋ ì kana ì faŋ kosondi Misirankoolu la wo jalaŋolu la. Kaatu nte le mu Yaawe ti, ì Maariyo.
8 “Bari ì muritita m ma le, ì balanta ka n lamoyi. Hani moo kiliŋ ne maŋ soŋ ka a koo dii Misirankoolu la wo jalaŋolu la, waraŋ ka a la wo batufeŋ haraamuriŋolu fayi, ì ka ì jikoo loo mennu kaŋ ka ì batu. Bituŋ m pareeta ka n na kamfaa bee jindi ì kaŋ naŋ ka ì mantoora Misira bankoo kaŋ.
9 “Bari niŋ ŋa wo ke nuŋ, wo be ke la n ye tookuyaa le ti bankoolu ye mennu be ì dandaŋolu la, kaatu wolu ye a je le ŋa m faŋ yitandi Banisirayilankoolu la ñaameŋ ka ì bondi naŋ Misira bankoo kaŋ. 10 Bituŋ n naata ì bondi naŋ Misira bankoo kaŋ ka naa keñewuloo* kono. 11 Ŋa n na yaamaroolu niŋ saratoolu dii ì la, ŋa ì karandi ì la, fo ì si bula noo ì nooma ka baluu. 12 Wo bee koolaa, ŋa Loobula Luŋo dii ì la, ka ke ì ye kambeŋo taamanseeroo ti, fo ì si a loŋ ko, nte Yaawe faŋo le ye ì tomboŋ, ka ì jankundi.
13 “Bari Banisirayilankoolu muritita m ma keñewuloo kono le. Ì maŋ soŋ ka n na luwaalu muta, ì ye ì koo dii n na yaamaroolu la, mennu si ì balundi noo. Ì maŋ n na Loobula Luŋo fanaa horoma muumeeke. Wo to le m pareeta ka n na kamfaa baa jindi naŋ ì kaŋ ka ì kasaara wo keñewuloo kono. 14 Bari m maŋ naa wo ke, kaatu wo be ke la n ye tookuyaa le ti. Wo bantala bankoolu* bee ye a je le ŋa Banisirayilankoolu bondi naŋ Misira bankoo kaŋ ñaameŋ. 15 Bari ŋa n kali ì ye keñewuloo kono le ko, n te itolu samba la wo bankoo kaŋ, ŋa ì laahidi ka meŋ dii ì la, keekewo niŋ liyo ka woyi daameŋ, aduŋ jee le naata ke banku ñiimaa baa ti meŋ maŋ ñoŋ soto duniyaa bee kono. 16 Ŋa n kali ì ye le, kaatu ì ye ì koo dii n na yaamaroolu niŋ n na saratoolu la le, ì maŋ soŋ ka bula ì nooma, ì maŋ naa n na Loobula Luŋo fanaa horoma. Ì ye ì ñaa tiliŋ jalaŋolu le la ka ì batu. 17 Bari m balafaata ì ye le, m maŋ naa ì kasaara keñewuloo kono ka ì turoo baŋ. 18 Bituŋ n naata a fo ì diŋolu ye ko, itolu maŋ ñaŋ na bula la ì la alifaalu la siloolu nooma, waraŋ ka ì la yaamari jawoolu muta, aduŋ ì maŋ ñaŋ na ka ì faŋ kosondi niŋ ì la alifaalu la jalaŋolu la.
19 “N ko ì ye ko, nte le mu Yaawe ti, ì Maariyo. Ì si bula n na saratoolu nooma aniŋ ì ye ì hakiloolu tu n na yaamaroolu to. 20 Ì si n na Loobula Luŋolu horoma, kaatu wolu le mu n niŋ ì teema taamanseeroo ti, ka ì hakiloolu bulandi ko, nte le mu Yaawe ti, ì la Alla.
21 “Bari ì diŋolu fanaa muritita m ma le. Ì maŋ soŋ bula la n na saratoolu nooma waraŋ ka ì hakiloolu tu n na yaamaroolu to, fo ì si baluu noo. Aduŋ ì maŋ ì hakiloolu tu n na Loobula Luŋolu to ka ì horoma. Wo to le m pareeta ka n na kamfaa bee jindi naŋ ì kaŋ, ka ì mantoora keñewuloo kono jee. 22 Bari n naata wo baayi le, kaatu wo be ke la n ye tookuyaa le ti. Wo bantala bankoolu bee ye a je le, ŋa Banisirayilankoolu bondi Misira bankoo kaŋ ñaameŋ. 23 Wo to le, ŋa n kali ì ye keñewuloo kono ko, m be ì janjandi la bantala bankoolu kaŋ ne taariŋ, ì ye tara duniyaa kono wo ñaama, 24 bayiri ì maŋ soŋ ka bula n na saratoolu nooma, ì ye ì koo dii n na yaamaroolu la, ì maŋ naa n na Loobula Luŋolu horoma. Bari ì ñaalu be looriŋ ì la alifaalu la jalaŋolu le kaŋ, ì ka ì batu. 25 Ŋa saratoolu niŋ yaamaroolu mennu dii ì la, ì maŋ nafaa soto ì ye, kaatu ì keta ì ye yankankatoo le ti diina ka baluu noo ì la. 26 Ŋa ì bula le ì ye ì faŋ kosondi ì la jani sadaalu* la. Wo le ye a saabu itolu bee ye ì diŋ foloolu dii ka ì ke jani sadaalu ti. Wo duŋ mu kuu jawu baa le ti. Ŋa ñiŋ toora siifaa laa ì kaŋ ne fo ì si a loŋ ko, nte le mu Yaawe ti.
27 “Wo kamma la, ite hadamadiŋo, a fo Banisirayilankoolu ye, nte Yaawe, ì Maariyo ye ñiŋ ne fo ko: Ali mumuñolu ye n tooñee le, ka ì koo dii n na aniŋ ka foroyaabaliyaa m ma. 28 Kabiriŋ ŋa ì samba naŋ bankoo kaŋ ŋa ì laahidi ka daameŋ dii ì la, ì ye n kamfandi jee to le. Kaatu ì ka beeyaŋ sadaalu bondi jalaŋ batudulaalu le to konko jaŋolu kaŋ santo aniŋ yiri biireeriŋolu koto taariŋ. Aduŋ ì ka cuuraayi seera diimaalu le siisindi ì la jalaŋolu ye jee ka ì seewondi, ì ka miŋ feŋ sadaalu fanaa boŋ wo sadaabodulaalu* to jee le. 29 Wo to le ŋa ì ñininkaa ko, ‘Muŋ ne ye a tinna ali ka taa wo batudulaa tintiŋolu* to?’ ” Bituŋ ì ye jee toolaa Bama la, meŋ kotoo mu batudulaa tintiŋo ti, fo ka naa bula bii la.
30 “Wo kamma la, a fo Banisirayilankoolu ye, nte Yaawe, ì Maariyo ye ñiŋ ne fo ko: Muŋ ne ye a tinna alitolu be ali faŋ kosondi la ko ali mumuñolu ye a ke nuŋ ñaameŋ niŋ ì la jalaŋ haraamuriŋolu la? 31 Ali ka ali diŋolu ke jani sadaalu ti, ka ali faŋ kosondi ali la jalaŋolu la, fo ka naa bula bii la. Fo ali si naa noo ka n na lafoo ñininkaa baŋ, a ye a tara ali ka ñiŋ kuu haraamuriŋ siifaalu ke? A be koyiriŋ ñaameŋ ko nte Yaawe be baluuriŋ ne, n te ali jaabi la hani feŋ ne la, ali ka n ñininkaa mennu la.
32 “Ali ka meŋ miira, wo nene te ke la ali ye. Ali ka ñiŋ ne fo ko, ‘M̀ be ke la le ko bantala banku moolu, ì ka yiroolu niŋ beroolu dadaa ñaameŋ, ka ì batu.’ ”
Yaawe la mantooroo aniŋ a la balafaa Banisirayila ye
33 Maarii Yaawe ye ñiŋ ne fo ko: “A be koyiriŋ ñaameŋ ko nte Yaawe be baluuriŋ ne, m be n na kamfaa baa jindi la ali kaŋ ne, ŋa ali mara m bulu sembemaa baa la ko mansakewo. 34 N na kamfaa waatoo la, m be ali diyaakuyaa bondi la naŋ niŋ m bulu sembemaa baa le la bantala bankoolu bee kaŋ, ali be janjandi daamennu to taariŋ. 35 Ŋa ali samba wo bantala bankoolu la keñewuloo kono, n niŋ ali ye duŋ kiitiyo kono jee, ñaa niŋ ñaa. 36 M be ali kiitindi la le ko ŋa ali mumuñolu kiitindi ñaameŋ, kabiriŋ ŋa ì bondi naŋ Misira bankoo kaŋ, ŋa ì samba Sinayi Keñewuloo kono.” Maarii Yaawe le ye a fo. 37 “M be a ke la le, fo ali bee si tara n na maroo koto, aniŋ ali bee si soŋ n na kambeŋo saratoolu la meŋ be n niŋ ali teema. 38 M be moolu bondi la ali kono le mennu muritita m ma, aniŋ junubekelaalu. M be ì bondi la naŋ bantala bankoolu kaŋ ne, ì be mutoo kono daamennu to. Bari ì te duŋ na Banisirayila bankoo kaŋ. Niŋ wo keta ali be a loŋ na ko, nte le mu Yaawe ti.”
39 Maarii Yaawe ye ñiŋ ne fo ko: “Wo to saayiŋ, alitolu Banisirayilankoolu, niŋ a diyaata ali ye, ali si taa ka ali la jalaŋolu batu, bari ñaato siniŋ, ali be i lamoyi la n na le, ali ye soŋ n na yaamaroolu la. Kaatu nte jankuta le. Ali te horomantaŋyaa tiliŋ na n too la kotenke niŋ ali la wo jalaŋolu la, ali ka mennu batu, aniŋ ali ka ali la sadaalu bo mennu ye.” 40 Maarii Yaawe ko: “Luŋ be sii la, alitolu Banisirayilankoolu bee be m batu la n na konko senuŋo* le kaŋ santo, Banisirayila bankoo kaŋ. Ali be ali la sadaalu samba la naŋ n ye jee le to, m be seewoo la mennu la. Ñinnu le mu sadaa jankuriŋolu ti ali be mennu samba la n ye naŋ. 41 Niŋ ŋa ali bo naŋ janjandiŋ bantala bankoolu kaŋ, aduŋ ŋa ali kafu ñoo ma ali fansuŋ bankoo kaŋ, ali la kuwo be n seewondi la le, ko cuuraayi seera diimaa ka n seewondi ñaameŋ. Aduŋ bantala banku moolu bee be a seedeyaa la le ko, nte le mu Yaawe ti meŋ jankuta. 42 Aduŋ niŋ ŋa ali samba naŋ Banisirayila bankoo kaŋ, ŋa ali mumuñolu laahidi ka meŋ dii ì koomalankoolu la, niŋ wo keta le, ali be a loŋ na ko, nte le mu Yaawe ti.
43 “Wo to le ali hakiloolu be bula la ali la daajika jawoolu la aniŋ ali la kebaaroolu bee, ali ye mennu ke, ka ali faŋ kosondi. Aduŋ ali si naa nimisa ali la wo kuu jawoolu bee la. 44 N too la kuwo le be a tinna la n niŋ ali ye janjuŋ. A maŋ ke ali la kuu jawu kewo waraŋ ali la tilimbaliyaa ti. Wo to le alitolu Banisirayilankoolu, ali be a loŋ na ko, nte le mu Yaawe ti. Nte Maarii Yaawe le ye a fo.”
Taakaa meŋ be bo la naŋ bulubaa karoo la
45 Yaawe la kumoo naata n kaŋ ko: 46 “Ite hadamadiŋo, i ñaa tiliŋ bulubaa karoo maafaŋo la, i ye ì kawandi ka ì dandalaa i ye kiilaariyaa kumoo fo wo moolu ma mennu be siiriŋ sutoo bulubaa karoo maafaŋo la. Ñiŋ dandalaaroo futandi ì ma, meŋ bota nte Yaawe bulu. 47 A fo sutukononkoolu ye ko, ì ye i lamoyi nte Yaawe la kumoo la. Nte Yaawe, ali Maariyo ye ñiŋ ne fo ko: ‘A fele m be dimbaa le duŋ na sutoo ñiŋ na, meŋ be yiri kitiŋolu niŋ yiri jaaroolu bee jani la, a te feŋ tu la jee. Aduŋ moo te a dimbaa dubeŋ noo la. A be janjaŋ na karoo bee le la. A be niilamaa feŋolu bee le jani la ka bo tonkoŋ ka taa fo tonkoŋ, a te feŋ kaari la. 48 Niŋ wo keta le, duniyaa bee be a loŋ na ko, nte Yaawe le ye ñiŋ dimbaa mala, moo te meŋ dubeŋ noo la.’ ”
49 Wo to le n woosiita ko, “Hee m Maarii Yaawe! Moolu ka jutunnayaa kumoolu le fo m ma ko, n ka tu ntaaliŋ kenseŋo doroŋ ne laa la ì ye, ka ì filindi.”