1 Nte fanaa loota ate ye le, ŋa a maakoyi, Dariyusi Mediyankoo la mansayaa sanji foloo kono.
2 “Saayiŋ, m be naa tooñaa ñiŋ bankee la i ye le.”
Malaayikoo ye kibaaroo fo Daniyeli ye
Malaayikoo ko, “Mansakee saba be soto la Perisiya bankoo kaŋ ne, aduŋ wolu koolaa naaninjaŋo be naa le, meŋ be fankamaayaa la ì bee ti. Niŋ a semboo warata kendeke ka bo niŋ a la naafuloo la, a be bankoo moo jamaa le kafu la ñoo ma ka boyi Jirisi mansamarali bankoo kaŋ. 3 Bituŋ mansa doo meŋ mu kelejawaroo ti, le be soto la. A la maraloo be ke la niŋ semboo le la, aduŋ meŋ diyaata a ye a be kali wo le ke la. 4 Bari niŋ a loota mansayaa to fo a bambanta, a la mansamarali bankoo be teyi la le, a ye janjaŋ tonkoŋ naanoo bee la, aduŋ a be talaa la mennu teema, wolu te ke la a koomalankoolu ti. Ì la maraloo niŋ a taa te kaañaŋ na. Ì be a la mansamarali bankoo taa la le ka a dii moo koteŋolu la, mennu niŋ ate koomalankoolu te ke la kiliŋ ti.
5 “Misira mansakewo semboo be wara la le. Bari a la kelediŋ kuntiyolu kono doo le be tara la jee, meŋ semboo be wara la a ti, aduŋ a be mansamarali bankoo meŋ mara la, wo le be wara la ka tambi ate taa la. 6 Sanji jamaa koolaa, Misira mansakewo niŋ Aramu mansakewo be kambeŋo siti la le, aduŋ Misira mansa be a dimmusoo dii la a la le, ka saratoolu bambandi. Bari dimmusoo ñiŋ na feeroolu te tu la taama la, aduŋ mansa ye diŋo meŋ soto a la, a te tu la baluwo to. Musoo ñiŋ, a keemaa, a diŋo, ka taa a la dookuulaalu mennu niŋ a taata ñoo la jee, ì be ì bee le faa la. Wo waatoolu kono le mu 7 musoo ñiŋ baadiŋolu kono, doo be seyi la a faamaa noo to mansayaa la. Wo le be taa boyi la Aramu mansa la kelediŋ kafoo kaŋ. A be duŋ na ì la tatoo kono le, a ye ì kele, aduŋ a be ì noo la le. 8 Wo koolaa a be ì la jalaŋolu muluŋolu samba la Misira le, a ye mennu taa keloo kono, aniŋ ì ye kodiforo jooraŋolu niŋ sani jooraŋolu mennu londi ì batoo kamma. A be sanji dantaŋ sii la le, a te Aramu mansa boyinkaŋ na. 9 Wo koolaa Aramu mansa be duŋ na Misira bankoo kaŋ ne, bari a be muru la a la bankoo kaŋ ne.
10 “Aramu mansa dinkewolu be kelediŋ jamaa baa le kafu la ñoo ma. Ì kono kiliŋ ne niŋ a la kelediŋolu waamemaa be naa, aduŋ ì niŋ keloo le be taa, ka ì jawoolu la tatoo boyinkaŋ. 11 Misira mansa be kamfaa la baake le, a be finti la le ka taa Aramu mansa kele. Wo fanaa be kelediŋ jamaa baa le kafu la ñoo ma, bari Misira mansa be a noo la le. 12 Niŋ a ye ñiŋ kelediŋ kafu jamaa baa noo fokabaŋ, a be a faŋ wara la le, ñiŋ kamma la a ye kelediŋ wuliwuloolu mennu faa, bari a la nooroo te labaŋ na. 13 Aramu mansa be muru la le, a ye kelediŋ jamaa baa kafu ñoo ma, meŋ siyaata ka tambi folooto taa la. Sanji jamaa koolaa, a be naa le tukuŋ, a niŋ a la kelediŋ kafu baa niŋ ì la jooraŋolu kempuriŋo.
14 “Wo waatoolu kono moo jamaa be balaŋo tiliŋ na Misira mansa la le. Ite Daniyeli faŋo la moo saŋarariŋo doolu be balaŋo tiliŋ na Misira mansa la le, kaatu ì ye kuu le je. Bari ì te kututeyi la. 15 Wo le to Aramu mansa niŋ a la kelediŋolu be seleraŋ teputepoolu dadaa la saatee tatariŋo doo kamma, ka a muta. Misira kelediŋolu te kuu ke noo la, aduŋ hani ì la kelediŋolu kono kelelaa kendoolu faŋolu te sembe soto la ka kuu ke noo. 16 Aramu mansa meŋ be naa ì boyinkaŋ na, meŋ diyaata a ye, a be wo le ke la ì la, aduŋ moo te balaŋ noo la a ma. A be naa sii la banku neemariŋo kaŋ ne, a ye a muumewo mara. 17 Aramu mansa be paree la le, a niŋ a la mansamarali bankoo semboo muumewo ye naa. A be kayira kambeŋo le siti la a niŋ wo mansakee doo teema, aduŋ a be musoo le dii la a la ka a futuu ñiŋ kamma a si Misira mansamarali bankoo kasaara. Bari a kuwo te taama la, aduŋ a sawoo te ke la a ye. 18 Wo koolaa le mu a be naa a ñaa tiliŋ na bankoolu la, mennu be baa dandaŋo la, aduŋ a be jamaa le muta la ì kono. Bari kelediŋ kuntiyo doo le be a noo la keloo to, wo be a la faŋ waroo daŋ na le. A be a la faŋ waroo murundi la a faŋo kuŋo le kaŋ. 19 Mansakewo ñiŋ be muru la saatee tatariŋolu to le, a fansuŋ bankoo kaŋ, bari a be kasaara la le, aduŋ a la kuwolu be baŋ na wo le fee.
20 “Bituŋ mansakee doo le be seyi la a noo to, meŋ be a la mansakundaa dookuulaa doo kii la, ka naamu koleŋo laa moolu kaŋ, ñiŋ kamma ka a la mansamarali bankoo semboo warandi. Bari waatindiŋ wucoo kono, ì be a faa la le, aduŋ a te ke la kenebaa to waraŋ keloo kono.”
Aramu mansakee jawoo
21 “Bituŋ wo koolaa, moo jawu doo le be naa ke la Aramu mansa ti, meŋ maŋ ñaŋ na ke la mansa ti. A be naa moonewo le kono, a ye mansayaa ñapinkaŋ ka bo niŋ feeroo la. 22 Niŋ a wulita keloo la, a be kelediŋ jamaa le koora la komeŋ waamoo. Hani Alla la moolu la piriisi* kuntiyo, a be a kasaara la le. 23 A la bankoo moolu dooyaata ñaa-wo-ñaa, a niŋ bankoolu be kali kambeŋo ke la le, wo koolaa a ye naa jamfaa baa taamandi ì kaŋ. 24 Ka bo niŋ terendiroo la, a be duŋ na bankoo dulaa neemariŋolu le to, aduŋ a be kuwolu le ke la a mamañolu waraŋ a mumuñolu maŋ mennu ke. A ye jooraŋolu niŋ feŋ kendoolu mennu taa keloo kono, a be ì talaa la alifudiyo le ti a la moolu teema. A be feeroolu dadaa la le ka saatee tatariŋolu boyinkaŋ, bari a la waatoo te mee la.
25 “A be a faŋ kafu la semboo la le, a ye fatiyaa, a niŋ a la kelediŋ kafu baa ye taa keloo boyi Misira mansa kaŋ. Wo fanaa niŋ kelediŋolu le be a kele la, mennu siyaata a taa ti. Bari ì be feeroo le taamandi la Misira mansa kaŋ, aduŋ a te kututeyi la. 26 Mennu be a fee a la mansasuwo kono, wolu le faŋo be a kasaara la. Jamaa le be faa la a la kelediŋolu kono, aduŋ a la kelediŋ kafoo be baŋ na le. 27 Kuu jawu kewo le be tara la mansakee fuloo ñinnu sondomoo kono. Ì be domoroo ke la ñoo kaŋ dulaa kiliŋ ne, aduŋ ì be faniyaa fo la ñoo ye le. Bari ì lafita meŋ na a te ke la, kaatu a waatoo maŋ sii. 28 Aramu mansa be seyi la a la bankoo kaŋ ne, a niŋ feŋ jamaalu, a ye mennu taa keloo kono. Hani wo, a be tara la hameriŋ ne ka Alla la moolu la diinoo tiñaa. Meŋ diyaata a ye, a be wo le ke la, a ye muru a la bankoo kaŋ.
29 “A be muru la Misira bankoo kaŋ ne, niŋ a waatoo siita, bari ñiŋ siloo, kuwolu be yelema la le. 30 Kuluŋolu mennu bota naŋ Kitimu be naa le ka a kele, aduŋ a be sila la le, a ye muru a koo la. A kamfaariŋo le be muru la, aduŋ a be Alla la moolu la diinoo kele la le, ka a tiñaa. A be bula la moolu le la kumoo nooma, mennu ye ì koo dii wo diinoo la. 31 A be a la kelediŋ doolu kii la le, ka Alla Batudulaa Buŋo* kono kosondi, aduŋ ì be luŋ-wo-luŋ jani sadaalu* bondoo daŋ na le. Ì be feŋ haraamuriŋo le londi la sadaajanidulaa* kaŋ, meŋ be kasaara kuu baa saabu la. 32 Ka bo niŋ neeneeroo la, mansakewo ñiŋ be moo jamaa le marisa la, mennu be ì la diinoo saratoo tiñaa la, ka ì kafundi a faŋ ma. Bari moolu mennu ye a loŋ ko, ì tilinta ì la Alla la karoo la, wolu be loo la le ì ye bambaŋ, ka kuu ke. 33 Moo ñaamendiŋolu, wolu be moo jamaa le ñaamendi la. Bari ì be itolu faŋolu faa la hawusaroo* le la aniŋ dimbaa, aduŋ ì be ì la feŋolu ñapinkaŋ na le, ì ye ì samba mutoo kono. Ì be tara la wo le to fo waati. 34 Waatoo meŋ na ì be tara la Alla la wo moolu faa kaŋ, Alla be maakoyiroo domandiŋ dii la ì la le. Bari moo jamaa be ì faŋ kafundi la Alla la moolu ma le ka bo niŋ haasidiyaa la. 35 Moo ñaamendiŋo doolu be faa la le ñiŋ kamma la moolu ñinnu si seneyaa, ì ye janku. Ñiŋ kuwo be tara la ke la le fo labandulaa ye sii, Alla ye waatoo meŋ londi.
36 “Meŋ diyaata Aramu mansa ye, a be wo le ke la. A be a faŋ sikandi la le, ka a faŋ wara alloolu bee ti. A be sookiri kuma baalu le fo la Alla Tallaa ma. A be wajabi la a kekuwolu kaŋ ne, fo Alla ye a la kamfaa jindi naŋ a kaŋ. Alla be meŋ ke la, wo te baayi la. 37 A be a ñaa kaasi la alloolu la le, a mumuñolu ye mennu batu, aniŋ batufeŋ doo, musoolu ye meŋ kanu. A te hani batufeŋ kiliŋ hati la, kaatu a ye a faŋ wara le ka tambi ì bee la. 38 A be wolu tu la jee le, a ye jalaŋo batu, meŋ marata tatoolu ma. Batufeŋo meŋ a mumuñolu maŋ a loŋ, a be wo le batu la, ka kodiforoo niŋ sanoo bo a ye sadaa ti, aniŋ bere ñiimaalu, ka taa feŋ daa jawu koteŋolu. 39 A be tata baalu boyinkaŋ na keloo la le ka bo niŋ batufeŋo la maakoyiroo la, meŋ bota bantala bankoo kaŋ. Moolu mennu sonta a la mansayaa la, a be horoma baa le dii la wolu la. A be ì marandi la moo jamaa le ma, aduŋ a be kenoo talaa la ì teema le, ka ì joo a la.
40 “Waatoo meŋ londita Aramu mansa ye, niŋ wo waatoo siita, Misira mansa be a boyinkaŋ na keloo la le. Bari Aramu mansa be a benduŋ na keloo la le, komeŋ burufatoo niŋ kankaŋo, a niŋ a la keleraŋ sareetoolu*, suwoolu, aniŋ kuluŋ jamaalu. A be banku jamaa le boyinkaŋ na ko waamoo. 41 A niŋ a la kelediŋolu be banku neemariŋo faŋo boyinkaŋ na le. A be moo wuliwuloolu le faa la, bari banku doolu be tanka la a ma le: Edomu, Mowabi, aniŋ Ammoninkoolu mennu tuta. 42 A be boyi la wo bankoolu kaŋ niŋ semboo le la, aduŋ hani Misira bankoo te kana la. 43 A be sanoo niŋ kodiforoo, aniŋ feŋ daa jawoolu bee taa la le, mennu be maaboriŋ Misira bankoo kaŋ. A be Libiya niŋ Kusi* bankoo fanaa muta la le. 44 Bituŋ kibaaroo be bo la naŋ tiliboo la, aniŋ maraa kara maafaŋo la, meŋ be a kijafara la, aduŋ wo be a tinna le a kamfaatoo be kele jawu baa ke la, ka moo jamaa baa faa. 45 A be a la mansa tiriliisi* baalu le faŋo wanka la baa niŋ konkoo teema, Alla Batudulaa Buŋo be looriŋ meŋ kaŋ. Bari a be faa la le, aduŋ moo te soto la meŋ be a maakoyi la.”
© Mandinka Bible © Bible Society in The Gambia, 2011
