Yeesu ka kuwolu ke kaŋ jumaa le kaŋ?
(Matiyu 21:23-27Maaka 11:27-33)1 Luŋ doo le la, kabiriŋ Yeesu be kibaari betoo kawandi kaŋ ka moolu karandi Alla Batudulaa to, piriisi* ñaatonkoolu, Luwaa karammoolu* aniŋ alifaalu naata a kaŋ. 2 Ì ko a ye ko, “A fo ǹ ye, ite ka ñiŋ kuwolu ke kaŋo meŋ kaŋ, aniŋ jumaa le ye wo kaŋo dii i la.” 3 Yeesu ye ì jaabi ko, “M fanaa be ali ñininkaa la kuu kiliŋ ne la, ali si n jaabi. 4 Fo Yaayaa la batiseeroo* bota naŋ Alla le bulu baŋ, waraŋ fo moolu?” 5 Bituŋ ì ye a kacaa ñoo ye ko, “Niŋ ǹ ko, ‘A bota naŋ Alla le bulu,’ a be a fo la ǹ ye le ko, ‘Wo to, muŋ ne ye a tinna alitolu maŋ laa a la?’ 6 Aduŋ niŋ ǹ ko, ‘A bota moolu le bulu,’ moolu bee be m̀ buŋ na niŋ beroolu la le, kaatu ì laata le ko, Yaayaa mu annabiyomoo le ti.” 7 Bituŋ ì ye Yeesu jaabi ko, “M̀ maŋ a loŋ, a bota naŋ daameŋ.” 8 Wo to le Yeesu ko ì ye ko, “M fanaa te a fo la ali ye, n ka ñiŋ kuwolu ke kaŋo meŋ kaŋ.”
Luwaasilaa kuruŋolu la mansaaloo
(Matiyu 21:33-46Maaka 12:1-12)9 Wo to le Yeesu ye a dati ka ñiŋ mansaaloo fo moolu ye ko: “Kewo doo le ye wayini* yiri kankaŋo bo, a ye a luwaasi moo doolu ma. Bituŋ a taata manee fo waati jaŋ. 10 Kabiriŋ katiri waatoo siita, a ye dookuulaa kii luwaasilaalu kaŋ ka a niyo samba a ye naŋ. Bari luwaasilaalu ye wo dookuulaa muta. Ì ye a buutee, ì ye a bulu kenseŋo bayi. 11 Bituŋ a ye dookuulaa doo fanaa kii. Ì ye a buutee, ì ye a malundi, aduŋ ì ye a bulu kenseŋo bayi. 12 Hani saayiŋ, a ye dookuulaa sabanjaŋo fanaa kii. Luwaasilaalu ye wo barama le. Wo koolaa ì ye a bayi banta. 13 Bituŋ kankantiyo ko, ‘M be muŋ ne ke la saayiŋ? M be n kanu dinkewo le kii la. Tumandoo ì be a horoma la le.’ 14 Bari kabiriŋ luwaasilaalu ye a dinkewo je, ì ko ì faŋ ye ko, ‘Keetaalaa fele! Ali ŋà a faa, fo a la keetaafeŋo si ke ǹ taa ti.’ 15 Bituŋ ì ye a bayi yiri kankaŋo banta, ì ye a faa. Saayiŋ, kankantiyo be muŋ ne ke la ñiŋ luwaasilaalu la? 16 A be naa le, a ye ì kasaara. Bituŋ a ye yiri kankaŋo dii doolu la.”
Biriŋ moolu ye ñiŋ moyi, ì ko, “Allamaa ǹ tanka la wo la!” 17 Bituŋ Yeesu ye ì juubee, a ko ì ye ko, “Wo to, ñiŋ kumoo kotoo mu muŋ ne ti, meŋ be safeeriŋ ko:
‘Beroo meŋ buŋ loolaalu jututa a la,
wo le naata ke tonkonna bere kummaa ti’?
18 Moo-wo-moo meŋ boyita ñiŋ beroo kaŋ, wo be teyiŋ-teyiŋ na le. Niŋ a boyita moo-wo-moo kaŋ, a be wo juru la le.”
19 Wo waatoo faŋo le la, Luwaa karammoolu niŋ piriisi ñaatonkoolu ye a kata ka Yeesu muta, kaatu ì ye a loŋ ne ko, a ye ñiŋ mansaaloo fo itolu le la kuwo kamma. Bari ì maŋ feŋ ke noo, kaatu ì silata moolu le la.
Naamujoo la kuwo ñininkaaroo
(Matiyu 22:15-22Maaka 12:13-17)20 Bituŋ Luwaa karammoolu niŋ piriisi ñaatonkoolu tarata Yeesu koroosi kaŋ. Ì ye moolu kii, mennu ye ì faŋolu ke ñininkaarilaa kendoolu ti fo ì si Yeesu muta niŋ a fokumoolu la. Ì lafita a duŋ na Rooma kumandaŋo le bulu, meŋ ye kaŋo soto ka a kiitindi. 21 Wo to le ì ye Yeesu ñininkaa ko, “Karammoo, ŋà a loŋ ne ko, ite ka diyaamoo niŋ karandiroo ke tooñaa le kono. Ite buka moo faasaa, bari i ka karandiroo ke Alla la tooñaa siloo le la. 22 Fo ñiŋ mu siloo le ti baŋ, ka naamoo joo Rooma bankoo la mansa* yaa, waraŋ fo siloo nte?” 23 Bari Yeesu ye ì la feeroo loŋ ne, bituŋ a ko ì ye ko, 24 “Ali kodicoroosoo yitandi n na. Jumaa le la nataaloo niŋ a too be a bala?” Ì ko a ye ko, “Rooma bankoo la mansa.” 25 Bituŋ Yeesu ko ì ye ko, “Wo to, meŋ mu mansa taa ti, ali wo dii mansa la. Meŋ mu Alla taa ti, ali ye wo dii Alla la.”
26 Ì maŋ a muta noo niŋ a fokumoolu la moolu ñaa la. Ì jaakalita a la jaabiroo la, aduŋ ì ye i deyi.
Saayaakoolaa wulindiroo la kuwo ñininkaaroo
(Matiyu 22:23-33Maaka 12:18-27)27 Sadusewolu* doolu naata Yeesu kaŋ, mennu ka a fo ko, saayaakoolaa wulindiroo te keriŋ. 28 Ì ye a ñininkaa ko, “Karammoo, Annabilayi Musa ye a safee ǹ ye le ko, niŋ kewo faata, meŋ ye musoo soto, bari a maŋ diŋo soto, a baadiŋo ñanta wo musoo futuu la le ka diŋolu wuluu a ye. 29 Saayiŋ, baadimmaa woorowula le naata soto nuŋ. Foloo ye musoo taa, bari a faata, a maŋ diŋo soto. 30 Fulanjaŋo niŋ 31 sabanjaŋo fanaa ye a futuu le. Aduŋ ì woorowuloo bee keta teŋ ne, ì faata, ì maŋ diŋo soto. 32 Labaŋo la musoo fanaa faata. 33 Saayiŋ, saayaakoolaa wulindiroo luŋo la, a be ke la jumaa le la musoo ti? Baawo woorowuloo bee ye a futuu le!”
34 Wo to le Yeesu ko ì ye ko, “Moolu mennu be ñiŋ duniyaa kono, ì ka futuu le, aduŋ ì ka ì diŋolu futundi. 35 Bari saayaakoolaa wulindiroo koolaa, moolu mennu jarita badaa-badaa baluwo la, ì te futuu la, sako ka moo futundi. 36 Ì te faa la kotenke, kaatu ì be ke la le ko malaayikoolu. Ì mu Alla diŋolu le ti ka bo saayaakoolaa wulindiroo to.
37 “Bari furewolu la wulindiroo la kuwo to, hani Musa ye a yitandi le, biriŋ a be yirindiŋo daala nuŋ, biriŋ a ye Maariyo kumandi Iburayima la Alla, Isiyaaka la Alla aniŋ Yaakuba la Alla la. 38 A maŋ ke furewolu la Alla ti, bari baluuriŋolu, kaatu Alla fee moolu bee be baluuriŋ ne.”
39 Wo to le Luwaa karammoo doolu ye a jaabi ko, “Karammoo, i ye tooñaa le fo.” 40 Wo koolaa, ì maŋ haañi ka a ñininkaa kuma doo la kotenke.
Alimasiihu mu jumaa le dinkewo ti?
(Matiyu 22:41-46Maaka 12:35-37)41 Wo to le Yeesu ko ì ye ko: “Ì si a fo noo ñaadii le ko, Alimasiihu* mu Mansa Dawuda dinkewo le ti? 42 Kaatu Dawuda faŋo ye a bankee Jabuura Kitaaboo kono le ko:
‘Maariyo ko m Maarii ye le ko,
“Sii m bulubaa karoo la,
43 fo ŋa i jawoolu ke i siŋo koto.” ’
44 “Dawuda faŋo ye a kumandi a Maariyo la. Wo to a si ke noo a dinkewo ti ñaadii le?”
Dandalaaroo Luwaa karammoolu la bunaafayiyaa to
(Matiyu 23:1-36Maaka 12:38-40)45 Kabiriŋ moolu bee be i lamoyi kaŋ, Yeesu diyaamuta a la saayiboolu ye ko, 46 “Ali ali hakiloo tu Luwaa karammoolu to, mennu ka lafi ka taamaŋ-taamaŋ marisewolu kono taariŋ, ì niŋ ì la waramba jaŋolu, kaatu ì ye moolu la ì buuñaa le kanu, mennu ka ì kontoŋ. Ì ka lafi sii la dulaa betoolu le to ì la diina bendulaalu* kono, aniŋ dulaa horomariŋolu ì la feetoolu to. 47 Ì ka furuyaamusoolu la buŋolu buusi ì la le, aduŋ ì ka duwaa jaŋolu le ke ka ì faŋ ke moo betoolu ti. Itolu le be yankankati jawu baa soto la. Itolu le be kiitii koleŋo soto la, ka tambi moolu bee la.”
Yeesu ka kuwolu ke kaŋ jumaa le kaŋ?
(Matiyu 21:23-27Maaka 11:27-33)1 Luŋ doo le la, kabiriŋ Yeesu be kibaari betoo kawandi kaŋ ka moolu karandi Alla Batudulaa to, piriisi* ñaatonkoolu, Luwaa karammoolu* aniŋ alifaalu naata a kaŋ. 2 Ì ko a ye ko, “A fo ǹ ye, ite ka ñiŋ kuwolu ke kaŋo meŋ kaŋ, aniŋ jumaa le ye wo kaŋo dii i la.” 3 Yeesu ye ì jaabi ko, “M fanaa be ali ñininkaa la kuu kiliŋ ne la, ali si n jaabi. 4 Fo Yaayaa la batiseeroo* bota naŋ Alla le bulu baŋ, waraŋ fo moolu?” 5 Bituŋ ì ye a kacaa ñoo ye ko, “Niŋ ǹ ko, ‘A bota naŋ Alla le bulu,’ a be a fo la ǹ ye le ko, ‘Wo to, muŋ ne ye a tinna alitolu maŋ laa a la?’ 6 Aduŋ niŋ ǹ ko, ‘A bota moolu le bulu,’ moolu bee be m̀ buŋ na niŋ beroolu la le, kaatu ì laata le ko, Yaayaa mu annabiyomoo le ti.” 7 Bituŋ ì ye Yeesu jaabi ko, “M̀ maŋ a loŋ, a bota naŋ daameŋ.” 8 Wo to le Yeesu ko ì ye ko, “M fanaa te a fo la ali ye, n ka ñiŋ kuwolu ke kaŋo meŋ kaŋ.”
Luwaasilaa kuruŋolu la mansaaloo
(Matiyu 21:33-46Maaka 12:1-12)9 Wo to le Yeesu ye a dati ka ñiŋ mansaaloo fo moolu ye ko: “Kewo doo le ye wayini* yiri kankaŋo bo, a ye a luwaasi moo doolu ma. Bituŋ a taata manee fo waati jaŋ. 10 Kabiriŋ katiri waatoo siita, a ye dookuulaa kii luwaasilaalu kaŋ ka a niyo samba a ye naŋ. Bari luwaasilaalu ye wo dookuulaa muta. Ì ye a buutee, ì ye a bulu kenseŋo bayi. 11 Bituŋ a ye dookuulaa doo fanaa kii. Ì ye a buutee, ì ye a malundi, aduŋ ì ye a bulu kenseŋo bayi. 12 Hani saayiŋ, a ye dookuulaa sabanjaŋo fanaa kii. Luwaasilaalu ye wo barama le. Wo koolaa ì ye a bayi banta. 13 Bituŋ kankantiyo ko, ‘M be muŋ ne ke la saayiŋ? M be n kanu dinkewo le kii la. Tumandoo ì be a horoma la le.’ 14 Bari kabiriŋ luwaasilaalu ye a dinkewo je, ì ko ì faŋ ye ko, ‘Keetaalaa fele! Ali ŋà a faa, fo a la keetaafeŋo si ke ǹ taa ti.’ 15 Bituŋ ì ye a bayi yiri kankaŋo banta, ì ye a faa. Saayiŋ, kankantiyo be muŋ ne ke la ñiŋ luwaasilaalu la? 16 A be naa le, a ye ì kasaara. Bituŋ a ye yiri kankaŋo dii doolu la.”
Biriŋ moolu ye ñiŋ moyi, ì ko, “Allamaa ǹ tanka la wo la!” 17 Bituŋ Yeesu ye ì juubee, a ko ì ye ko, “Wo to, ñiŋ kumoo kotoo mu muŋ ne ti, meŋ be safeeriŋ ko:
‘Beroo meŋ buŋ loolaalu jututa a la,
wo le naata ke tonkonna bere kummaa ti’?
18 Moo-wo-moo meŋ boyita ñiŋ beroo kaŋ, wo be teyiŋ-teyiŋ na le. Niŋ a boyita moo-wo-moo kaŋ, a be wo juru la le.”
19 Wo waatoo faŋo le la, Luwaa karammoolu niŋ piriisi ñaatonkoolu ye a kata ka Yeesu muta, kaatu ì ye a loŋ ne ko, a ye ñiŋ mansaaloo fo itolu le la kuwo kamma. Bari ì maŋ feŋ ke noo, kaatu ì silata moolu le la.
Naamujoo la kuwo ñininkaaroo
(Matiyu 22:15-22Maaka 12:13-17)20 Bituŋ Luwaa karammoolu niŋ piriisi ñaatonkoolu tarata Yeesu koroosi kaŋ. Ì ye moolu kii, mennu ye ì faŋolu ke ñininkaarilaa kendoolu ti fo ì si Yeesu muta niŋ a fokumoolu la. Ì lafita a duŋ na Rooma kumandaŋo le bulu, meŋ ye kaŋo soto ka a kiitindi. 21 Wo to le ì ye Yeesu ñininkaa ko, “Karammoo, ŋà a loŋ ne ko, ite ka diyaamoo niŋ karandiroo ke tooñaa le kono. Ite buka moo faasaa, bari i ka karandiroo ke Alla la tooñaa siloo le la. 22 Fo ñiŋ mu siloo le ti baŋ, ka naamoo joo Rooma bankoo la mansa* yaa, waraŋ fo siloo nte?” 23 Bari Yeesu ye ì la feeroo loŋ ne, bituŋ a ko ì ye ko, 24 “Ali kodicoroosoo yitandi n na. Jumaa le la nataaloo niŋ a too be a bala?” Ì ko a ye ko, “Rooma bankoo la mansa.” 25 Bituŋ Yeesu ko ì ye ko, “Wo to, meŋ mu mansa taa ti, ali wo dii mansa la. Meŋ mu Alla taa ti, ali ye wo dii Alla la.”
26 Ì maŋ a muta noo niŋ a fokumoolu la moolu ñaa la. Ì jaakalita a la jaabiroo la, aduŋ ì ye i deyi.
Saayaakoolaa wulindiroo la kuwo ñininkaaroo
(Matiyu 22:23-33Maaka 12:18-27)27 Sadusewolu* doolu naata Yeesu kaŋ, mennu ka a fo ko, saayaakoolaa wulindiroo te keriŋ. 28 Ì ye a ñininkaa ko, “Karammoo, Annabilayi Musa ye a safee ǹ ye le ko, niŋ kewo faata, meŋ ye musoo soto, bari a maŋ diŋo soto, a baadiŋo ñanta wo musoo futuu la le ka diŋolu wuluu a ye. 29 Saayiŋ, baadimmaa woorowula le naata soto nuŋ. Foloo ye musoo taa, bari a faata, a maŋ diŋo soto. 30 Fulanjaŋo niŋ 31 sabanjaŋo fanaa ye a futuu le. Aduŋ ì woorowuloo bee keta teŋ ne, ì faata, ì maŋ diŋo soto. 32 Labaŋo la musoo fanaa faata. 33 Saayiŋ, saayaakoolaa wulindiroo luŋo la, a be ke la jumaa le la musoo ti? Baawo woorowuloo bee ye a futuu le!”
34 Wo to le Yeesu ko ì ye ko, “Moolu mennu be ñiŋ duniyaa kono, ì ka futuu le, aduŋ ì ka ì diŋolu futundi. 35 Bari saayaakoolaa wulindiroo koolaa, moolu mennu jarita badaa-badaa baluwo la, ì te futuu la, sako ka moo futundi. 36 Ì te faa la kotenke, kaatu ì be ke la le ko malaayikoolu. Ì mu Alla diŋolu le ti ka bo saayaakoolaa wulindiroo to.
37 “Bari furewolu la wulindiroo la kuwo to, hani Musa ye a yitandi le, biriŋ a be yirindiŋo daala nuŋ, biriŋ a ye Maariyo kumandi Iburayima la Alla, Isiyaaka la Alla aniŋ Yaakuba la Alla la. 38 A maŋ ke furewolu la Alla ti, bari baluuriŋolu, kaatu Alla fee moolu bee be baluuriŋ ne.”
39 Wo to le Luwaa karammoo doolu ye a jaabi ko, “Karammoo, i ye tooñaa le fo.” 40 Wo koolaa, ì maŋ haañi ka a ñininkaa kuma doo la kotenke.
Alimasiihu mu jumaa le dinkewo ti?
(Matiyu 22:41-46Maaka 12:35-37)41 Wo to le Yeesu ko ì ye ko: “Ì si a fo noo ñaadii le ko, Alimasiihu* mu Mansa Dawuda dinkewo le ti? 42 Kaatu Dawuda faŋo ye a bankee Jabuura Kitaaboo kono le ko:
‘Maariyo ko m Maarii ye le ko,
“Sii m bulubaa karoo la,
43 fo ŋa i jawoolu ke i siŋo koto.” ’
44 “Dawuda faŋo ye a kumandi a Maariyo la. Wo to a si ke noo a dinkewo ti ñaadii le?”
Dandalaaroo Luwaa karammoolu la bunaafayiyaa to
(Matiyu 23:1-36Maaka 12:38-40)45 Kabiriŋ moolu bee be i lamoyi kaŋ, Yeesu diyaamuta a la saayiboolu ye ko, 46 “Ali ali hakiloo tu Luwaa karammoolu to, mennu ka lafi ka taamaŋ-taamaŋ marisewolu kono taariŋ, ì niŋ ì la waramba jaŋolu, kaatu ì ye moolu la ì buuñaa le kanu, mennu ka ì kontoŋ. Ì ka lafi sii la dulaa betoolu le to ì la diina bendulaalu* kono, aniŋ dulaa horomariŋolu ì la feetoolu to. 47 Ì ka furuyaamusoolu la buŋolu buusi ì la le, aduŋ ì ka duwaa jaŋolu le ke ka ì faŋ ke moo betoolu ti. Itolu le be yankankati jawu baa soto la. Itolu le be kiitii koleŋo soto la, ka tambi moolu bee la.”
